diff --git a/mn_MN.UTF-8/books/handbook/desktop/chapter.sgml b/mn_MN.UTF-8/books/handbook/desktop/chapter.sgml
index 584d6317e9..8b766273a1 100644
--- a/mn_MN.UTF-8/books/handbook/desktop/chapter.sgml
+++ b/mn_MN.UTF-8/books/handbook/desktop/chapter.sgml
@@ -1,1110 +1,1110 @@
 <!--
      The FreeBSD Mongolian Documentation Project
 
-     Original revision 1.86
+     Original revision 1.87
 
      $FreeBSD$
 -->
 
 <chapter id="desktop">
   <chapterinfo>
     <authorgroup>
       <author>
         <firstname>Кристоф</firstname>
         <surname>Жунье</surname>
         <contrib>Хувь нэмэр болгон оруулсан </contrib>
       </author>
     </authorgroup>
     <authorgroup>
       <author>
 	<firstname>Цагаанхүүгийн</firstname>
 	<surname>Ганболд</surname>
 	<contrib>Орчуулсан  </contrib>
       </author>
     </authorgroup>
   </chapterinfo>
 
   <title>Ширээний програмууд</title>
 
   <sect1 id="desktop-synopsis">
     <title>Ерөнхий агуулга</title>
 
     <para>FreeBSD нь текст боловсруулагч програмууд болон хөтчүүд зэрэг 
 	ширээний төрөл бүрийн хэрэглээний програмуудыг ажиллуулж чаддаг.
 	Эдгээр програмуудын ихэнх нь багц хэлбэрээр юм уу эсвэл портуудын 
 	цуглуулгаас автоматаар бүтээгдэж болно. Шинэ хэрэглэгчдийн олонхи нь эдгээр 
 	хэрэглээний програмуудыг өөрийн компьютер дээр суулгахыг хүсдэг. Энэ бүлэгт 
 	зарим нэг түгээмэл хэрэглэгддэг ширээний програмуудыг портуудын цуглуулга болон 
 	тэдгээрийн багцуудаас хүндрэлгүйгээр суулгах талаар зааварлах болно.</para>
 
     <para>Портуудаас програмуудыг суулгахад тэдгээрийг эхээс эмхэтгэдэг гэдгийг 
 	анхаарна уу. Энэ нь таны машины (машинуудын) процесс хийх хүч болон 
 	юу эмхэтгэж байгаагаас хамаарч их удаан ажиллаж болох юм. Эхээс бүтээх 
 	нь саад болмоор их хугацаа шаардаж байвал та портын цуглуулгад байгаа 
 	ихэнх програмуудыг урьдчилан бүтээсэн багцуудаас суулгаж болно.</para>
 
     <para>FreeBSD нь Линуксийн хоёртын хэлбэртэй нийцтэй ажиллах боломжийг хангадаг 
 	учраас Линуксд эхлэн хөгжүүлэгдсэн олон програмуудыг ашиглах боломжтой байдаг.
 	Линуксийн ямар ч хэрэглээний програмыг суулгахаасаа өмнө <xref linkend="linuxemu">-ийг 
 	уншихыг зөвлөж байна. Линуксийн хоёртын хэлбэртэй нийцтэй байдлыг 
 	ашиглаж байгаа ихэнх портуудын нэр <quote>linux-</quote> гэж эхэлсэн байгаа.
 	Жишээ нь &man.whereis.1; тушаалын тусламжтайгаар ямар нэг портыг хайж байхдаа  
 	үүнийг санаарай. Нийтлэлийн энэ хэсгээс цааш ямар нэг Линуксийн хэрэглээний програмуудыг 
 	суулгахын өмнө таныг Линуксийн хоёртын хэлбэртэй нийцтэй байдлыг идэвхжүүлсэн байгаа 
 	гэж тооцох болно.</para>
 
     <para>Энэ бүлэгт доорх хэсгүүдийн тухай ярих болно:</para>
 
     <itemizedlist>
       <listitem>
         <para>Хөтчүүд (<application>Firefox</application>,
           <application>Opera</application>,
 	  <application>Konqueror</application> зэрэг)</para>
       </listitem>
 
       <listitem>
         <para>Бүтээмж (
           <application>KOffice</application>,
           <application>AbiWord</application>,
           <application>The GIMP</application>,
           <application>OpenOffice.org</application> зэрэг)</para>
       </listitem>
 
       <listitem>
         <para>Бичиг баримт үзүүлэгчид (<application>&acrobat.reader;</application>,
           <application>gv</application>,
           <application>Xpdf</application>,
           <application>GQview</application> зэрэг)</para>
       </listitem>
 
       <listitem>
         <para>Санхүү (
           <application>GnuCash</application>,
           <application>Gnumeric</application>,
           <application>Abacus</application> зэрэг)</para>
       </listitem>
     </itemizedlist>
 
     <para>Энэ бүлгийг уншихаасаа өмнө, та дараах зүйлсийг мэдэх шаардлагатай:</para>
 
     <itemizedlist>
       <listitem>
         <para>Гуравдагч талуудын нэмэлт програмуудыг хэрхэн суулгах талаар мэдэх
           (<xref linkend="ports">).</para>
       </listitem>
 
       <listitem>
         <para>Линуксийн нэмэлт програм хангамжуудыг хэрхэн суулгах талаар мэдэх
 	  (<xref linkend="linuxemu">).</para>
       </listitem>
     </itemizedlist>
 
     <para>Мультимедиа орчны тохиргооны тухай мэдээллийг <xref linkend="multimedia">-с
 	 уншина уу. Хэрэв та цахим захидал тохируулж ашиглахыг хүсвэл 
 	<xref linkend="mail">-т хандана уу.</para>
   </sect1>
 
   <sect1 id="desktop-browsers">
     <title>Хөтчүүд</title>
 
     <indexterm>
       <primary>хөтчүүд</primary>
       <secondary>вэб</secondary>
     </indexterm>
 
     <para>FreeBSD нь тодорхой хөтөч урьдчилан суулгагдсан байдаггүй. Харин 
 	портын цуглуулгын 
 	<ulink url="http://www.FreeBSD.org/ports/www.html">www</ulink> 
 	сан суулгахад бэлэн олон хөтчүүдийг агуулдаг. Танд бүгдийг эмхэтгэх хугацаа 
 	байхгүй бол (энэ нь зарим тохиолдолд маш их хугацаа шаардаж болно) тэдгээрийн 
 	олонхи нь багц хэлбэрээр байдаг.</para>
 
     <para><application>KDE</application> болон
       <application>GNOME</application> нь HTML хөтчүүдээр хангадаг. 
 	Эдгээр бүрэн гүйцэд ширээний програмуудыг хэрхэн суулгаж тохируулах 
 	талаар дэлгэрэнгүй мэдээллийг <xref linkend="x11-wm">-с лавлана уу.</para>
 
     <para>Хэрэв та хөнгөн чанарын хөтчүүдийг хайж байгаа бол портын 
 	цуглуулгаас <filename role="package">www/dillo</filename>,
       <filename role="package">www/links</filename>, эсвэл 
       <filename role="package">www/w3m</filename> зэргүүдийг 
 	судалж үзэх хэрэгтэй.</para>
 
     <para>Энэ хэсэг эдгээр програмуудыг авч үзэх болно:</para>
 
     <informaltable frame="none" pgwide="1">
       <tgroup cols="4">
         <thead>
           <row>
             <entry>Програмын нэр</entry>
             <entry>Шаардлагатай эх үүсвэрүүд</entry>
             <entry>Портоос суулгах</entry>
             <entry>Гол хамаарлууд</entry>
           </row>
         </thead>
 
         <tbody>
           <row>
             <entry><application>Firefox</application></entry>
             <entry>дунд зэрэг</entry>
             <entry>хүнд</entry>
             <entry><application>Gtk+</application></entry>
           </row>
 
           <row>
             <entry><application>Opera</application></entry>
             <entry>бага</entry>
             <entry>хөнгөн</entry>
 	    <entry>FreeBSD болон Линуксийн хувилбарууд байдаг. Линуксийн 
 		хувилбар нь Линуксийн хоёртын нийцтэй байдал болон 
 		<application>linux-openmotif</application>-с хамаардаг.</entry>
           </row>
 
 	  <row>
 	    <entry><application>Konqueror</application></entry>
 	    <entry>дунд зэрэг</entry>
 	    <entry>хүнд</entry>
 	    <entry><application>KDE</application> сангууд</entry>
           </row>
         </tbody>
       </tgroup>
     </informaltable>
     
     <sect2>
       <title>Firefox</title>
       <indexterm>
 	<primary><application>Firefox</application></primary>
       </indexterm>
 
       <para><application>Firefox</application> нь &os; рүү бүрэн 
 	порт хийгдсэн орчин үеийн, чөлөөтэй, нээлттэй эхийн тогтвортой 
 	хөтөч юм. Энэ нь стандартыг хангасан HTML үзүүлэх хэсэг, tab 
 	нээж ажиллах боломж, popup хаалт, өргөтгөлүүд, сайжруулсан 
 	аюулгүй байдал зэрэг олон боломжуудтай. <application>Firefox</application> 
 	нь <application>Mozilla</application>-ийн код дээр 
 	суурилжээ.</para>
 
       <para><application>Firefox</application> нь <application>Mozilla</application>-ийн 
 	код дээр суурилсан дараагийн үеийн хөтөч юм. <application>Mozilla</application> нь 
 	хөтөч, захидлын клиент, чалчих клиент зэрэг олон програмуудыг багтаасан 
 	бүрэн гүйцэд програмуудын цуглуулга юм. <application>Firefox</application> нь 
 	зөвхөн хөтөч бөгөөд энэ нь түүнийг илүү жижиг, хурдан болгодог байна.</para>
 
       <para>Доор дурдсаныг бичин багцыг суулгана:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r firefox</userinput></screen>
 
       <para>Энэ нь <application>Firefox</application> 2.X-ийг суулгах бөгөөд та 
 	хэрэв <application>Firefox</application> 3.X-ийг ашиглахыг хүсэж байвал
 	доорхийг ажиллуулаарай:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r firefox3</userinput></screen>
 
       <para>Эх кодоос эмхэтгэхийг та илүүд үзэж байгаа бол портын цуглуулгыг 
 	бас ашиглаж болох юм:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/www/firefox</userinput>
 &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen>
 
       <para><application>Firefox</application> 3.X-ийн хувьд өмнөх тушаал дээрх 
 	<literal>firefox</literal>-ийг <literal>firefox3</literal>-аар 
 	солиорой.</para>
     </sect2>
 
     <sect2 id="moz-java-plugin">
       <title>Firefox болон &java; залгаас (plugin)</title>
 
       <note>
 	<para>Энэ хэсэгт болон дараагийнхад бид таныг 
 	  <application>Firefox</application>-г аль хэдийн суулгасан 
 	гэж тооцох болно.</para>
       </note>
 
       <para>&os; Сан нь Sun Microsystems компанитай Java Runtime Environment
 	(&jre;) буюу Жавагийн Ажиллах үеийн орчин болон Java Development Kit (&jdk;) 
 	буюу Жавагийн Хөгжүүлэх хэрэгслийн хоёртын файлуудыг түгээх лицензтэй байдаг. 
 	&os;-д зориулсан хоёртын багцууд нь <ulink
 	url="http://www.freebsdfoundation.org/downloads/java.shtml">&os;
 	Сан</ulink> вэб сайтад байдаг.</para>
 
       <para><application>Firefox</application>-д &java; дэмжлэгийг нэмэхийн 
 	тулд та <filename
 	role="package">java/javavmwrapper</filename> портыг суулгах 
 	хэрэгтэй. Дараа нь <ulink
 	url="http://www.freebsdfoundation.org/downloads/java.shtml"></ulink> 
 	хаягаас <application>Diablo &jre;</application> багцыг татан авч 
 	&man.pkg.add.1; тушаалаар суулгах хэрэгтэй.</para>
 
       <para>Өөрийн хөтчийг эхлүүлж байрлал оруулдаг 
 	мөрөнд <literal>about:plugins</literal> гэж бичин <keycap>Enter</keycap> 
 	дарна. Суулгагдсан залгаасуудын талаар хуудас үзүүлэгдэх бөгөөд 
 	<application>&java;</application> залгаас тэнд одоо байх ёстой. 
 	Хэрэв тийм биш бол <username>root</username> хэрэглэгчээр 
 	дараах тушаалыг ажиллуулна:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>ln -s /usr/local/diablo-jre1.6.0/plugin/i386/ns7/libjavaplugin_oji.so \
   /usr/local/lib/browser_plugins/</userinput></screen>
 
       <para>Дараа нь өөрийн хөтчийг дахин дуудна.</para>
     </sect2>
 
     <sect2 id="moz-flash-plugin">
 
       <title>Firefox болон &macromedia; &flash; залгаас (plugin)</title>
       <indexterm>
         <primary>Flash</primary>
       </indexterm>
 
       <para>&macromedia; &flash; залгаас нь &os;-д байдаггүй. Гэхдээ 
 	залгаасын Линукс хувилбарыг ажиллуулах програм хангамжийн давхарга (гүйцэтгэл хялбаршуулагч) 
 	байдаг. Энэ хялбаршуулагч нь бас &adobe; &acrobat; залгаас, &realplayer; 
 	залгаас болон өөр олныг дэмждэг.</para>
 
       <warning>
 	<para>Дараах текст нь сүүлийн үеийн -STABLE салбар, &os; 7.1-RELEASE болон 
 	  түүнээс хойшх хувилбар дээрх &flash; 9.X-ийн суулгалтыг харуулах болно.
 	  Хэрэв та &os;-ийн хуучин хувилбартай эсвэл асуудалтай байгаа бол 
 	  <filename
 	  role="package">www/linux-flashplugin7</filename>-ийг суулгаж 
 	  &man.linprocfs.5; хэсгийг алгасаарай.</para>
       </warning>
 
       <para><filename role="package">www/nspluginwrapper</filename> портыг 
-	суулгана. Энэ порт нь <filename role="package">emulators/linux_base</filename>-г 
+	суулгана. Энэ порт нь <filename role="package">emulators/linux_base-fc4</filename>-г 
 	шаарддаг бөгөөд энэ нь их том порт юм.</para>
 
       <para>Дараагийн алхам бол <filename
 	role="package">www/linux-flashplugin9</filename> портыг суулгах 
 	явдал юм. Энэ порт суулгагдсаны дараа залгаасыг хэрэглэгч бүрийн хувьд
 	<command>nspluginwrapper</command>-г ашиглан суулгах ёстой:</para>
 
       <screen>&prompt.user; <userinput>nspluginwrapper -v -a -i</userinput></screen>
 
       <para>Хэрэв &flash; хүүхэлдэйг тоглуулахыг хүсвэл 
 	&linux;-ийн процесс файлын систем &man.linprocfs.5;-ийг 
 	<filename
 	class="directory">/usr/compat/linux/proc</filename> руу холбосон байх
 	шаардлагатай. Үүнийг дараах тушаалыг ашиглан хийж болно:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>mount -t linprocfs linproc /usr/compat/linux/proc</userinput></screen>
 
       <para>Үүнийг ачаалах үед автоматжуулан <filename>/etc/fstab</filename> 
 	файлд тохирох мөрийг нэмэн хийж өгч болно:</para>
 
       <programlisting>linproc	/usr/compat/linux/proc	linprocfs	rw	0	0</programlisting>
 
       <para>Тэгээд өөрийн хөтчийг эхлүүлж байрлал оруулдаг 
 	мөрөнд <literal>about:plugins</literal> гэж бичин <keycap>Enter</keycap> 
 	дарна. Байгаа бүх залгаасуудтай жагсаалт гарч ирэх ёстой.</para>
     </sect2>
 
     <sect2 id="moz-swfdec-flash-plugin">
       <title>Firefox болон Swfdec &flash; залгаас</title>
 
       <para>Swfdec нь &flash; анимацыг задалж амилуулах сан юм.
 	Swfdec-Mozilla нь SWF файлуудыг тоглуулахын тулд Swfdec санг ашигладаг бөгөөд 
 	<application>Firefox</application> хөтчид зориулагдсан залгаас юм.
 	Энэ нь хүчтэй хөгжүүлэлтийн доор оршсон хэвээр байгаа болно.</para>
 
       <para>Хэрэв та бүтээж чадахгүй эсвэл хүсэхгүй байгаа бол сүлжээнээс 
 	багцыг суулгаж болно:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r swfdec-plugin</userinput></screen>
 
       <para>Хэрэв багц байхгүй бол та үүнийг портын цуглуулгаас бүтээн суулгаж 
 	болно:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/www/swfdec-plugin</userinput>
 &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen>
 
       <para>Дараа нь энэ залгаасыг идэвхжүүлэхийн тулд өөрийн хөтчийг дахин ажиллуулаарай.</para>
     </sect2>
 
     <sect2>
       <title>Opera</title>
       <indexterm>
 	<primary><application>Opera</application></primary>
       </indexterm>
 
       <para><application>Opera</application> нь өргөн боломжуудтай 
 	стандартад нийцсэн хөтөч юм. Энэ нь өөртөө бүтээгдсэн захидал болон 
 	мэдээ уншигч, IRC клиент, RSS/Atom уншигч болон өөр олон 
 	боломжуудыг агуулдаг. Эдгээрээс гадна <application>Opera</application> 
 	нь харьцангуй хөнгөн бөгөөд маш хурдан юм. Энэ нь хоёр хэлбэрээр 
 	байдаг нь: <quote>эх</quote> FreeBSD хувилбар болон Линуксийн 
 	эмуляц дээр ажилладаг хувилбар юм.</para>
 
       <para><application>Opera</application>-ийн FreeBSD хувилбараар 
 	вэб үзэхийн тулд багцыг суулгана:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r opera</userinput></screen>
 
       <para>Зарим нэг FTP сайтуудад бүх багцууд байдаггүй боловч портын цуглуулгыг 
 	ашиглан доор дурдсаныг бичин <application>Opera</application>-г авч болно:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/www/opera</userinput>
 &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen>
 
       <para><application>Opera</application>-ийн Линукс хувилбарыг суулгахын 
 	тулд дээрх жишээний <literal>opera</literal> гэсний оронд 
 	<literal>linux-opera</literal> гэж солих хэрэгтэй. 
 	<application>Adobe
 	&acrobat.reader;</application> зэрэг зөвхөн Линуксд байдаг 
 	залгаасуудын хэрэглээг шаардах тохиолдолд Линуксийн хувилбар нь ашигтай байдаг. 
 	Бусад талаараа FreeBSD болон Линуксийн хувилбарууд нь ажиллагааны хувьд
 	адилхан байдаг.</para>
 
     </sect2>
 
     <sect2>
       <title>Konqueror</title>
       <indexterm>
         <primary><application>Konqueror</application></primary>
       </indexterm>
 
       <para><application>Konqueror</application> нь 
 	<application>KDE</application>-ийн нэг хэсэг боловч үүнийг 
 	<application>KDE</application>-ийн гадна талд 
 	<filename role="package">x11/kdebase3</filename>-ийг суулган 
 	бас ашиглаж болох юм. <application>Konqueror</application> 
 	ердийн нэг хөтчөөс илүү бөгөөд файлын менежер болон мультимедиа 
 	үзүүлэгч болж чаддаг.</para>
 
       <para><application>Konqueror</application> нь бас залгаасуудын олонлогтой 
 	ирдэг бөгөөд эдгээрийг <filename role="package">misc/konq-plugins</filename> 
 	сангаас суулгах боломжтой байдаг.</para>
 
       <para><application>Konqueror</application> бас <application>&flash;</application>-г 
 	дэмждэг бөгөөд <application>Konqueror</application> дээр <application>&flash;</application>-ийн
 	дэмжлэгтэй болох талаар <quote>Хэрхэн Хийх</quote> заавар нь <ulink url="http://freebsd.kde.org/howtos/konqueror-flash.php"></ulink> 
 	хаягт байдаг.</para>
     </sect2>
   </sect1>
 
   <sect1 id="desktop-productivity">
     <title>Бүтээмж</title>
 
     <para>Бүтээмжтэй холбоотой болоод ирэхээрээ, шинэ хэрэглэгчид ихэвчлэн 
 	сайн оффисийн цуглуулга эсвэл нөхөрсөг текст боловсруулагчийг хайдаг. 
 	<application>KDE</application> зэрэг зарим 
 	<link linkend="x11-wm">ширээний орчнууд</link> нь хэдийгээр 
 	оффисийн цуглуулгатай байдаг боловч анхдагч бүтээмжийн багц байдаггүй билээ. 
 	FreeBSD нь таны ширээний орчноос хамааралгүйгээр хэрэгтэй бүгдийг хангадаг.</para>
 
     <para>Энэ хэсэг нь эдгээр програмуудыг авч үзэх болно:</para>
 
     <informaltable frame="none" pgwide="1">
       <tgroup cols="4">
         <thead>
           <row>
             <entry>Програмын нэр</entry>
             <entry>Шаардлагатай эх үүсвэрүүд</entry>
             <entry>Портоос суулгах</entry>
             <entry>Гол хамаарлууд</entry>
           </row>
         </thead>
 
         <tbody>
           <row>
             <entry><application>KOffice</application></entry>
             <entry>бага</entry>
             <entry>хүнд</entry>
             <entry><application>KDE</application></entry>
           </row>
 
           <row>
             <entry><application>AbiWord</application></entry>
             <entry>бага</entry>
             <entry>хөнгөн</entry>
             <entry><application>Gtk+</application> эсвэл <application>GNOME</application></entry>
           </row>
 
           <row>
             <entry><application>Gimp</application></entry>
             <entry>бага</entry>
             <entry>хүнд</entry>
             <entry><application>Gtk+</application></entry>
           </row>
 
           <row>
             <entry><application>OpenOffice.org</application></entry>
             <entry>их</entry>
             <entry>асар их</entry>
             <entry><application>&jdk; 1.4</application>, <application>Mozilla</application></entry>
           </row>
         </tbody>
       </tgroup>
     </informaltable>
    
     <sect2>
       <title>KOffice</title>
       <indexterm>
 	<primary><application>KOffice</application></primary>
       </indexterm>
       <indexterm>
 	<primary>оффисийн цуглуулга</primary>
 	<secondary><application>KOffice</application></secondary>
       </indexterm>
 
       <para>KDE-ийн хүрээнийхэн <application>KDE</application>-ээс 
 	гадна ашиглагдаж болох оффисийн цуглуулгатай өөрийн ширээний орчинг 
 	өгдөг. Энэ нь бусад оффисийн цуглуулгад байдаг дөрвөн стандарт 
 	бүрэлдэхүүнийг агуулдаг. <application>KWord</application> нь 
 	текст боловсруулагч, <application>KSpread</application> нь 
 	хүснэгттэй ажилладаг програм, <application>KPresenter</application> нь 
 	танилцуулгуудыг удирддаг бөгөөд <application>Kontour</application> 
 	нь график баримтуудыг зурахыг зөвшөөрнө.</para>
 
       <para>Хамгийн сүүлчийн <application>KOffice</application>-г суулгахаасаа 
 	өмнө та <application>KDE</application>-ийн хамгийн шинэчлэгдсэн хувилбартай 
 	эсэхээ шалгаарай.</para>
 
       <para><application>KOffice</application>-ийг багц хэлбэрээр суулгахын тулд 
 	дараах тушаалыг ажиллуулна:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r koffice</userinput></screen>
 
       <para>Хэрэв багц байхгүй бол та портын цуглуулгыг ашиглаж болно. Жишээ нь 
 	<application>KDE3</application>-д зориулж <application>KOffice</application>-г 
 	суулгахын тулд доор дурдсаныг ажиллуулна:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/editors/koffice-kde3</userinput>
 &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen>
     </sect2>
 
     <sect2>
       <title>AbiWord</title>
       <indexterm>
 	<primary><application>AbiWord</application></primary>
       </indexterm>
 
       <para><application>AbiWord</application> нь 
 	<application>&microsoft; Word</application>-той төстэй харагдаж, санагддаг,  
 	чөлөөтэй, текст боловсруулагч програм юм. Энэ нь бичиг, захидал, тайлан, 
 	сануулга гэх зэргүүдийг бичихэд тохиромжтой юм. Энэ нь маш хурднаас гадна 
 	олон боломжуудыг агуулдаг бөгөөд хэрэглэгчид маш хялбар байдаг.</para>
 
       <para><application>AbiWord</application> нь &microsoft;-ийн <filename>.doc</filename> 
 	зэрэг арилжааныхыг оруулаад олон файлын хэлбэршилтүүдийг импорт болон 
 	экспорт хийж чаддаг.</para>
 
       <para><application>AbiWord</application> нь багц хэлбэрээр байдаг.
 	Та дараах тушаалыг ажиллуулан үүнийг суулгаж болно:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r abiword</userinput></screen>
 
       <para>Хэрэв багц байхгүй бол үүнийг портын цуглуулгаас эмхэтгэж болно. Портын 
 	цуглуулга шинэчлэгдсэн байх ёстой. Үүнийг ингэж хийж болно:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/editors/abiword</userinput>
 &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen>
     </sect2>
 
     <sect2>
       <title>GIMP</title>
       <indexterm>
 	<primary><application>GIMP</application></primary>
       </indexterm>
 
       <para>Зургийг зохиох эсвэл дүрс тодруулах тохиолдолд 
 	<application>GIMP</application> нь маш нарийн, зурагтай ажиллах 
 	програм юм. Энэ нь энгийн будах програм эсвэл чанартай, фото зураг 
 	тодруулах цуглуулга болгон ашиглагдаж болох юм. Энэ нь олон тооны 
 	нэмэлт залгаасыг (plug-ins) дэмждэг бөгөөд скрипт хийх интерфэйсийн 
 	боломжуудтай байдаг. <application>GIMP</application> нь 
 	төрөл бүрийн файлын хэлбэршилтүүдийг уншиж, бичиж чаддаг. Энэ нь 
 	сканнер болон зөөврийн цахим төхөөрөмжтэй (tablet) холбогдох боломжийг 
 	дэмждэг.</para>
 
       <para>Та энэ тушаалыг ажиллуулан багцыг суулгаж болно:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r gimp</userinput></screen>
 
       <para>Хэрэв таны FTP сайт энэ багцгүй байгаа бол та портын цуглуулгыг 
 	ашиглаж болно. Портын цуглуулгын 
 	<ulink url="http://www.FreeBSD.org/ports/graphics.html">graphics</ulink> 
 	сан бас <application>Gimp Manual</application> програмыг 
 	агуулдаг. Энд тэдгээрийг хэрхэн суулгах талаар үзүүлэв:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/graphics/gimp</userinput>
 &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput>
 &prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/graphics/gimp-manual-pdf</userinput>
 &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen>
 
       <note>
         <para>Портын цуглуулгын 
 	<ulink url="http://www.FreeBSD.org/ports/graphics.html">graphics</ulink> 
 	сан <application>GIMP</application>-ийн хөгжүүлэлтийн хувилбарыг 
 	<filename role="package">graphics/gimp-devel</filename> санд 
 	агуулдаг. <application>Gimp Manual</application>-ийн HTML хувилбар нь 
 	<filename role="package">graphics/gimp-manual-html</filename> 
 	санд байдаг.</para>
        </note>
     </sect2>
 
     <sect2>
       <title>OpenOffice.org</title>
       <indexterm>
 	<primary><application>OpenOffice.org</application></primary>
       </indexterm>
       <indexterm>
 	<primary>оффисийн цуглуулга</primary>
 	<secondary><application>OpenOffice.org</application></secondary>
       </indexterm>
 
       <para><application>OpenOffice.org</application> нь бүх шаардлагатай 
 	програмуудыг бүрэн гүйцэд оффисийн бүтээмжийн цуглуулгадаа агуулсан байдаг: энд 
 	текст боловсруулагч, хүснэгттэй ажиллах програм, танилцуулгын менежер, 
 	болон зургийн програмыг дурдаж болно. Уг програмын хэрэглэгчийн интерфэйс нь 
 	бусад оффисийн цуглуулгуудтай их төстэй бөгөөд төрөл бүрийн файлын хэлбэршилтүүдийг 
 	импорт, экспорт хийж чаддаг байна. Энэ нь интерфэйсүүд, алдаа шалгагчид болон 
 	тольнуудыг оролцуулаад хэд хэдэн өөр хэлнүүд дээр байдаг.</para>
 
       <para><application>OpenOffice.org</application>-ийн текст боловсруулагч 
 	нь эх XML файлын хэлбэршилтийг зөөвөрлөгдөх боломж ба уян хатан чанарыг 
 	сайжруулах зорилгоор ашигладаг. Хүснэгттэй ажиллах програм нь макро 
 	хэлний боломжтой бөгөөд гаднах мэдээллийн баазуудтай холбогдох боломжтой 
 	байдаг. <application>OpenOffice.org</application> нь 
 	аль хэдийн тогтвортой болсон бөгөөд &windows;, &solaris;, Линукс, FreeBSD,
         	болон &macos;&nbsp;X дээр ажилладаг. 
 	<application>OpenOffice.org</application>-ийн тухай илүү мэдээллийг 
 	<ulink url="http://www.openoffice.org/">OpenOffice.org вэб сайт</ulink>аас
 	олж болно. FreeBSD-тэй холбоотой мэдээлэл болон багцуудыг шууд татаж 
 	авахын тулд <ulink
 	url="http://porting.openoffice.org/freebsd/">FreeBSD OpenOffice.org
 	Хөрвүүлэх Баг</ulink>ийн вэб сайтыг ашиглана уу.</para>
 
       <para><application>OpenOffice.org</application>-ийг суулгахын тулд 
 	доор дурдсаныг ажиллуулна:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r openoffice.org</userinput></screen>
 
       <note>
 	<para>&os;-ийн -RELEASE хувилбарыг ажиллуулж байхад энэ нь ажиллах 
 	ёстой. Үгүй бол та тохирох багцыг татан авч &man.pkg.add.1; ашиглан суулгахын 
 	тулд &os;-ийн <application>OpenOffice.org</application> 
 	Хөрвүүлэх Багийн вэб хаягт хандах хэрэгтэй. Одоогийн хувилбар болон 
 	хөгжүүлэлтийн хувилбар нь энд татаж авагдахаар байрладаг.</para>
       </note>
 
       <para>Багц суулгагдсаны дараа <application>OpenOffice.org</application>-ийг 
 	ажиллуулахын тулд та ердөө л дараах тушаалыг бичих хэрэгтэй:</para>
 
       <screen>&prompt.user; <userinput>openoffice.org</userinput></screen>
 
       <note>
 	<para>Эхний удаа ажиллуулахад танаас зарим нэг асуултууд асуух 
 	бөгөөд <filename>.openoffice.org2</filename> сан таны 
 	гэрийн санд үүсгэгдэх болно.</para>
       </note>
 
       <para>Хэрэв <application>OpenOffice.org</application> багцууд 
 	байхгүй бол портыг эмхэтгэх сонголт танд бас байдаг. Гэхдээ энэ нь 
 	дискний асар их зай болон эмхэтгэх хугацаа ихийг шаардана гэдгийг та 
 	санаж байх ёстой шүү.</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/editors/openoffice.org-2</userinput>
 &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen>
 
       <note>
 	<para>Хэрэв та локалчлагдсан хувилбарыг бүтээхийг хүсэж байгаа бол 
 	түрүүчийн тушаалын мөрийг дараах мөрөөр солих хэрэгтэй:</para>
 
 	<screen>&prompt.root; <userinput>make LOCALIZED_LANG=<replaceable>your_language</replaceable> install clean</userinput></screen>
 
 	<para>Та <replaceable>your_language</replaceable> мөрийг 
 	зөв хэлний ISO кодоор солих хэрэгтэй. Дэмжигдсэн хэлний кодуудын жагсаалт 
 	портын санд байх <filename>files/Makefile.localized</filename> 
 	файлд байдаг.</para>
       </note>
 
       <para>Үүнийг хийсний дараа
 	<application>OpenOffice.org</application>-г дараах тушаалаар ажиллуулж болно:</para>
 
       <screen>&prompt.user; <userinput>openoffice.org</userinput></screen>
     </sect2>
   </sect1>
 
   <sect1 id="desktop-viewers">
     <title>Бичиг баримт үзүүлэгчид</title>
 
     <para>Баримтын зарим нэгэн шинэ хэлбэршилтүүд &unix;-ийг бий болсон цагаас эхлэн 
 	түгээмэл болсон билээ. Тэдгээрийн шаарддаг стандарт үзүүлэгчид үндсэн системд 
 	байхгүй байж болох юм. Бид тэдгээр үзүүлэгчдийг хэрхэн суулгахыг энэ хэсэгт 
 	үзэх болно.</para>
 
     <para>Энэ хэсэг нь эдгээр програмуудыг авч үзэх болно:</para>
 
     <informaltable frame="none" pgwide="1">
       <tgroup cols="4">
         <thead>
           <row>
             <entry>Програмын нэр</entry>
             <entry>Шаардлагатай эх үүсвэрүүд</entry>
             <entry>Портоос суулгах</entry>
             <entry>Гол хамаарлууд</entry>
           </row>
         </thead>
 
         <tbody>
           <row>
             <entry><application>&acrobat.reader;</application></entry>
             <entry>бага</entry>
             <entry>хөнгөн</entry>
             <entry>Линуксийн хоёртын хэлбэртэй нийцтэй байдал</entry>
           </row>
 
           <row>
             <entry><application>gv</application></entry>
             <entry>бага</entry>
             <entry>хөнгөн</entry>
             <entry><application>Xaw3d</application></entry>
           </row>
 
           <row>
             <entry><application>Xpdf</application></entry>
             <entry>бага</entry>
             <entry>хөнгөн</entry>
             <entry><application>FreeType</application></entry>
           </row>
 
           <row>
             <entry><application>GQview</application></entry>
             <entry>бага</entry>
             <entry>хөнгөн</entry>
             <entry><application>Gtk+</application> эсвэл <application>GNOME</application></entry>
           </row>
         </tbody>
       </tgroup>
     </informaltable>
 
     <sect2>
       <title>&acrobat.reader;</title>
       <indexterm>
 	<primary><application>Acrobat Reader</application></primary>
       </indexterm>
       <indexterm>
 	<primary>PDF</primary>
 	<secondary>үзүүлэх</secondary>
       </indexterm>
 
       <para>Олон баримтууд нь одоо PDF файл хэлбэрээр тараагддаг бөгөөд энэ нь 
 	<quote>Portable Document Format</quote> буюу зөөврийн баримтын 
 	хэлбэршилт гэгддэг. Эдгээр файлуудын төрлүүдэд зориулсан, зөвлөдөг 
 	үзүүлэгчдийн нэг нь Adobe-оос гаргасан Линуксд зориулсан 
 	<application>&acrobat.reader;</application> юм. FreeBSD нь 
 	Линуксийн хоёртын хэлбэрийн програмуудыг ажиллуулж чаддаг болохоор 
 	энэ нь FreeBSD-д бас байдаг юм.</para>
 
       <para>Портын цуглуулгаас <application>&acrobat.reader; 7</application>-г 
 	суулгахын тулд доор дурдсаныг хийнэ:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/print/acroread7</userinput>
 &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen>
 
       <para>Лицензийн хязгаарлалтуудаас болоод багц байдаггүй.</para>
 
     </sect2>
 
     <sect2>
       <title>gv</title>
       <indexterm>
 	<primary><application>gv</application></primary>
       </indexterm>
       <indexterm>
 	<primary>PDF</primary>
 	<secondary>үзүүлэх</secondary>
       </indexterm>
       <indexterm>
 	<primary>PostScript</primary>
 	<secondary>үзүүлэх</secondary>
       </indexterm>
 
       <para><application>gv</application> нь &postscript; болон 
 	PDF үзүүлэгч юм. Энэ нь эхлээд <application>ghostview</application> 
 	дээр суурилсан боловч <application>Xaw3d</application> сангийн 
 	тусламжтай илүү сайхан харагдах болсон. Энэ нь хурдан бөгөөд интерфэйс нь 
 	цэвэрхэн байдаг. <application>gv</application> нь байрлуулалт, 
 	цаасны хэмжээ, масштаб эсвэл antialias зэрэг олон боломжуудтай байдаг. 
 	Бараг бүх үйлдлүүд нь гараас эсвэл хулганаас хийгдэж болно.</para>
 
       <para><application>gv</application>-г багц хэлбэрээр суулгахын тулд 
 	доор дурдсаныг хийнэ:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r gv</userinput></screen>
 
       <para>Хэрэв та багцыг авч чадахгүй байгаа бол портын цуглуулгыг ашиглаж болно:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/print/gv</userinput>
 &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen>
     </sect2>
 
     <sect2>
       <title>Xpdf</title>
       <indexterm>
 	<primary><application>Xpdf</application></primary>
       </indexterm>
       <indexterm>
 	<primary>PDF</primary>
 	<secondary>үзүүлэх</secondary>
       </indexterm>
 
       <para>Хэрэв та жижиг FreeBSD PDF үзүүлэгчийг хүсэж байгаа бол 
 	<application>Xpdf</application> нь хөнгөн бөгөөд үр ашигтай 
 	үзүүлэгч юм. Энэ нь маш цөөн эх үүсвэрүүдийг шаарддаг бөгөөд 
 	маш тогтвортой ажилладаг. Стандарт X фонтуудыг ашигладаг бөгөөд 
 	<application>&motif;</application> юм уу эсвэл бусад дурын 
 	X хэрэгслүүдийг шаарддаггүй.</para>
 
       <para><application>Xpdf</application> багцыг суулгахын тулд 
 	энэ тушаалыг ажиллуулна:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r xpdf</userinput></screen>
 
       <para>Багц байхгүй юм уу эсвэл та портын цуглуулга ашиглахыг илүүд үзэж 
 	байгаа бол доор дурдсаныг хийнэ:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/graphics/xpdf</userinput>
 &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen>
 
       <para>Суулгац дууссаны дараа та <application>Xpdf</application>-г 
 	ажиллуулж хулганы баруун товчийг ашиглаж цэсийг идэвхжүүлж болно.</para>
     </sect2>
 
     <sect2>
       <title>GQview</title>
       <indexterm>
 	<primary><application>GQview</application></primary>
       </indexterm>
 
       <para><application>GQview</application> нь зургийн менежер юм. 
 	Та файлыг ганц даралтаар үзэх, гадаад засварлагчийг ажиллуулах, 
 	зургийг жижгээр урьдчилан үзүүлэх зэрэг олон зүйлсийг хийж болох юм. 
 	Энэ нь бас slideshow буюу цомог үзүүлэх горим болон файлын зарим нэг үндсэн 
 	үйлдлүүдтэй. Та зургийн цуглуулгуудыг удирдаж давтагдаж байгааг нь хялбархан 
 	олж болно. <application>GQview</application> нь бүрэн дэлгэцээр 
 	үзүүлэх болон интернационалчлалыг дэмждэг.</para>
 
       <para>Хэрэв та <application>GQview</application> багцыг суулгахыг хүсэж 
 	байгаа бол доор дурдсаныг хийнэ:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r gqview</userinput></screen>
 
       <para>Багц байхгүй юм уу эсвэл та портын цуглуулга ашиглахыг илүүд үзэж 
 	байгаа бол доор дурдсаныг хийнэ:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/graphics/gqview</userinput>
 &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen>
     </sect2>
   </sect1>
 
   <sect1 id="desktop-finance">
     <title>Санхүү</title>
 
     <para>Хэрэв ямар нэгэн шалтгаанаар та өөрийн хувийн санхүүг FreeBSD ширээний 
 	компьютер дээрээ удирдахыг хүсэж байгаа бол хүчирхэг, ашиглахад хялбар, 
 	суулгахад бэлэн зарим нэг програмууд байдаг. Тэдгээрийн зарим нэг нь 
 	<application><trademark class="registered">Quicken</trademark></application> 
 	эсвэл <application>Excel</application> баримтуудад хэрэглэгддэгтэй 
 	адил төрөл бүрийн файлын хэлбэршилтүүдтэй нийцтэй байдаг.</para>
 
     <para>Энэ хэсэг нь эдгээр програмуудыг авч үзэх болно:</para>
      
     <informaltable frame="none" pgwide="1">
       <tgroup cols="4">
         <thead>
           <row>
             <entry>Програмын нэр</entry>
             <entry>Шаардлагатай эх үүсвэрүүд</entry>
             <entry>Портоос суулгах</entry>
             <entry>Гол хамаарлууд</entry>
           </row>
         </thead>
 
         <tbody>
           <row>
             <entry><application>GnuCash</application></entry>
             <entry>бага</entry>
             <entry>хүнд</entry>
             <entry><application>GNOME</application></entry>
           </row>
 
           <row>
             <entry><application>Gnumeric</application></entry>
             <entry>бага</entry>
             <entry>хүнд</entry>
             <entry><application>GNOME</application></entry>
           </row>
 
           <row>
             <entry><application>Abacus</application></entry>
             <entry>бага</entry>
             <entry>хөнгөн</entry>
             <entry><application>Tcl/Tk</application></entry>
           </row>
 
 	  <row>
 	    <entry><application>KMyMoney</application></entry>
 	    <entry>бага</entry>
 	    <entry>хүнд</entry>
 	    <entry><application>KDE</application></entry>
 	  </row>
         </tbody>
       </tgroup>
     </informaltable>
    
     <sect2>
       <title>GnuCash</title>
       <indexterm>
 	<primary><application>GnuCash</application></primary>
       </indexterm>
 
       <para><application>GnuCash</application> нь эцсийн хэрэглэгчдэд 
 	хэрэглэхэд хялбар, бас хүчирхэг програмуудын боломжийг олгох 
 	<application>GNOME</application>-ийн чармайлтын нэг хэсэг юм. 
 	<application>GnuCash</application>-ийн тусламжтай та өөрийн орлого болон 
 	зарлагууд, банкны данснууд болон хувьцаануудаа хянаж чадах юм. 
 	Энэ нь хялбар интерфэйстэйгээс гадна маш мэргэжлийн програм юм.</para>
 
       <para><application>GnuCash</application> нь ухаалаг регистр, 
 	системийн шаталсан бүртгэлүүд, гарын олон хурдасгагчид болон автоматаар 
 	гүйцээх аргуудтай байдаг. Энэ нь ганц гүйлгээг хэд хэдэн, илүү дэлгэрэнгүй 
 	хэсгүүдэд хувааж чаддаг. <application>GnuCash</application> нь 
 	<application>Quicken</application> QIF файлуудыг импорт хийн 
 	нийлүүлж чаддаг. Мөн олон улсын огноо болон мөнгөн тэмдэгтийн хэлбэрүүдтэй 
 	ажиллаж бас чаддаг байна.</para>
 
       <para>Өөрийн систем дээрээ <application>GnuCash</application>-ийг суулгахын тулд
 	доор дурдсаныг хийнэ:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r gnucash</userinput></screen>
 
       <para>Хэрэв багц байхгүй байгаа бол та портын цуглуулгыг ашиглаж болно:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/finance/gnucash</userinput>
 &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen>
     </sect2>
 
     <sect2>
       <title>Gnumeric</title>
       <indexterm>
 	<primary><application>Gnumeric</application></primary>
       </indexterm>
       <indexterm>
 	<primary>spreadsheet</primary>
 	<secondary><application>Gnumeric</application></secondary>
       </indexterm>
 
       <para><application>Gnumeric</application> нь хүснэгттэй ажилладаг 
 	програм бөгөөд <application>GNOME</application> ширээний орчны 
 	хэсэг юм. Энэ нь хэрэглэхэд хялбар, олон дарааллын хувьд автоматаар дүүргэх систем бүхий 
 	үүрний хэлбэрийн дагуу хэрэглэгчийн оруулж байгаа зүйлийг автоматаар 
 	<quote>таах</quote> боломжтой байдаг. 
 	Бас <application>Excel</application>, <application>Lotus 1-2-3</application>, 
 	эсвэл <application>Quattro Pro</application> зэрэг  
 	хэд хэдэн түгээмэл хэлбэршилтүүдээс файлуудыг импорт хийж чаддаг. 
 	<application>Gnumeric</application> нь зураг зурах 
 	<filename role="package">math/guppi</filename> програмын 
 	тусламжтай зураг зуралтыг дэмждэг. Бас маш олон тооны цуг бүтээгдсэн 
 	функцуудтай бөгөөд тоо, мөнгөн тэмдэгт, огноо, цаг зэрэг олон,  
 	бүх энгийн үүрний хэлбэрүүдийг зөвшөөрдөг.</para>
 
       <para><application>Gnumeric</application>-ийг багцаас суулгахын тулд
 	доор дурдсаныг хийнэ:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r gnumeric</userinput></screen>
 
       <para>Хэрэв багц байхгүй бол та доор дурдсаныг хийн портын цуглуулгыг ашиглаж болно:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/math/gnumeric</userinput>
 &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen>
     </sect2>
 
     <sect2>
       <title>Abacus</title>
       <indexterm>
 	<primary><application>Abacus</application></primary>
       </indexterm>
       <indexterm>
 	<primary>spreadsheet</primary>
 	<secondary><application>Abacus</application></secondary>
       </indexterm>
 
       <para><application>Abacus</application> нь жижиг бөгөөд ашиглахад 
 	хялбар хүснэгттэй ажиллах програм юм. Энэ нь статистик, санхүү болон 
 	математик зэрэг хэд хэдэн салбарт хэрэгтэй, өөрт нь цуг бүтээгдсэн 
 	функцуудтай байдаг. Энэ нь <application>Excel</application> 
 	файлын хэлбэршилтийг импорт, экспорт хийж чаддаг. Мөн 
 	<application>Abacus</application> нь &postscript; гаралтаар
 	гаргаж чаддаг байна.</para>
 
       <para><application>Abacus</application>-ийг багц хэлбэрээр нь суулгахын 
 	тулд доор дурдсаныг ажиллуулна:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r abacus</userinput></screen>
 
       <para>Хэрэв багц байхгүй бол та доор дурдсаныг хийн портын цуглуулгыг ашиглаж болно:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/deskutils/abacus</userinput>
 &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen>
     </sect2>
 
     <sect2>
       <title>KMyMoney</title>
 
       <indexterm><primary><application>KMyMoney</application></primary></indexterm>
 
       <indexterm>
 	<primary>spreadsheet</primary>
 	<secondary><application>KMyMoney</application></secondary>
       </indexterm>
 
       <para><application>KMyMoney</application> нь <application>KDE</application>-д зориулсан 
 	хувийн санхүүгийн менежер юм. <application>KMyMoney</application> нь арилжааны зорилгоор 
 	хийгдсэн хувийн санхүүгийн менежер програмуудад байдаг бүх л 
 	чухал боломжуудыг өөртөө агуулсан байдаг. Бас ашиглахад хялбар, 
 	дахин оруулах зөв бүртгэлийн систем зэрэг боломжуудыг нь 
 	дурдаж болох юм. <application>KMyMoney</application> нь стандарт Quicken Interchange
 	Format (QIF) бүхий файлуудаас импорт хийж чаддагаас гадна 
 	хөрөнгө оруулалтыг хянах, олон төрлийн мөнгөн тэмдэгтүүдтэй 
 	ажиллаж чаддаг бөгөөд баялаг тайлангуудыг гаргаж чаддаг. 
 	OFX импорт хийх боломжууд нь бас тусдаа залгаасын тусламжтай 
 	хийгдэж болдог байна.</para>
 
       <para><application>KMyMoney</application>-г багц хэлбэрээс 
 	суулгахын тулд дараахийг хийнэ:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r kmymoney2</userinput></screen>
 
       <para>Хэрэв багц байхгүй бол портын цуглуулгаас суулгаж 
 	болно:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/finance/kmymoney2</userinput>
 &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen>
     </sect2>
   </sect1>
 
   <sect1 id="desktop-summary">
     <title>Дүгнэлт</title>
 
     <para>FreeBSD нь ISP-уудын дунд өөрийн ажиллагаа болон найдвартай байдлаараа 
 	алдартай байдаг ч гэсэн түүнийг өдөр тутам ширээний компьютер болгон ашиглахад 
 	бараг л бэлэн болжээ. 
 	<ulink url="http://www.FreeBSD.org/where.html">Багцууд</ulink> 
 	эсвэл <ulink url="http://www.FreeBSD.org/ports/index.html">портууд</ulink> 
 	хэлбэрээр хэдэн мянган програмуудтай болохоор өөрийн чинь бүх хэрэгцээг хангасан 
 	төгс ширээний компьютерийг та бүтээж болох юм.</para>
 
     <para>Энэ бүлэгт авч үзсэн ширээний бүх програмуудын тоймыг энд дурдав:</para>
 
     <informaltable frame="none" pgwide="1">
       <tgroup cols="3">
         <thead>
           <row>
             <entry>Програмын нэр</entry>
 	    <entry>Багцын нэр</entry>
 	    <entry>Портын нэр</entry>
 	  </row>
 	</thead>
 
 	<tbody>
 	  <row>
             <entry><application>Opera</application></entry>
 	    <entry><literal>opera</literal></entry>
 	    <entry><filename role="package">www/opera</filename></entry>
 	  </row>
 
 	  <row>
             <entry><application>Firefox</application></entry>
 	    <entry><literal>firefox</literal></entry>
 	    <entry><filename role="package">www/firefox</filename></entry>
 	  </row>
 
 	  <row>
             <entry><application>KOffice</application></entry>
 	    <entry><literal>koffice-kde3</literal></entry>
 	    <entry><filename role="package">editors/koffice-kde3</filename></entry>
 	  </row>
 
 	  <row>
             <entry><application>AbiWord</application></entry>
 	    <entry><literal>abiword</literal></entry>
 	    <entry><filename role="package">editors/abiword</filename></entry>
 	  </row>
 
 	  <row>
             <entry><application>GIMP</application></entry>
 	    <entry><literal>gimp</literal></entry>
 	    <entry><filename role="package">graphics/gimp</filename></entry>
 	  </row>
 
 	  <row>
             <entry><application>OpenOffice.org</application></entry>
 	    <entry><literal>openoffice</literal></entry>
 	    <entry><filename role="package">editors/openoffice-1.1</filename></entry>
 	  </row>
 
 	  <row>
             <entry><application>&acrobat.reader;</application></entry>
 	    <entry><literal>acroread</literal></entry>
 	    <entry><filename role="package">print/acroread7</filename></entry>
 	  </row>
 
 	  <row>
             <entry><application>gv</application></entry>
 	    <entry><literal>gv</literal></entry>
 	    <entry><filename role="package">print/gv</filename></entry>
 	  </row>
 
 	  <row>
             <entry><application>Xpdf</application></entry>
 	    <entry><literal>xpdf</literal></entry>
 	    <entry><filename role="package">graphics/xpdf</filename></entry>
 	  </row>
 
 	  <row>
             <entry><application>GQview</application></entry>
 	    <entry><literal>gqview</literal></entry>
 	    <entry><filename role="package">graphics/gqview</filename></entry>
 	  </row>
 
 	  <row>
             <entry><application>GnuCash</application></entry>
 	    <entry><literal>gnucash</literal></entry>
 	    <entry><filename role="package">finance/gnucash</filename></entry>
 	  </row>
 
 	  <row>
             <entry><application>Gnumeric</application></entry>
 	    <entry><literal>gnumeric</literal></entry>
 	    <entry><filename role="package">math/gnumeric</filename></entry>
 	  </row>
 
 	  <row>
             <entry><application>Abacus</application></entry>
 	    <entry><literal>abacus</literal></entry>
 	    <entry><filename role="package">deskutils/abacus</filename></entry>
 	  </row>
 
 	    <row>
 	      <entry><application>KMyMoney</application></entry>
 	      <entry><literal>kmymoney2</literal></entry>
 	      <entry><filename role="package">finance/kmymoney2</filename></entry>
 	      </row>
 
         </tbody>
       </tgroup>
     </informaltable>
   </sect1>
 </chapter>
 
 <!--
      Local Variables:
      mode: sgml
      sgml-declaration: "../chapter.decl"
      sgml-indent-data: t
      sgml-omittag: nil
      sgml-always-quote-attributes: t
      sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "chapter")
      End:
 -->
diff --git a/mn_MN.UTF-8/books/handbook/linuxemu/chapter.sgml b/mn_MN.UTF-8/books/handbook/linuxemu/chapter.sgml
index ec2a3d7bf8..ec9b28718c 100644
--- a/mn_MN.UTF-8/books/handbook/linuxemu/chapter.sgml
+++ b/mn_MN.UTF-8/books/handbook/linuxemu/chapter.sgml
@@ -1,3310 +1,3310 @@
 <!--
      The FreeBSD Mongolian Documentation Project
 
-     Original revision 1.136
+     Original revision 1.137
 
      $FreeBSD$
 -->
 
 <chapter id="linuxemu">
   <chapterinfo>
     <authorgroup>
       <author>
 	<firstname>Жим</firstname>
 	<surname>Мок</surname>
 	<contrib>Дахин зохион байгуулж хэсгүүдийг шинэчилсэн </contrib>
       </author>
       <!-- 22 Mar 2000 -->
     </authorgroup>
     <authorgroup>
       <author>
 	<firstname>Брайн Н.</firstname>
 	<surname>Хэнди</surname>
 	<contrib>Анхлан хувь нэмэр болгон оруулсан </contrib>
       </author>
       <author>
 	<firstname>Рич</firstname>
 	<surname>Мёрфи</surname>
       </author>
     </authorgroup>
     <authorgroup>
       <author>
 	<firstname>Цагаанхүүгийн</firstname>
 	<surname>Ганболд</surname>
 	<contrib>Орчуулсан  </contrib>
       </author>
     </authorgroup>
   </chapterinfo>
 
   <title>Линуксийн Хоёртын Нийлэмж</title>
 
   <sect1 id="linuxemu-synopsis">
     <title>Ерөнхий агуулга</title>
     <indexterm><primary>Линуксийн Хоёртын Нийлэмж</primary></indexterm>
     <indexterm>
       <primary>хоёртын нийлэмж</primary>
       <secondary>Линукс</secondary>
     </indexterm>
 
     <para>FreeBSD нь Линуксийг оруулаад хэд хэдэн бусад &unix; төст үйлдлийн системүүдтэй 
 	хоёртын нийлэмжтэй байдаг. Та магадгүй FreeBSD яагаад Линукс хоёртын файлуудыг 
 	ажиллуулж чаддаг байх хэрэгтэй вэ? гэж өөрөөсөө асууж болох юм. Энэ асуултын 
 	хариулт их энгийн. Линукс нь тооцоолох ертөнц дэх хамгийн сүүлийн үеийн 
 	<quote>халуун зүйл</quote> болохоор олон компаниуд болон хөгжүүлэгчид зөвхөн 
 	Линуксд зориулж хөгжүүлдэг. Тэгэхээр бидний FreeBSD хэрэглэгчид эдгээр компаниуд болон 
 	хөгжүүлэгчдээс өөрсдийн програмууддаа зориулж FreeBSD-ийн хувилбарууд бичихийг 
 	шалгаахаас өөр аргагүйд хүргэдэг. Гол асуудал нь эдгээр компаниудын ихэнх нь 
 	өөрсдийнх нь бүтээгдэхүүн бас FreeBSD дээрх хувилбартай байсан бол 
 	хэр олон хүмүүс ашиглахыг яг үнэндээ бодож байгаагүй бөгөөд ихэнх нь зөвхөн 
 	Линуксд зориулж хөгжүүлэлт хийсээр байдаг. Тэгэхээр FreeBSD хэрэглэгчид юу 
 	хийх вэ? Яг энэ үед Линуксийн хоёртын нийлэмж хэрэг болдог билээ.</para>
 
     <para>Товчхондоо нийлэмж нь FreeBSD хэрэглэгчдэд Линуксийн бүх програмуудын 
 	ойролцоогоор 90%-ийг засваргүйгээр ажиллуулах боломжийг олгодог. Эдгээрт 
 	<application>&staroffice;</application>,
       <application>&netscape;</application>-ийн Линуксийн хувилбар,
       <application>&adobe;&nbsp;&acrobat;</application>,
       <application>&realplayer;</application>,
       <application><trademark>VMware</trademark></application>,
       <application>&oracle;</application>,
       <application>&wordperfect;</application>, <application>Doom</application>,
       <application>Quake</application> зэрэг олон програмууд орно. 
 	Зарим тохиолдолд Линуксийн хоёртын файлууд нь Линукс дээр байгаагаас 
 	илүү хурдан FreeBSD дээр ажилладаг тохиолдол гарсан байна.</para>
 
     <para>Гэхдээ зарим нэг Линуксд зөвхөн зориулагдсан үйлдлийн системийн 
 	боломжууд FreeBSD дээр дэмжигдээгүй байдаг. Хэрэв Линуксийн хоёртын файлууд нь 
 	виртуал 8086 горимыг идэвхжүүлэх зэрэг зөвхөн &i386;-д зориулсан дуудлагуудыг 
 	ихээр ашиглаж байгаа үед ажилладаггүй.</para>
 
     <para>Энэ бүлгийг уншиж дууссаны дараа та дараах зүйлсийг мэдэх болно:</para>
     <itemizedlist>
       <listitem>
 	<para>Өөрийн систем дээр Линуксийн хоёртын нийлэмжийг хэрхэн идэвхжүүлэх талаар.</para>
       </listitem>
 
       <listitem>
 	<para>Линуксийн нэмэлт хуваалцсан сангуудыг хэрхэн суулгах талаар.</para>
 	</listitem>
 
       <listitem>
 	<para>Өөрийн FreeBSD систем дээр Линуксийн програмуудыг хэрхэн суулгах талаар.</para>
       </listitem>
 
       <listitem>
 	<para>FreeBSD дээрх Линуксийн нийлэмжийн шийдлийн нарийн учруудын талаар.</para>
       </listitem>
     </itemizedlist>
 
     <para>Энэ бүлгийг уншихаасаа өмнө, та дараах зүйлсийг мэдэх шаардлагатай:</para>
 
     <itemizedlist>
       <listitem>
 	<para>Гуравдагчдын бүтээсэн програм хангамжуудыг хэрхэн суулгах талаар мэдэх (<xref linkend="ports">).</para>
       </listitem>
     </itemizedlist>
 
   </sect1>
 
   <sect1 id="linuxemu-lbc-install">
     <title>Суулгалт</title>
 
     <indexterm><primary>KLD (цөмд дуудагдах боломжтой обьект)</primary></indexterm>
 
     <para>Линуксийн хоёртын нийлэмж анхдагчаар идэвхтэй байдаггүй. Энэ ажиллагааг хамгийн 
 	хялбараар идэвхжүүлэхийн тулд <literal>линукс</literal> KLD обьектийг 
 	(<quote>Kernel LoaDable обьект</quote>) дуудах явдал юм. 
 	Та энэ модулийг дараах тушаалыг <username>root</username> эрхээр 
 	ажиллуулж дуудаж болно:</para>
 
     <screen>&prompt.root; <userinput>kldload linux</userinput></screen>
 
     <para>Хэрэв та Линуксийн нийлэмжийг үргэлж идэвхжүүлэхийг хүсэж байгаа бол 
 	дараах мөрийг <filename>/etc/rc.conf</filename> файлд нэмэх 
 	хэрэгтэй:</para>
 
     <programlisting>linux_enable="YES"</programlisting>
 
     <para>KLD дуудагдсан эсэхийг шалгахын тулд &man.kldstat.8; тушаалыг ашиглаж 
 	болно:</para>
 
     <screen>&prompt.user; <userinput>kldstat</userinput>
 Id Refs Address    Size     Name
  1    2 0xc0100000 16bdb8   kernel
  7    1 0xc24db000 d000     linux.ko</screen>
     <indexterm>
       <primary>цөмийн тохируулгууд</primary>
       <secondary>COMPAT_LINUX</secondary>
     </indexterm>
 
     <para>Хэрэв ямар нэгэн шалтгаанаас болоод та KLD-г хүсэхгүй эсвэл дуудаж чадахгүй 
 	байгаа бол <literal>options COMPAT_LINUX</literal> тохируулгыг 
 	өөрийн цөмийн тохиргооны файлдаа нэмж Линуксийн хоёртын нийлэмжийг 
 	статикаар холбож болох юм. Дараа нь <xref linkend="kernelconfig"> 
 	хэсэгт тайлбарласны дагуу өөрийн шинэ цөмийг суулгах хэрэгтэй.</para>
 
     <sect2>
       <title>Линуксийн ажиллах үеийн сангуудыг суулгах нь</title>
       <indexterm>
 	<primary>Линукс</primary>
 	<secondary>Линуксийн сангуудыг суулгах</secondary>
       </indexterm>
 
       <para><link linkend="linuxemu-libs-port">linux_base</link> порт 
 	юм уу эсвэл тэдгээрийг <link
 	linkend="linuxemu-libs-manually">гараар</link> суулгах гэсэн 
 	хоёр аргын аль нэгээр үүнийг хийж болох юм.</para>
 
       <sect3 id="linuxemu-libs-port">
 	<title>linux_base портыг суулгаж ашиглах</title>
 	<indexterm><primary>Портын цуглуулга</primary></indexterm>
 
 	<para>Ажиллах үеийн сангуудыг суулгахад ашиглах хамгийн хялбар арга нь энэ 
 	юм. Энэ нь ямар нэгэн портыг 
 	<ulink type="html" url="file://localhost/usr/ports/">Портын цуглуулга</ulink>ас
 	суулгаж байгаатай адил юм. Ердөө л доор дурдсаныг хийх хэрэгтэй:</para>
 
 	<screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/emulators/linux_base-fc4</userinput>
 &prompt.root; <userinput>make install distclean</userinput></screen>
 
 	<para>Та одоо ажилладаг Линуксийн хоёртын нийлэмжтэй болсон байх ёстой. 
 	Зарим програмууд системийн сангуудын буруу бага хувилбаруудын талаар гомдоллож 
 	болох юм. Гэхдээ энэ нь ерөнхийдөө асуудал биш байдаг.</para>
 
 	<note><para>Төрөл бүрийн Линукс тархацуудын янз бүрийн хувилбаруудад 
 	тохирох <filename
 	  role="package">emulators/linux_base</filename> портын олон 
 	хувилбарууд байж болох юм. Таны суулгахыг хүсэж байгаа Линуксийн програмуудын 
 	шаардлагыг аль болох ойр хангаж байгаа тийм портыг та суулгах шаардлагатай.</para></note>
 
       </sect3>
 
       <sect3 id="linuxemu-libs-manually">
 	<title>Сангуудыг гараар суулгах</title>
 
 	<para>Хэрэв та <quote>портын</quote> цуглуулга суулгаагүй бол сангуудыг 
 	гараар суулгаж болно. Програмын хамаардаг Линуксийн хуваалцсан сангууд болон 
 	ажиллах үеийн холбогч (linker) танд хэрэгтэй болно. Та бас 
 	<quote>сүүдэр root</quote> сан буюу <filename>/compat/linux</filename> 
 	санг өөрийн FreeBSD систем дээр Линуксийн сангуудад зориулж үүсгэх хэрэгтэй 
 	болно. FreeBSD дээр ажиллаж байгаа Линуксийн програмуудын онгойлгосон дурын 
 	хуваалцсан сангууд энэ модыг эхлээд хайдаг. Тэгэхээр хэрэв Линуксийн програм 
 	жишээ нь <filename>/lib/libc.so</filename>-г дуудвал FreeBSD эхлээд 
 	<filename>/compat/linux/lib/libc.so</filename>-г онгойлгохыг 
 	оролдох бөгөөд хэрэв байхгүй бол <filename>/lib/libc.so</filename>-г 
 	оролдох болно. Хуваалцсан сангууд нь Линуксийн <command>ld.so</command> тушаалаар 
 	гарч байгаа замуудад биш харин сүүдэр мод <filename>/compat/linux/lib</filename>-т 
 	суулгагдах ёстой.</para>
 
 	<para>Ерөнхийдөө таныг Линуксийн програм өөрийн FreeBSD системд суулгах эхний 
 	цөөхөн хэдэн удаад зөвхөн Линуксийн хоёртын файлуудын хамаардаг хуваалцсан сангуудыг 
 	хайх хэрэгтэй болно. Хэсэг хугацааны дараа та өөрийн систем дээрээ 
 	ямар нэгэн илүү ажиллагаагүйгээр шинээр импорт хийгдсэн Линуксийн хоёртын файлуудыг 
 	ажиллуулж чадах Линуксийн хуваалцсан сангуудын хангалттай олонлогтой 
 	болсон байх болно.</para>
       </sect3>
 
       <sect3>
 	<title>Нэмэлт хуваалцсан сангуудыг хэрхэн суулгах вэ</title>
 	<indexterm><primary>хуваалцсан сангууд</primary></indexterm>
 
 	<para><filename>linux_base</filename> портыг суулгасан ч гэсэн 
 	таны програм хуваалцсан сангууд байхгүй байна гээд гомдоллоод байвал 
 	яах вэ? Линуксийн хоёртын файлуудад ямар хуваалцсан сангууд хэрэгтэйг 
 	яаж мэдэх вэ, тэдгээрийг хаанаас авах вэ? Үндсэндээ 2 боломж байдаг 
 	(эдгээр заавруудыг дагаж байхдаа та өөрийн FreeBSD систем дээрээ 
 	<username>root</username> байх хэрэгтэй болно).</para>
 
 	<para>Линукс системд хандах боломжтой бол програмд ямар хуваалцсан 
 	сангууд хэрэгтэйг мэдээд тэдгээрийг өөрийн FreeBSD систем уруу хуулах 
 	хэрэгтэй. Доорх жишээг харна уу:</para>
 
 	<informalexample>
 	  <para>Та FTP ашиглан <application>Doom</application> гэсэн 
 		Линуксийн хоёртын файлыг авч өөрөө хандаж болох Линукс систем 
 		дээрээ байрлуулсан гэж үзье. Та тэгээд үүний шаарддаг хуваалцсан 
 		сангуудыг <command>ldd linuxdoom</command> тушаал 
 		ашиглан иймэрхүүгээр шалгаж болно:</para>
 
 	  <screen>&prompt.user; <userinput>ldd linuxdoom</userinput>
 libXt.so.3 (DLL Jump 3.1) =&gt; /usr/X11/lib/libXt.so.3.1.0
 libX11.so.3 (DLL Jump 3.1) =&gt; /usr/X11/lib/libX11.so.3.1.0
 libc.so.4 (DLL Jump 4.5pl26) =&gt; /lib/libc.so.4.6.29</screen>
 
 	  <indexterm><primary>симболын холбоосууд</primary></indexterm>
 	  <para>Та сүүлийн баганад байгаа бүх файлуудыг авч эхний баганад байгаа нэрсийг 
 		тэдгээр уруу заасан симболын холбоосууд болгон 
 		<filename>/compat/linux</filename> дотор байрлуулах хэрэгтэй. 
 		Энэ нь та өөрийн FreeBSD системдээ эцсийн эцэст эдгээр файлуудтай 
 		болно гэсэн үг юм:</para>
 
 	  <screen>/compat/linux/usr/X11/lib/libXt.so.3.1.0
 /compat/linux/usr/X11/lib/libXt.so.3 -&gt; libXt.so.3.1.0
 /compat/linux/usr/X11/lib/libX11.so.3.1.0
 /compat/linux/usr/X11/lib/libX11.so.3 -&gt; libX11.so.3.1.0
 /compat/linux/lib/libc.so.4.6.29
 /compat/linux/lib/libc.so.4 -&gt; libc.so.4.6.29</screen>
 
 	  <blockquote>
 	    <note>
 	      <para>Хэрэв та <command>ldd</command> тушаалын гаралтын 
 		эхний баганатай Линуксийн хуваалцсан сангийн гол залруулалтын дугаар 
 		таарсан тийм Линуксийн хуваалцсан сантай байгаа бол сүүлийн баганад 
 		байгаа файлуудыг өөрийн систем уруу хуулах шаардлагагүй бөгөөд 
 		танд байгаа чинь ажиллах ёстойг санаарай. Хэрэв шинэ хувилбар 
 		бол хуваалцсан санг ямар ч байсан хуулахыг зөвлөдөг. Та шинэ уруу 
 		заасан симболын холбоос үүсгэснийхээ дараа хуучинг устгаж болно. 
 		Тэгэхээр хэрэв эдгээр сангууд таны өөрийн системд байгаа:</para>
 
 	      <screen>/compat/linux/lib/libc.so.4.6.27
 /compat/linux/lib/libc.so.4 -&gt; libc.so.4.6.27</screen>
 
 	      <para>бөгөөд шинэ сан нь <command>ldd</command> тушаалын 
 		гаралтын дагуу сүүлийн хувилбарыг шаардана гэж байгааг мэдвэл:</para>
 
 	      <screen>libc.so.4 (DLL Jump 4.5pl26) -&gt; libc.so.4.6.29</screen>
 
 	      <para>Хэрэв төгсөж байгаа тоон дээр зөвхөн нэг юм уу эсвэл хоёр хувилбар 
 		хуучин байгаа бол <filename>/lib/libc.so.4.6.29</filename>-г 
 		бас хуулж санаагаа зовоогоод хэрэггүй бөгөөд програм нь нэлээн хуучин 
 		хувилбартай зүгээр ажиллах ёстой юм. Гэхдээ хэрэв та хүсэж байгаа бол 
 		<filename>libc.so</filename>-г ямар ч байсан гэсэн солихоор 
 		шийдэж болох бөгөөд энэ нь таныг доорхтой үлдээх болно:</para>
 
 	      <screen>/compat/linux/lib/libc.so.4.6.29
 /compat/linux/lib/libc.so.4 -&gt; libc.so.4.6.29</screen>
 	    </note>
 	  </blockquote>
 
 	  <blockquote>
 	    <note>
 	      <para>Симболын холбоосын арга нь <emphasis>зөвхөн</emphasis> 
 		Линукс хоёртын файлуудад хэрэгтэй байдаг. FreeBSD-ийн ажиллах 
 		үеийн холбогч нь таарах гол залруулалтын дугааруудыг хайх талаар 
 		өөрөө санаа тавьдаг болохоор та санаа зовох хэрэггүй юм.</para>
 	    </note>
 	  </blockquote>
 	</informalexample>
       </sect3>
     </sect2>
 
     <sect2>
       <title>Линуксийн ELF хоёртын файлуудыг суулгах</title>
       <indexterm>
 	<primary>Линукс</primary>
 	<secondary>ELF хоёртын файлууд</secondary>
       </indexterm>
 
       <para>ELF хоёртын файлууд нь заримдаа <quote>branding</quote> буюу 
 	<quote>тамгалах</quote> нэмэлт алхмыг шаарддаг. Хэрэв та тамгалаагүй 
 	ELF хоёртын файлыг ажиллуулахыг оролдвол доор дурдсантай төстэй алдааг 
 	хүлээн авах болно:</para>
 
       <screen>&prompt.user; <userinput>./my-linux-elf-binary</userinput>
 ELF binary type not known
 Abort</screen>
 
       <para>FreeBSD цөмд FreeBSD ELF хоёртын файлыг Линуксийн хоёртын файлаас 
 	ялгахад туслахын тулд &man.brandelf.1; хэрэгслийг ашиглана.</para>
 
       <screen>&prompt.user; <userinput>brandelf -t Linux my-linux-elf-binary</userinput></screen>
 
       <indexterm><primary>GNU хэрэгслийн цуглуулга</primary></indexterm>
       <para>Өнөөдөр GNU хэрэгслийн цуглуулга нь ELF хоёртын файлуудад автоматаар 
 	тохирох тамгалалтын мэдээллийг байрлуулдаг. Тэгэхээр энэ алхам нь 
 	ирээдүйд бараг л хэрэггүй болох ёстой юм.</para>
     </sect2>
 
     <sect2>
       <title>Хостын нэр танигчийг тохируулах</title>
 
       <para>Хэрэв DNS ажиллахгүй байвал эсвэл та ийм мэдэгдэл хүлээн авбал:</para>
 
       <screen>resolv+: "bind" is an invalid keyword resolv+:
 "hosts" is an invalid keyword</screen>
 
       <para>Та дараах мөрүүдийг агуулсан 
 	<filename>/compat/linux/etc/host.conf</filename> файлыг 
 	тохируулах хэрэгтэй болно:</para>
 
       <programlisting>order hosts, bind
 multi on</programlisting>
 
       <para>Энд байгаа order нь <filename>/etc/hosts</filename>-г 
 	эхлээд хайж дараа нь DNS-ийг хайна гэж зааж байна. 
 	<filename>/compat/linux/etc/host.conf</filename> суугаагүй 
 	үед Линуксийн програмууд FreeBSD-ийн <filename>/etc/host.conf</filename>-г 
 	олж нийцгүй FreeBSD-ийн бичлэг байна гэж гомдоллох болно. 
 	Хэрэв та <filename>/etc/resolv.conf</filename> файл 
 	ашиглан нэрийн серверийг тохируулаагүй бол <literal>bind</literal> гэсэн 
 	үгийг устгах хэрэгтэй.</para>
     </sect2>
   </sect1>
 
   <sect1 id="linuxemu-mathematica">
     <sect1info>
       <authorgroup>
 	<author>
 	  <firstname>Борис</firstname>
 	  <surname>Холлас</surname>
 	  <contrib>Mathematica 5.X-д зориулж шинэчилсэн </contrib>
 	</author>
       </authorgroup>
     </sect1info>
     <title>&mathematica; суулгах нь</title>
 
     <indexterm>
       <primary>програмууд</primary>
       <secondary><application>Mathematica</application></secondary>
     </indexterm>
 
     <para>Энэ баримт нь <application>&mathematica; 5.X</application>-ийн 
 	Линукс хувилбарыг FreeBSD систем уруу суулгах процессийг тайлбарлах 
 	болно.</para>
 
     <para><application>&mathematica;</application> эсвэл 
 	<application>&mathematica; for Students</application>-ийн 
 	Линуксийн хувилбарыг  <ulink url="http://www.wolfram.com/"></ulink> дэх 
 	Wolfram-аас захиалж болно.</para>
 
     <sect2>
       <title>&mathematica; суулгагчийг ажиллуулах</title>
 
       <para>Эхлээд <application>&mathematica;</application>-ийн 
 	Линукс хоёртын файлууд Линуксийн ABI-г ашиглана гэдгийг та &os;-д  хэлж 
 	өгөх хэрэгтэй. Ингэж хийх хамгийн хялбар арга бол бүх тамгалаагүй 
 	хоёртын файлуудын хувьд анхдагч ELF тамгалалтыг Линукс болгон 
 	дараах тушаалаар тохируулах явдал юм:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>sysctl kern.fallback_elf_brand=3</userinput></screen>
 
       <para>Энэ нь тамгалаагүй ELF хоёртын файлууд Линуксийн ABI-г 
 	ашиглана гэж бодоход &os;-г хүргэх бөгөөд та суулгагчийг CDROM-оос шууд 
 	ажиллуулах боломжтой болох ёстой.</para>
 
       <para>Одоо <filename>MathInstaller</filename> файлыг өөрийн 
 	хатуу хөтөч уруу хуулах хэрэгтэй:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>mount /cdrom</userinput>
 &prompt.root; <userinput>cp /cdrom/Unix/Installers/Linux/MathInstaller /localdir/</userinput></screen>
 
       <para>бөгөөд энэ файл дахь эхний мөрний <literal>/bin/sh</literal>-г 
 	<literal>/compat/linux/bin/sh</literal> гэж солих хэрэгтэй. 
 	Энэ нь суулгагч &man.sh.1;-ийн Линуксийн хувилбарыг ажиллуулахаар 
 	болгож байгаа юм. Дараа нь <literal>Linux)</literal> гэсэн 
 	бүгдийг <literal>FreeBSD)</literal> гэдгээр текст засварлагчаар 
 	юм уу эсвэл доорх дараагийн хэсэгт байгаа скриптээр солих хэрэгтэй. 
 	Үйлдлийн системийг тодорхойлохын тулд <command>uname -s</command> 
 	тушаалыг дууддаг <application>&mathematica;</application> суулгагчид 
 	&os;-г Линукс төст үйлдлийн систем гэж үзэхийг энэ нь хэлж өгнө. 
 	<command>MathInstaller</command>-г ажиллуулахад одоо 
 	<application>&mathematica;</application>-г суулгах болно.</para>
     </sect2>
 
     <sect2>
       <title>&mathematica;-ийн ажиллуулах боломжтой файлуудыг өөрчлөх</title>
 
       <para>Суулгах явцад <application>&mathematica;</application>-ийн 
 	үүсгэсэн бүрхүүлийн скриптүүдийг ашиглахаасаа өмнө өөрчлөх хэрэгтэй. 
 	Хэрэв та <application>&mathematica;</application>-ийн 
 	ажиллуулах боломжтой файлуудыг байрлуулах санд <filename class="directory">/usr/local/bin</filename>-г 
 	сонгосон бол та энэ санд <filename>math</filename>, <filename>mathematica</filename>,
 	<filename>Mathematica</filename>, болон
 	<filename>MathKernel</filename> гэж нэрлэгдсэн файлууд уруу заагдсан 
 	симболын холбоосуудыг олох болно. Эдгээр бүрт <literal>Linux)</literal> 
 	гэдгийг <literal>FreeBSD)</literal> гэдгээр текст засварлагчаар 
 	юм уу эсвэл доорх бүрхүүлийн скриптээр солих хэрэгтэй:</para>
 
       <programlisting>#!/bin/sh
 cd /usr/local/bin
 for i in math mathematica Mathematica MathKernel
   do sed 's/Linux)/FreeBSD)/g' $i &gt; $i.tmp
   sed 's/\/bin\/sh/\/compat\/linux\/bin\/sh/g' $i.tmp &gt; $i
   rm $i.tmp
   chmod a+x $i
 done</programlisting>
     </sect2>
 
     <sect2>
       <title>Өөрийн &mathematica; нууц үгийг олж авах</title>
 
       <indexterm>
 	<primary>Ethernet</primary>
 	<secondary>MAC хаяг</secondary>
       </indexterm>
 
       <para><application>&mathematica;</application>-г эхний удаа 
 	эхлүүлэхэд танаас нууц үг асуух болно. Хэрэв та Wolfram-аас нууц үгээ 
 	авч амжаагүй байгаа бол өөрийн <quote>машины ID</quote>-г авахын тулд 
 	суулгацын санд <command>mathinfo</command>-г ажиллуулах хэрэгтэй. 
 	Энэ машины ID нь таны эхний Ethernet картны MAC хаяг дээр тулгуурласан 
 	болохоор <application>&mathematica;</application>-ийн 
 	өөрийн хуулбарыг та өөр машинууд дээр ажиллуулж чадахгүй юм.</para>
 
       <para>Wolfram-д цахим захидлаар ч юм уу эсвэл утас, факсаар бүртгүүлэх үедээ
 	та  <quote>машины ID</quote>-аа тэдэнд өгөх бөгөөд тэд бүлэг тоонуудаас 
 	тогтох харгалзах нууц үг бүхий хариу өгөх болно.</para>
     </sect2>
 
     <sect2>
       <title>&mathematica; нүүрэн хэсгийг сүлжээгээр ажиллуулах</title>
 
       <para><application>&mathematica;</application> нь тэмдэгтүүдийг 
 	үзүүлэхийн тулд аль ч стандарт үсгийн маягуудын олонлогуудад байдаггүй 
 	тусгай үсгийн маягуудыг ашигладаг (интегралууд, нийлбэрүүд, Грек үсгүүд гэх мэт.). 
 	X протокол нь эдгээр үсгийн маягуудыг <emphasis>өөр дээрээ</emphasis> 
 	локалаар суулгахыг шаарддаг. Энэ нь CDROM юм уу эсвэл 
 	<application>&mathematica;</application> суулгагдсан хостоос
 	эдгээр үсгийн маягуудын хуулбарыг өөрийн локал машин уруу хуулна гэсэн үг юм. 
 	Эдгээр үсгийн маягууд нь CDROM-ийн 
 	<filename>/cdrom/Unix/Files/SystemFiles/Fonts</filename> сан, 
 	эсвэл таны хатуу хөтчийн <filename>/usr/local/mathematica/SystemFiles/Fonts</filename> 
 	санд ихэвчлэн хадгалагддаг. Үсгийн жинхэнэ маягууд нь <filename>Type1</filename> болон 
 	<filename>X</filename> дэд сангуудад байрладаг. Доор тайлбарласан 
 	тэдгээрийг ашиглах хэд хэдэн аргууд байдаг.</para>
 
       <para>Эхний арга нь тэдгээрийг <filename>/usr/X11R6/lib/X11/fonts</filename> 
 	дахь байгаа үсгийн маягийн сангуудын аль нэг уруу хуулах явдал юм. Энэ нь 
 	үсгийн маягийн нэрсийг нэмж, эхний мөрөн дээр үсгийн маягуудын тоог өөрчилж 
 	<filename>fonts.dir</filename> файлыг засварлахыг шаардана. 
 	Мөн өөрөөр та тэдгээрийг хуулсан санд &man.mkfontdir.1; тушаалыг 
 	ажиллуулж бас чадах ёстой юм.</para>
 
       <para>Үүнийг хийх хоёр дахь арга нь сангуудыг <filename>/usr/X11R6/lib/X11/fonts</filename> 
 	уруу хуулах явдал юм:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/X11R6/lib/X11/fonts</userinput>
 &prompt.root; <userinput>mkdir X</userinput>
 &prompt.root; <userinput>mkdir MathType1</userinput>
 &prompt.root; <userinput>cd /cdrom/Unix/Files/SystemFiles/Fonts</userinput>
 &prompt.root; <userinput>cp X/* /usr/X11R6/lib/X11/fonts/X</userinput>
 &prompt.root; <userinput>cp Type1/* /usr/X11R6/lib/X11/fonts/MathType1</userinput>
 &prompt.root; <userinput>cd /usr/X11R6/lib/X11/fonts/X</userinput>
 &prompt.root; <userinput>mkfontdir</userinput>
 &prompt.root; <userinput>cd ../MathType1</userinput>
 &prompt.root; <userinput>mkfontdir</userinput></screen>
 
       <para>Одоо шинэ үсгийн маягийн сангуудаа өөрийн үсгийн маягийн замдаа нэмнэ:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>xset fp+ /usr/X11R6/lib/X11/fonts/X</userinput>
 &prompt.root; <userinput>xset fp+ /usr/X11R6/lib/X11/fonts/MathType1</userinput>
 &prompt.root; <userinput>xset fp rehash</userinput></screen>
 
       <para>Хэрэв та <application>&xorg;</application> серверийг ашиглаж байгаа бол 
 	эдгээр үсгийн маягийн сангуудыг өөрийн <filename>xorg.conf</filename> файлдаа 
 	нэмэн автоматаар дуудагдахаар тохируулж болно.</para>
 
       <note><para><application>&xfree86;</application> серверүүдийн хувьд 
 	тохиргооны файл нь <filename>XF86Config</filename> байна.</para></note>
       <indexterm><primary>үсгийн маягууд</primary></indexterm>
 
       <para>Хэрэв танд <filename>/usr/X11R6/lib/X11/fonts/Type1</filename> 
 	гэгдсэн сан  <emphasis>байхгүй</emphasis> байгаа бол та дээрх жишээн дээрх 
 	<filename>MathType1</filename> сангийн нэрийг <filename>Type1</filename> 
 	болгон өөрчилж болно.</para>
     </sect2>
   </sect1>
 
   <sect1 id="linuxemu-maple">
     <sect1info>
       <authorgroup>
 	<author>
 	  <firstname>Аарон</firstname>
 	  <surname>Каплан</surname>
 <!--	  <address><email>aaron@lo-res.org</email></address>-->
 	  <contrib>Хувь нэмэр болгон оруулсан </contrib>
 	</author>
       </authorgroup>
       <authorgroup>
 	<author>
 	  <firstname>Роберт</firstname>
 	  <surname>Гэтшман</surname>
 <!--	  <address><email>rob@getschmann.org</email></address>-->
 	  <contrib>Тусалсан </contrib>
 	</author>
       </authorgroup>
     </sect1info>
     <title>&maple; суулгах нь</title>
 
     <indexterm>
       <primary>програмууд</primary>
       <secondary><application>Maple</application></secondary>
     </indexterm>
 
     <para><application>&maple;</application> нь <application>&mathematica;</application>-тай 
 	төстэй арилжааны зориулалтын математикийн програм юм. Та энэ програмыг <ulink
       url="http://www.maplesoft.com/"></ulink>-с худалдан авч дараа нь тэндээ 
 	лицензийн файл авахын тулд бүртгүүлэх хэрэгтэй. Энэ програм хангамжийг FreeBSD 
 	дээр суулгахын тулд эдгээр хялбар алхмуудыг дагана уу.</para>
 
       <procedure>
 	<step><para><filename>INSTALL</filename> бүрхүүлийн скриптийг 
 	бүтээгдэхүүний тархацаас ажиллуулна. Суулгац програмаас хүсэхэд 
 	<quote>RedHat</quote> тохируулгыг сонгоорой. Ердийн суулгацын 
 	сан нь <filename
 	  class="directory">/usr/local/maple</filename> байж болох юм.</para></step>
 
         <step><para>Хэрэв та тэгж хийгээгүй бол Maple Waterloo Software 
 	(<ulink url="http://register.maplesoft.com/"></ulink>) компаниас 
 	<application>&maple;</application>-д зориулж лиценз захиж түүнийгээ 
 	<filename>/usr/local/maple/license/license.dat</filename> сан уруу хуулах 
 	хэрэгтэй.</para></step>
 
         <step><para><application>&maple;</application>-тай цуг ирдэг 
 	<filename>INSTALL_LIC</filename> суулгацын бүрхүүлийн 
 	скриптийг ажиллуулж <application>FLEXlm</application> 
 	лиценз менежерийг суулгах хэрэгтэй. Лицензийн серверт зориулж өөрийн 
 	машиныхаа анхдагч хостын нэрийг зааж өгнө.</para></step>
 
         <step><para><filename>/usr/local/maple/bin/maple.system.type</filename> 
 	файлыг доор дурдсанаар нөхөөс хийх хэрэгтэй:</para>
 <programlisting>   ----- snip ------------------
 *** maple.system.type.orig      Sun Jul  8 16:35:33 2001
 --- maple.system.type   Sun Jul  8 16:35:51 2001
 ***************
 *** 72,77 ****
 --- 72,78 ----
           # the IBM RS/6000 AIX case
           MAPLE_BIN="bin.IBM_RISC_UNIX"
           ;;
 +     "FreeBSD"|\
       "Linux")
           # the Linux/x86 case
         # We have two Linux implementations, one for Red Hat and
    ----- snip end of patch -----</programlisting>
 
 	<para><literal>"FreeBSD"|\</literal> мөрийн дараа ямар ч хоосон зай байх 
 	ёсгүйг санаарай.</para>
 
 	<para>Энэхүү нөхөөс нь <quote>FreeBSD</quote>-г Линукс системийн 
 	төрөл маягаар танихыг <application>&maple;</application>-д заадаг. 
 	<filename>bin/maple</filename> бүрхүүлийн скрипт  нь 
 	<filename>bin/maple.system.type</filename> бүрхүүлийн скриптийг 
 	дуудаж тэр нь эргээд үйлдлийн системийн нэрийг олохын тулд 
 	<command>uname -a</command> тушаалыг дууддаг. OS-ийн нэрээс хамаараад 
 	энэ нь аль хоёртын файлуудаа ашиглахаа олох болно.</para></step>
 
       <step><para>Лицензийн серверийг эхлүүлнэ.</para>
 
 	<para><filename>/usr/local/etc/rc.d/lmgrd.sh</filename> гэж 
 	суулгагдсан дараах скрипт нь <command>lmgrd</command>-г эхлүүлэх 
 	хялбар арга юм:</para>
 
 	<programlisting>   ----- snip ------------
 
 #! /bin/sh
 PATH=/usr/local/sbin:/usr/local/bin:/sbin:/bin:/usr/sbin:/usr/bin:/usr/X11R6/bin
 PATH=${PATH}:/usr/local/maple/bin:/usr/local/maple/FLEXlm/UNIX/LINUX
 export PATH
 
 LICENSE_FILE=/usr/local/maple/license/license.dat
 LOG=/var/log/lmgrd.log
 
 case "$1" in
 start)
 	lmgrd -c ${LICENSE_FILE} 2&gt;&gt; ${LOG} 1&gt;&2
 	echo -n " lmgrd"
 	;;
 stop)
 	lmgrd -c ${LICENSE_FILE} -x lmdown 2&gt;&gt; ${LOG} 1&gt;&2
 	;;
 *)
 	echo "Usage: `basename $0` {start|stop}" 1&gt;&2
 	exit 64
 	;;
 esac
 
 exit 0
    ----- snip ------------</programlisting></step>
 
 
       <step><para><application>&maple;</application>-ийг тестээр эхлүүлнэ:</para>
 	<screen>&prompt.user; <userinput>cd /usr/local/maple/bin</userinput>
 &prompt.user; <userinput>./xmaple</userinput></screen>
 
 	<para>Одоо ажиллаж байх ёстой. Maplesoft уруу та FreeBSD-ийн 
 	эх хувилбарыг хүсэж байгаагаа бичихээ мартуузай!</para></step>
     </procedure>
 
     <sect2>
       <title>Түгээмэл асуудлууд</title>
 
       <itemizedlist>
 	<listitem><para><application>FLEXlm</application> лицензийн 
 	менежертэй ажиллахад төвөгтэй байж болох юм. Энэ тухай нэмэлт 
 	баримтыг <ulink url="http://www.globetrotter.com/"></ulink> хаягаас 
 	олж болно.</para></listitem>
 
 	<listitem><para><command>lmgrd</command> нь лицензийн файлыг хэтэрхий 
 	голж шилдэг, бас хэрэв ямар нэгэн асуудал байвал core файл үүсгэх дуртайгаараа 
 	алдартай програм юм. Зөв лицензийн файл иймэрхүү харагдах ёстой:</para>
 
 <programlisting># =======================================================
 # License File for UNIX Installations ("Pointer File")
 # =======================================================
 SERVER chillig ANY
 #USE_SERVER
 VENDOR maplelmg
 
 FEATURE Maple maplelmg 2000.0831 permanent 1 XXXXXXXXXXXX \
          PLATFORMS=i86_r ISSUER="Waterloo Maple Inc." \
          ISSUED=11-may-2000 NOTICE=" Technische Universitat Wien" \
          SN=XXXXXXXXX</programlisting>
 
 	  <note><para>Энд сериал дугаар болон түлхүүрийг 'X' болгосон байна. 
 		<hostid>chillig</hostid> нь хостын нэр юм.</para></note>
 
   	  <para>Лицензийн файлыг засварлахдаа <quote>FEATURE</quote> мөрийг 
 		(энэ нь лицензийн түлхүүрээр хамгаалагдсан байдаг) оролдохгүй бол 
 		ямар ч асуудал гарахгүй ажиллах болно.</para></listitem>
       </itemizedlist>
     </sect2>
   </sect1>
 
   <sect1 id="linuxemu-matlab">
     <sect1info>
       <authorgroup>
 	<author>
 	  <firstname>Дэн</firstname>
 	  <surname>Пэллэг</surname>
 	  <contrib>Хувь нэмэр болгон оруулсан </contrib>
 	</author>
 	<!-- daniel+handbook@pelleg.org -->
       </authorgroup>
     </sect1info>
     <title>&matlab; суулгах нь</title>
 
     <indexterm>
       <primary>програмууд</primary>
       <secondary><application>MATLAB</application></secondary>
     </indexterm>
 
     <para>Энэ баримт нь <application>&matlab; version 6.5</application>-ийн 
 	Линуксийн хувилбарыг &os; систем уруу суулгах процессийг тайлбарлах болно. 
 	<application>&java.virtual.machine;</application>-г тооцохгүй юм бол 
 	энэ нь маш сайн ажилладаг (<xref linkend="matlab-jre">-г үзнэ үү).</para>
 
     <para><application>&matlab;</application>-ийн Линуксийн хувилбарыг 
 	<ulink
       url="http://www.mathworks.com"></ulink> дэх MathWorks-с шууд захиалж болно. 
 	Лицензийн файлыг авах юм уу эсвэл хэрхэн үүсгэх зааврыг бас авахаа мартуузай. 
 	Тэнд байхдаа тэдний програм хангамжийн &os; хувилбарыг хүсэж байгаагаа 
 	мэдэгдээрэй.</para>
 
     <sect2>
       <title>&matlab; суулгах нь</title>
 
       <para><application>&matlab;</application>-г суулгахын тулд 
 	доор дурдсаныг хийнэ:</para>
 
       <procedure>
 	<step>
 	  <para>Суулгацын CD-г хийж холбоно. Суулгацын скриптийн зөвлөснөөр 
 		<username>root</username> болно. Суулгах скриптийг 
 		эхлүүлэхийн тулд доор дурдсаныг бичнэ:</para>
 
 	  <screen>&prompt.root; <userinput>/compat/linux/bin/sh /cdrom/install</userinput></screen>
 
 	  <tip>
 	    <para>Суулгагч нь график орчных юм. Хэрэв та дэлгэц онгойлгож 
 		чадахгүй байна гэсэн алдаанууд авбал 
 		<command>setenv HOME ~<replaceable>USER</replaceable></command> 
 		гэж бичих хэрэгтэй бөгөөд энд байгаа <replaceable>USER</replaceable> нь 
 		таны &man.su.1; хийсэн хэрэглэгч юм.</para>
 	  </tip>
 	</step>
 
 	<step>
 	  <para>
 		<application>&matlab;</application>-ийн root санг асуухад 
 		доор дурдсаныг бичнэ:
 		<userinput>/compat/linux/usr/local/matlab</userinput>.</para>
 
 	  <tip>
 	    <para>Суулгах процессийн үлдсэн хэсэгт хялбараар бичдэг байхын тулд өөрийн бүрхүүлийн 
 		хүлээх мөрөн дээр үүнийг бичнэ:
 	      <command>set MATLAB=/compat/linux/usr/local/matlab</command></para>
 	  </tip>
 	</step>
 
 	<step>
 	  <para><application>&matlab;</application> лицензийг авч байхдаа 
 		зааварласны дагуу лицензийн файлыг засварлана.</para>
 
 	  <tip>
 	    <para>Өөрийн дуртай засварлагчаа ашиглан та энэ файлыг 
 		урьдчилан бэлдэж, суулгагч танаас үүнийг засварлахыг 
 		асуухаас өмнө <filename>$MATLAB/license.dat</filename>
 		уруу хуулна.</para>
 	  </tip>
 	</step>
 
 	<step>
 	  <para>Суулгах процессийг гүйцээнэ.</para>
 	</step>
       </procedure>
 
       <para>Энд хүрэхэд таны <application>&matlab;</application> 
 	суулгалт дууссан байна. Үүнийг таны &os; систем уруу холбохын тулд 
 	дараах алхмууд нь <quote>хийж</quote> өгдөг.</para>
     </sect2>
 
     <sect2>
       <title>Лицензийн Менежерийн эхлүүлэлт</title>
       <procedure>
 	<step>
 	  <para>Лицензийн менежерийн скриптүүдэд зориулж симболын холбоосуудыг үүсгэнэ:</para>
 
 	  <screen>&prompt.root; <userinput>ln -s $MATLAB/etc/lmboot /usr/local/etc/lmboot_TMW</userinput>
 &prompt.root; <userinput>ln -s $MATLAB/etc/lmdown /usr/local/etc/lmdown_TMW</userinput></screen>
 	</step>
 	
 	<step>
 	  <para><filename>/usr/local/etc/rc.d/flexlm.sh</filename>-т 
 		эхлүүлэх файлыг үүсгэнэ. Доорх жишээ нь 
 		түгээгдсэн <filename>$MATLAB/etc/rc.lm.glnx86</filename>-ийн 
 		өөрчлөгдсөн хувилбар юм. Өөрчлөлтүүд нь файлын байрлалууд болон 
 		Линуксийн эмуляц доор ажиллах лицензийн менежерийн 
 		эхлүүлэлт байна.</para>
 
 	  <programlisting>#!/bin/sh
 case "$1" in
   start)
         if [ -f /usr/local/etc/lmboot_TMW ]; then
               /compat/linux/bin/sh /usr/local/etc/lmboot_TMW -u <replaceable>username</replaceable> &amp;&amp; echo 'MATLAB_lmgrd'
         fi
         ;;
   stop)
 	if [ -f /usr/local/etc/lmdown_TMW ]; then
             /compat/linux/bin/sh /usr/local/etc/lmdown_TMW  &gt; /dev/null 2&gt;&amp;1
 	fi
         ;;
   *)
 	echo "Usage: $0 {start|stop}"
 	exit 1
 	;;
 esac
 
 exit 0</programlisting>
 
 	  <important>
 	    <para>Файлыг ажиллуулахаар болгох ёстой:</para>
 
 	    <screen>&prompt.root; <userinput>chmod +x /usr/local/etc/rc.d/flexlm.sh</userinput></screen>
 
 	    <para>Та дээрх <replaceable>username</replaceable>-г 
 		өөрийн систем дээрх зөв хэрэглэгчээр солих ёстой 
 		(<username>root</username> биш).</para>
 	  </important>
 	</step>
 
 	<step>
 	  <para>Лицензийн менежерийг дараах тушаалаар эхлүүлнэ:</para>
 
 	  <screen>&prompt.root; <userinput>/usr/local/etc/rc.d/flexlm.sh start</userinput></screen>
 	</step>
       </procedure>
     </sect2>
 
     <sect2 id="matlab-jre">
       <title>&java;-ийн ажиллах үеийн орчныг холбох</title>
 
       <para><application>&java;</application> Runtime
 	Environment (JRE) буюу Ажиллах үеийн орчны холбоосыг 
 	&os; дээр ажиллаж байгаа уруу зааж өөрчлөх хэрэгтэй:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>cd $MATLAB/sys/java/jre/glnx86/</userinput>
 &prompt.root; <userinput>unlink jre; ln -s ./jre1.1.8 ./jre</userinput></screen>
     </sect2>
 
     <sect2>
       <title>&matlab;-ийн эхлүүлэх скриптийг үүсгэх</title>
 
       <procedure>
 	<step>
 	  <para>Дараах эхлүүлэх скриптийг 
 		<filename>/usr/local/bin/matlab</filename>-д байрлуулна:
 	  </para>
 
 	  <programlisting>#!/bin/sh
 /compat/linux/bin/sh /compat/linux/usr/local/matlab/bin/matlab "$@"</programlisting>
 	</step>
 
 	<step>
 	  <para>Тэгээд <command>chmod +x /usr/local/bin/matlab</command> 
 		тушаалыг бичнэ.</para>
 	</step>
       </procedure>
 
       <tip>
 	<para>Таны <filename role="package">emulators/linux_base</filename> 
 		хувилбараас шалтгаалаад энэ скриптийг ажиллуулахад алдаа гарч болох юм. 
 		Үүнээс сэргийлэхийн тулд <filename>/compat/linux/usr/local/matlab/bin/matlab</filename> 
 		файлыг засварлаж доорх:</para>
 
 	<programlisting>if [ `expr "$lscmd" : '.*-&gt;.*'` -ne 0 ]; then</programlisting>
 
 	<para>(13.0.1 хувилбар дээр энэ нь 410-р мөрөнд байна) мөрийг ингэж 
 		өөрчлөх хэрэгтэй:</para>
 
 	<programlisting>if test -L $newbase; then</programlisting>
       </tip>
     </sect2>
 
     <sect2>
       <title>&matlab;-ийн зогсоох скриптийг үүсгэх</title>
 
       <para>&matlab;-ийн зөв дуусдаггүй асуудлыг шийдэхэд дараах зүйлсийг хийх хэрэгтэй.</para>
 
       <procedure>
 	<step>
 	  <para><filename>$MATLAB/toolbox/local/finish.m</filename> 
 		файл үүсгэж түүнд ганц мөр нэмнэ:</para>
 
 	  <programlisting>! $MATLAB/bin/finish.sh</programlisting>
 
 	  <note><para><literal>$MATLAB</literal> нь үг юм.</para></note>
 
 	  <tip>
 	    <para>Тэр сан дотроо гарахаас өмнө өөрийн ажлын талбарыг хадгалах 
 		боломжийг олгох <filename>finishsav.m</filename> болон
 	      <filename>finishdlg.m</filename> файлуудыг та олох болно.
 		Хэрэв та тэдгээрийн аль нэгийг ашиглаж байгаа бол дээрх мөрийг 
 		<literal>save</literal> тушаалын дараа нэн даруй оруулах 
 		хэрэгтэй.</para></tip>
 	</step>
 
 	<step>
 	  <para>доор дурдсаныг агуулсан 
 		<filename>$MATLAB/bin/finish.sh</filename> файлыг 
 		үүсгэнэ:</para>
 
 	  <programlisting>#!/usr/compat/linux/bin/sh
 (sleep 5; killall -1 matlab_helper) &
 exit 0</programlisting>
 	</step>
 
 	<step>
 	  <para>Файлыг ажиллах боломжтой болгоно:</para>
 
 	  <screen>&prompt.root; <userinput>chmod +x $MATLAB/bin/finish.sh</userinput></screen>
 	</step>
       </procedure>
     </sect2>
 
     <sect2 id="matlab-using">
       <title>&matlab;-ийг ашиглах</title>
 
       <para>Энд хүрэхэд та <command>matlab</command> 
 	гэж бичин үүнийг ашиглаж эхлэхэд бэлэн болсон байна.</para>
     </sect2>
   </sect1>
 
   <sect1 id="linuxemu-oracle">
     <sect1info>
       <authorgroup>
 	<author>
 	  <firstname>Марсел</firstname>
 	  <surname>Мууленаар</surname>
 	  <contrib>Хувь нэмэр болгон оруулсан </contrib>
 	</author>
 	<!-- marcel@cup.hp.com -->
       </authorgroup>
     </sect1info>
     <title>&oracle; суулгах нь</title>
 
     <indexterm>
       <primary>програмууд</primary>
       <secondary><application>Oracle</application></secondary>
     </indexterm>
 
     <sect2>
       <title>Оршил</title>
       <para>Энэ баримт нь Линуксд зориулсан <application>&oracle; 8.0.5</application> болон
 	<application>&oracle; 8.0.5.1 Enterprise Edition</application>-г FreeBSD машин 
 	уруу суулгах процессийг тайлбарлах болно.</para>
     </sect2>
 
     <sect2>
       <title>Линуксийн орчныг суулгах</title>
 
       <para>Та <filename role='package'>emulators/linux_base</filename> болон
 	<filename role='package'>devel/linux_devtools</filename> програмууд 
 	портын цуглуулгаас суусан эсэхийг шалгаарай. Та эдгээр портын хувьд асуудалтай байгаа 
 	бол багцууд юм уу эсвэл портын цуглуулгад байгаа хуучин хувилбаруудыг ашиглах хэрэгтэй 
 	болж болох юм.</para>
 
       <para>Хэрэв та ухаалаг агентийг ажиллуулахыг хүсэж байгаа бол Red Hat Tcl 
 	багц: <filename>tcl-8.0.3-20.i386.rpm</filename>-г бас суулгах хэрэгтэй болно. 
 	Албан ёсны  <application>RPM</application> порттой (<filename role='package'>archivers/rpm</filename>) 
 	багцуудыг суулгах ерөнхий тушаал бол:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>rpm -i --ignoreos --root /compat/linux --dbpath /var/lib/rpm <replaceable>package</replaceable></userinput></screen>
 
       <para><replaceable>package</replaceable>-ийн суулгалт ямар ч алдаа үүсгэх ёсгүй.</para>
     </sect2>
 
     <sect2>
       <title>&oracle; орчныг үүсгэх</title>
 
       <para><application>&oracle;</application>-г суулгахаасаа өмнө та тохирох орчныг тохируулах 
 	хэрэгтэй. Энэ баримт нь <application>&oracle;</application>-г суулгах зааварт тайлбарласныг биш
 	Линуксд зориулсан <application>&oracle;</application>-г 
 	FreeBSD дээр ажиллуулахын тулд <emphasis>яг</emphasis> юу хийхийг зөвхөн тайлбарладаг.</para>
 
       <sect3 id="linuxemu-kernel-tuning">
         <title>Цөмийг тааруулах</title>
 	<indexterm><primary>цөмийг тааруулах</primary></indexterm>
 
 	<para><application>&oracle;</application>-г суулгах зааварт тайлбарласнаар хуваалцсан 
 	санах ойн хамгийн их хэмжээг тохируулах хэрэгтэй. FreeBSD дээр <literal>SHMMAX</literal>-г 
 	битгий ашиглаарай. <literal>SHMMAX</literal> нь ердөө л <literal>SHMMAXPGS</literal> болон
 	  <literal>PGSIZE</literal>-с тооцоологдон гаргагддаг. Тийм болохоор 
 	<literal>SHMMAXPGS</literal>-г тодорхойл. Бусад бүх тохируулгууд зааварт 
 	тайлбарласны дагуу ашиглагдаж болно. Жишээ нь:</para>
 
 	<programlisting>options SHMMAXPGS=10000
 options SHMMNI=100
 options SHMSEG=10
 options SEMMNS=200
 options SEMMNI=70
 options SEMMSL=61</programlisting>
 
 	<para>Эдгээр тохируулгуудыг өөрийн <application>&oracle;</application>-ийн хэрэглээнд 
 	тааруулж тохируулах хэрэгтэй.</para>
 
 	<para>Мөн цөмийн тохиргооны файлдаа дараах тохируулгуудтай байгаа эсэхээ бас шалгаарай:</para>
 
 <programlisting>options SYSVSHM #SysV shared memory
 options SYSVSEM #SysV semaphores
 options SYSVMSG #SysV interprocess communication</programlisting>
       </sect3>
 
       <sect3 id="linuxemu-oracle-account">
 
         <title>&oracle; бүртгэл</title>
 
 	<para>Өөр бусад бүртгэл үүсгэдэг шигээ <username>oracle</username> бүртгэл үүсгэнэ. 
 	<username>oracle</username> бүртгэл нь Линуксийн бүрхүүл өгөх шаардлагатай 
 	цорын ганц тусгай бүртгэл юм. <filename>/etc/shells</filename> файлд 
 	<literal>/compat/linux/bin/bash</literal>-г нэмээд <username>oracle</username> 
 	хэрэглэгчийн бүрхүүлийг <filename>/compat/linux/bin/bash</filename> гэж 
 	тохируулна.</para>
       </sect3>
 
       <sect3 id="linuxemu-environment">
         <title>Орчин</title>
 
 	<para><envar>ORACLE_HOME</envar> болон <envar>ORACLE_SID</envar> зэрэг 
 	ердийн <application>&oracle;</application> хувьсагчуудаас гадна та дараах орчны 
 	хувьсагчуудыг тохируулах ёстой:</para>
 
 	<informaltable frame="none" pgwide="1">
 	  <tgroup cols="2">
           <colspec colwidth="1*">
           <colspec colwidth="2*">
 	    <thead>
 	      <row>
 		<entry>Хувьсагч</entry>
 
 		<entry>Утга</entry>
 	      </row>
 	    </thead>
 	    <tbody>
 	      <row>
 		<entry><envar>LD_LIBRARY_PATH</envar></entry>
 
 		<entry><literal>$ORACLE_HOME/lib</literal></entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry><envar>CLASSPATH</envar></entry>
 
 		<entry><literal>$ORACLE_HOME/jdbc/lib/classes111.zip</literal></entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry><envar>PATH</envar></entry>
 
 		<entry><literal>/compat/linux/bin
 /compat/linux/sbin
 /compat/linux/usr/bin
 /compat/linux/usr/sbin
 /bin
 /sbin
 /usr/bin
 /usr/sbin
 /usr/local/bin
 $ORACLE_HOME/bin</literal></entry>
 	      </row>
 	    </tbody>
 	  </tgroup>
 	</informaltable>
 
         <para>Бүх орчны хувьсагчуудыг <filename>.profile</filename>-д тохируулахыг 
 	зөвлөдөг. Гүйцэд жишээ бол дараах байна:</para>
 
 <programlisting>ORACLE_BASE=/oracle; export ORACLE_BASE
 ORACLE_HOME=/oracle; export ORACLE_HOME
 LD_LIBRARY_PATH=$ORACLE_HOME/lib
 export LD_LIBRARY_PATH
 ORACLE_SID=ORCL; export ORACLE_SID
 ORACLE_TERM=386x; export ORACLE_TERM
 CLASSPATH=$ORACLE_HOME/jdbc/lib/classes111.zip
 export CLASSPATH
 PATH=/compat/linux/bin:/compat/linux/sbin:/compat/linux/usr/bin
 PATH=$PATH:/compat/linux/usr/sbin:/bin:/sbin:/usr/bin:/usr/sbin
 PATH=$PATH:/usr/local/bin:$ORACLE_HOME/bin
 export PATH</programlisting>
       </sect3>
     </sect2>
 
     <sect2>
       <title>&oracle;-ийг суулгах</title>
 
       <para>Линуксийн эмуляторын хайхрамжгүй бүрэн бүтэн бус байдлаас болоод 
 	суулгагчийг эхлүүлэхээсээ өмнө та <filename>.oracle</filename> 
 	санг <filename>/var/tmp</filename> дотор үүсгэх хэрэгтэй болдог. 
 	Үүнийг <username>oracle</username> хэрэглэгч эзэмшихээр болгох 
 	хэрэгтэй. Та <application>&oracle;</application>-г ямар ч 
 	асуудалгүйгээр суулгаж чадах ёстой. Хэрэв танд асуудлууд учирвал 
 	эхлээд өөрийн <application>&oracle;</application> тархац ба/эсвэл 
 	тохиргоог шалгах хэрэгтэй! <application>&oracle;</application>-г 
 	суулгасныхаа дараа та дараах хоёр дэд хэсэгт тайлбарласан нөхөөсүүдийг 
 	хийж өгөх хэрэгтэй.</para>
 
       <para>Байнга учирдаг асуудал бол TCP протоколын хувиргагч зөв суулгагдаагүй 
 	байдаг явдал юм. Үүнээс болоод та ямар ч TCP сонсогч эхлүүлж чадахгүй. 
 	Дараах үйлдлүүд нь энэ асуудлыг шийдэхэд тусалдаг:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>cd $ORACLE_HOME/network/lib</userinput>
 &prompt.root; <userinput>make -f ins_network.mk ntcontab.o</userinput>
 &prompt.root; <userinput>cd $ORACLE_HOME/lib</userinput>
 &prompt.root; <userinput>ar r libnetwork.a ntcontab.o</userinput>
 &prompt.root; <userinput>cd $ORACLE_HOME/network/lib</userinput>
 &prompt.root; <userinput>make -f ins_network.mk install</userinput></screen>
 
       <para><filename>root.sh</filename>-г дахин ажиллуулахаа битгий мартаарай!</para>
 
     <sect3 id="linuxemu-patch-root">
       <title>root.sh-д нөхөөс хийх</title>
 
 	<para><application>&oracle;</application>-г суулгаж байхад 
 	<username>root</username> эрхээр хийгдэх шаардлагатай зарим үйлдлүүд 
 	<filename>root.sh</filename> гэж нэрлэгдсэн бүрхүүлийн скриптэд 
 	бичигдсэн байдаг. Энэ скрипт нь <filename>orainst</filename> санд 
 	бичигдсэн байдаг. <command>chown</command> тушаалын зөв байрлалыг 
 	ашиглахаар болгож дараах нөхөөсийг <filename>root.sh</filename>-д 
 	хийх хэрэгтэй, эсвэл өөрөөр скриптийг Линуксийн эх бүрхүүл дээр ажиллуулах 
 	хэрэгтэй.</para>
 
 	<programlisting>*** orainst/root.sh.orig Tue Oct 6 21:57:33 1998
 --- orainst/root.sh Mon Dec 28 15:58:53 1998
 ***************
 *** 31,37 ****
 # This is the default value for CHOWN
 # It will redefined later in this script for those ports
 # which have it conditionally defined in ss_install.h
 ! CHOWN=/bin/chown
 #
 # Define variables to be used in this script
 --- 31,37 ----
 # This is the default value for CHOWN
 # It will redefined later in this script for those ports
 # which have it conditionally defined in ss_install.h
 ! CHOWN=/usr/sbin/chown
 #
 # Define variables to be used in this script</programlisting>
 
 	<para>CD-ээс <application>&oracle;</application>-г та суулгахгүй
 	үед <filename>root.sh</filename>-д зориулсан эхийг нөхөж болно. 
 	Үүнийг <filename>rthd.sh</filename> гэдэг бөгөөд эх модны 
 	<filename>orainst</filename> санд байрладаг.</para>
       </sect3>
 
       <sect3 id="linuxemu-patch-tcl">
 	<title>genclntsh-д нөхөөс хийх</title>
 
 	<para><command>genclntsh</command> скрипт нь хуваалцсан ганц клиентийн санг 
 	үүсгэхэд ашиглагддаг. Үзүүлбэрүүдийг бүтээж байхад үүнийг ашигладаг. 
 	<envar>PATH</envar>-н тодорхойлолтыг тайлбар болгохын тулд 
 	дараах нөхөөсийг хийх хэрэгтэй:</para>
 
 	<programlisting>*** bin/genclntsh.orig Wed Sep 30 07:37:19 1998
 --- bin/genclntsh Tue Dec 22 15:36:49 1998
 ***************
 *** 32,38 ****
 #
 # Explicit path to ensure that we're using the correct commands
 #PATH=/usr/bin:/usr/ccs/bin export PATH
 ! PATH=/usr/local/bin:/bin:/usr/bin:/usr/X11R6/bin export PATH
 #
 # each product MUST provide a $PRODUCT/admin/shrept.lst
 --- 32,38 ----
 #
 # Explicit path to ensure that we're using the correct commands
 #PATH=/usr/bin:/usr/ccs/bin export PATH
 ! #PATH=/usr/local/bin:/bin:/usr/bin:/usr/X11R6/bin export PATH
 #
 # each product MUST provide a $PRODUCT/admin/shrept.lst</programlisting>
       </sect3>
     </sect2>
 
     <sect2>
       <title>&oracle;-г ажиллуулах</title>
 
       <para>Заавруудыг дагасны дараа та <application>&oracle;</application>-г 
 	Линукс дээр ажиллуулж байгаа юм шиг ажиллуулж чадах ёстой.</para>
     </sect2>
   </sect1>
 
   <sect1 id="sapr3">
     <sect1info>
       <authorgroup>
 	<author>
 	  <firstname>Холгэр</firstname>
 	  <surname>Кипп</surname>
 	  <contrib>Хувь нэмэр болгон оруулсан </contrib>
 	</author>
       </authorgroup>
       <!-- holger.kipp@alogis.com -->
       <authorgroup>
 	<author>
 	  <firstname>Валентино</firstname>
 	  <surname>Вашетто</surname>
 	  <contrib>Эх хувилбарыг SGML рүү хөрвүүлсэн </contrib>
 	</author>
       </authorgroup>
     </sect1info>
 
     <title>&sap.r3; суулгах нь</title>
 
     <indexterm>
       <primary>Програмууд</primary>
       <secondary><application>SAP R/3</application></secondary>
     </indexterm>
 
     <para>FreeBSD ашиглан <application>&sap;</application> системүүдийг суулгах нь 
 	&sap;-ийн дэмжих багаар дэмжигддэггүй &mdash;тэдгээр нь зөвхөн баталгаажсан 
 	тавцангуудын хувьд дэмжлэг санал болгодог.</para>
 
     <sect2 id="preface">
       <title>Оршил</title>
 
       <para>Энэ баримт нь FreeBSD болон <application>&oracle;</application>-ийн суулгалтыг 
 	оруулаад Линуксд зориулсан <application>&sap.r3; System</application>-г 
 	<application>&oracle; Database</application>-тэй цуг FreeBSD машин дээр суулгах 
 	боломжит аргыг тайлбарлах болно. Хоёр өөр тохиргоог тайлбарлана:</para>
 
       <itemizedlist>
 	<listitem>
 	  <para>FreeBSD 4.3-STABLE дээр <application>&oracle; 8.0.5</application>-тай 
 		цуг <application>&sap.r3; 4.6B (IDES)</application></para>
 	</listitem>
 
 	<listitem>
 	  <para>FreeBSD 4.5-STABLE дээр <application>&oracle; 8.1.7</application>-тай 
 		цуг <application>&sap.r3; 4.6C</application></para>
 	</listitem>
       </itemizedlist>
 
       <para>Энэ баримт нь бүх чухал алхмуудыг илүү дэлгэрэнгүй тайлбарлахыг оролддог ч 
 	гэсэн <application>&oracle;</application> болон
 	<application>&sap.r3;</application>-ийн суулгалтын заавруудыг 
 	орлох зорилгоор хийгдээгүй юм.</para>
 
       <para><application>&sap;</application>-д зориулсан 
 	<application>&sap.r3;</application> Линуксийн хувилбартай 
 	ирдэг баримтыг болон <application>&oracle;</application>-тай холбоотой 
 	асуултууд, <application>&oracle;</application> болон 
 	<application>&sap; OSS</application>-ийн эх үүсвэрүүдийг 
 	үзнэ үү.</para>
     </sect2>
 
     <sect2 id="software">
       <title>Програм хангамж</title>
 
       <para>Дараах CD-ROM-ууд нь <application>&sap;</application> суулгалтуудад ашиглагддаг:</para>
 
       <sect3 id="software-46b">
 	<title>&sap.r3; 4.6B, &oracle; 8.0.5</title>
 
       <informaltable frame="none" pgwide="1">
 	<tgroup cols=3>
 	  <thead>
 	    <row>
 	      <entry>Нэр</entry> <entry>Дугаар</entry> <entry>Тайлбар</entry>
 	    </row>
 	  </thead>
 	  <tbody>
 	    <row>
 	      <entry>KERNEL</entry> <entry>51009113</entry> <entry>SAP Цөм Oracle /
 		Суулгалт / AIX, Линукс, Solaris</entry>
 	    </row>
 
 	    <row>
 	      <entry>RDBMS</entry> <entry>51007558</entry> <entry>Oracle / RDBMS 8.0.5.X /
 		Линукс</entry>
 	    </row>
 
 	    <row>
 	      <entry>EXPORT1</entry> <entry>51010208</entry> <entry>IDES / DB-Export /
 		6 Дискний 1-р Диск</entry>
 	    </row>
 
 	    <row>
 	      <entry>EXPORT2</entry> <entry>51010209</entry> <entry>IDES / DB-Export /
 		6 Дискний 2-р Диск</entry>
 	    </row>
 
 	    <row>
 	      <entry>EXPORT3</entry> <entry>51010210</entry> <entry>IDES / DB-Export /
 		6 Дискний 3-р Диск</entry>
 	    </row>
    
 	    <row>
 	      <entry>EXPORT4</entry> <entry>51010211</entry> <entry>IDES / DB-Export /
 		6 Дискний 4-р Диск</entry>
 	    </row>
 
 	    <row>
 	      <entry>EXPORT5</entry> <entry>51010212</entry> <entry>IDES / DB-Export /
 		6 Дискний 5-р Диск</entry>
 	    </row>
 
 	    <row>
 	      <entry>EXPORT6</entry> <entry>51010213</entry> <entry>IDES / DB-Export /
 		6 Дискний 6-р Диск</entry>
 	    </row>
 	  </tbody>
 	</tgroup>
       </informaltable>
 
       <para>Мөн бид <application>&oracle; 8
 	Сервер</application> (Линуксийн Цөмийн Хувилбар 2.0.33-т зориулсан 
 	урьдчилсан хувилбар 8.0.5) CD-г ашигласан ба энэ нь тийм ч шаардлагатай 
 	биш бөгөөд бас FreeBSD 4.3-STABLE (4.3 RELEASE-с дөнгөж хэд хоног өнгөрч 
 	байсан) хувилбарыг ашигласан.</para>
 
       </sect3>
       <sect3 id="software-46c">
 	<title>&sap.r3; 4.6C SR2, &oracle; 8.1.7</title>
 
 	<informaltable frame="none" pgwide="1">
 	  <tgroup cols=3>
 	    <thead>
 	      <row>
 		<entry>Нэр</entry> <entry>Дугаар</entry> <entry>Тайлбар</entry>
 	      </row>
 	    </thead>
 
 	    <tbody>
 	      <row>
 		<entry>KERNEL</entry> <entry>51014004</entry> <entry>SAP Цөм Oracle /
 		  SAP Цөмийн Хувилбар 4.6D / DEC, Линукс</entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry>RDBMS</entry> <entry>51012930</entry> <entry>Oracle 8.1.7/ RDBMS /
 		  Линукс</entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry>EXPORT1</entry> <entry>51013953</entry> <entry>Хувилбар 4.6C SR2 / Export
 		  / 4 Дискний 1-р Диск</entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry>EXPORT1</entry> <entry>51013953</entry> <entry>Хувилбар 4.6C SR2 / Export
 		  / 4 Дискний 2-р Диск</entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry>EXPORT1</entry> <entry>51013953</entry> <entry>Хувилбар 4.6C SR2 / Export
 		  / 4 Дискний 3-р Диск</entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry>EXPORT1</entry> <entry>51013953</entry> <entry>Хувилбар 4.6C SR2 / Export
 		  / 4 Дискний 4-р Диск</entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry>LANG1</entry> <entry>51013954</entry> <entry>Хувилбар 4.6C SR2 /
 		  Хэл / DE, EN, FR / 3 Дискний 1-р Диск</entry>
 	      </row>
 	    </tbody>
 	  </tgroup>
 	</informaltable>
 
         <para>Суулгахыг хүссэн хэлээс хамаарч хэлний нэмэлт CD-үүд хэрэг болж болох юм. 
 	Энд бид DE болон EN (Герман болон Англи) хэлүүдийг ашиглаж байгаа, тийм болохоор 
 	зөвхөн хэлний эхний CD хэрэгтэй юм. Тэмдэглэн хэлэхэд бүх дөрвөн EXPORT CD-үүдийн 
 	дугаар адил байна. Хэлний гурван CD-үүд бас адил дугаартай байна (энэ нь 4.6B IDES 
 	хувилбарын CD дугаарлалтаас өөр юм). Үүнийг бичиж байх үед суулгалт нь 
 	FreeBSD 4.5-STABLE (20.03.2002) хувилбар дээр ажиллаж байгаа болно.</para>
       </sect3>
     </sect2>
 
     <sect2 id="sap-notes">
       <title>&sap; тэмдэглэлүүд</title>
 
       <para><application>&sap.r3;</application>-ийг суулгахаасаа өмнө 
 	дараах тэмдэглэгээнүүдийг унших хэрэгтэй. Энэ нь бас суулгаж байх явцад 
 	ашигтай болох нь тогтоогдсон:</para>
 
       <sect3 id="sap-notes-46b">
 	<title>&sap.r3; 4.6B, &oracle; 8.0.5</title>
 
 	<informaltable frame="none" pgwide="1">
 	  <tgroup cols="2">
 	    <thead>
 	      <row>
 		<entry>Дугаар</entry>
 		<entry>Нэр</entry>
 	      </row>
 	    </thead>
 	    <tbody>
 
 	      <row>
 		<entry>0171356</entry> <entry>Линукс дээрх SAP програм хангамж: Үндсэн тайлбарууд</entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry>0201147</entry> <entry>INST: UNIX - Oracle дээрх  4.6C R/3 Inst.</entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry>0373203</entry> <entry>Шинэчлэл / Шилжүүлэлт Oracle 8.0.5 --&gt;
 		  8.0.6/8.1.6 ЛИНУКС</entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry>0072984</entry> <entry>Oracle-д зориулсан Digital UNIX 4.0B Хувилбар</entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry>0130581</entry> <entry>R3SETUP-ийн DIPGNTAB алхам зогсох</entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry>0144978</entry> <entry>Таны систем зөв суулгагдаагүй байна</entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry>0162266</entry> <entry>Windows
 		  NT / W2K дээрх R3SETUP-д зориулсан асуултууд болон зааврууд</entry>
 	      </row>
 	    </tbody>
 	  </tgroup>
 	</informaltable>
       </sect3>
 
       <sect3 id="sap-notes-46c">
 	<title>&sap.r3; 4.6C, &oracle; 8.1.7</title>
 
 	<informaltable frame="none" pgwide="1">
 	  <tgroup cols="2">
 	    <thead>
 	      <row>
 		<entry>Дугаар</entry>
 		<entry>Нэр</entry>
 	      </row>
 	    </thead>
 	    <tbody>
 	      <row>
 		<entry>0015023</entry> <entry>Хүснэгт TCPDB (RSXP0004)
 		  (EBCDIC)-г эхлүүлэх</entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry>0045619</entry> <entry>Хэд хэдэн хэлүүд болон үсгийн хэлбэрүүдтэй R/3</entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry>0171356</entry> <entry>Линукс дээрх SAP програм хангамж: Үндсэн тайлбарууд</entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry>0195603</entry> <entry>RedHat 6.1 Enterprise хувилбар:
 		  Мэдэгдэж байгаа асуудлууд</entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry>0212876</entry> <entry>Архивлах шинэ хэрэгсэл SAPCAR</entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry>0300900</entry> <entry>Линукс: Гаргасан DELL тоног төхөөрөмж</entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry>0377187</entry> <entry>RedHat 6.2: чухал тэмдэглэгээнүүд</entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry>0387074</entry> <entry>INST: UNIX дээрх R/3 4.6C SR2 суулгалт</entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry>0387077</entry> <entry>INST: UNIX - Oracle дээрх R/3 4.6C SR2 Inst.</entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry>0387078</entry> <entry>UNIX дээрх SAP програм хангамж: OS-ийн хамаарлууд
 		  4.6C SR2</entry>
 	      </row>
 	    </tbody>
 	  </tgroup>
 	</informaltable>
       </sect3>
     </sect2>
 
     <sect2 id="hardware-requirements">
       <title>Тоног төхөөрөмжийн шаардлагууд</title>
 
       <para><application>&sap.r3; System</application>-ийн суулгалтад 
 	дараах төхөөрөмжүүд хангалттай. Үйлдвэрлэлийн зорилгоор ашиглахад 
 	мэдээж илүү тодорхой хэмжээнүүд шаардлагатай:</para>
 
       <informaltable frame="none" pgwide="1">
 	<tgroup cols="3">
 	  <thead>
 	    <row>
 	      <entry>Бүрэлдэхүүн</entry>
 	      <entry>4.6B</entry>
 	      <entry>4.6C</entry>
 	    </row>
 	  </thead>
 	  <tbody>
 	    <row>
 	      <entry>Процессор</entry>
 	      <entry>2 x 800MHz &pentium; III</entry>
 	      <entry>2 x 800MHz &pentium; III</entry>
 	    </row>
 
 	    <row>
 	      <entry>Санах ой</entry>
 	      <entry>1GB ECC</entry>
 	      <entry>2GB ECC</entry>
 	    </row>
 
 	    <row>
 	      <entry>Хатуу дискний зай</entry>
 	      <entry>50-60GB (IDES)</entry>
 	      <entry>50-60GB (IDES)</entry>
 	    </row>
 	  </tbody>
 	</tgroup>
       </informaltable>
 
       <para>Үйлдвэрлэлд том кэш, өндөр хурдтай дискний хандалт 
 	(SCSI, RAID тоног төхөөрөмжийн хянагч), USV болон ECC-RAM бүхий 
 	&xeon; процессоруудыг ашиглахыг зөвлөдөг. Хатуу дискний их хэмжээний зай нь 
 	суулгах явцад 27&nbsp;GB хэмжээтэй мэдээллийн баазын файлуудыг үүсгэдэг 
 	урьдчилан тохируулсан IDES системээс болдог. Энэ зай нь эхний үйлдвэрлэлийн 
 	систем болон програмын өгөгдлүүдэд бас хангалттай байдаг.</para>
 
       <sect3 id="hardware-46b">
 	<title>&sap.r3; 4.6B, &oracle; 8.0.5</title>
 
       <para>Дараах тоног төхөөрөмж ашиглагдсан: 2 ширхэг 800&nbsp;MHz &pentium;&nbsp;III 
 	процессор бүхий хоёр процессор суулгаж болох хавтан, 29160 Ultra160 SCSI адаптер
 	(40/80&nbsp;GB DLT соронзон хальсны хөтөч болон CDROM-д хандахын тулд) 
 	&mylex; &acceleraid; (2 суваг, 32&nbsp;MB RAM-тай firmware 6.00-1-00) 
 	ашиглагдсан. &mylex; RAID хянагч уруу хоёр 17&nbsp;GB хатуу диск 
 	(толин тусгал хийгдсэн) болон дөрвөн 36&nbsp;GB хатуу диск (RAID түвшин 5) залгагдсан болно.</para>
       </sect3>
 
       <sect3 id="hardware-46c">
 	<title>&sap.r3; 4.6C, &oracle; 8.1.7</title>
 
       <para>Энэ суулгалтад &dell; &poweredge; 2500 ашиглагдсан: 
 	хоёр 1000&nbsp;MHz &pentium;&nbsp;III процессор (256&nbsp;kB Кэш) бүхий хоёр 
 	процессор суулгаж болох хавтан, 2&nbsp;GB PC133 ECC SDRAM, 128&nbsp;MB санах ойтой 
 	PERC/3 DC PCI RAID Хянагч болон EIDE DVD-ROM хөтөч ашиглагдсан. RAID хянагч уруу 
 	хоёр 18&nbsp;GB хатуу диск (толин тусгал хийгдсэн) болон дөрвөн 36&nbsp;GB хатуу диск
 	(RAID түвшин 5) залгагдсан болно.</para>
       </sect3>
     </sect2>
 
     <sect2 id="installation">
       <title>FreeBSD-ийн суулгалт</title>
 
       <para>Та эхлээд FreeBSD суулгах хэрэгтэй. Үүнийг хийх хэд хэдэн арга байгаа бөгөөд 
 	дэлгэрэнгүй мэдээллийг <xref
 	linkend="install-diff-media">-с уншина уу.</para>
 
       <sect3 id="disk-layout">
 	<title>Дискний дүр зураг</title>
 
 	<para>Хялбар байлгахын тулд ижил дискний байршлыг 
 	 <application>&sap.r3; 46B</application> болон <application>&sap.r3; 46C
 	  SR2</application> суулгалтад хэрэглэсэн. Суулгалт өөр өөр тоног төхөөрөмжин 
 		(<filename>/dev/da</filename>
 	  болон <filename>/dev/amr</filename>, тэгэхээр хэрэв AMI &megaraid;-г ашиглаж байгаа бол
 		<filename>/dev/da0s1a</filename>-ийн оронд <filename>/dev/amr0s1a</filename>-г  харах 
 		болно) дээр хийгдсэн болохоор зөвхөн төхөөрөмжийн нэрс өөрчлөгдсөн:</para>
 
 	<informaltable frame="none" pgwide="1">
 	  <tgroup cols="4">
 	    <thead>
 	      <row>
 		<entry>Файлын систем</entry>
 		<entry>Хэмжээ (1k-блок)</entry>
 		<entry>Хэмжээ (GB)</entry>
 		<entry>Холбогдсон газар</entry>
 	      </row>
 	    </thead>
 	    <tbody>
 	      <row>
 		<entry><filename>/dev/da0s1a</filename></entry>
 		<entry>1.016.303</entry>
 		<entry>1</entry>
 		<entry><filename>/</filename></entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry><filename>/dev/da0s1b</filename></entry>
 		<entry> </entry>
 		<entry>6</entry>
 		<entry>swap</entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry><filename>/dev/da0s1e</filename></entry>
 		<entry>2.032.623</entry>
 		<entry>2</entry>
 		<entry><filename>/var</filename></entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry><filename>/dev/da0s1f</filename></entry>
 		<entry>8.205.339</entry>
 		<entry>8</entry>
 		<entry><filename>/usr</filename></entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry><filename>/dev/da1s1e</filename></entry>
 		<entry>45.734.361</entry>
 		<entry>45</entry>
 		<entry><filename>/compat/linux/oracle</filename></entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry><filename>/dev/da1s1f</filename></entry>
 		<entry>2.032.623</entry>
 		<entry>2</entry>
 		<entry><filename>/compat/linux/sapmnt</filename></entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry><filename>/dev/da1s1g</filename></entry>
 		<entry>2.032.623</entry>
 		<entry>2</entry>
 		<entry><filename>/compat/linux/usr/sap</filename></entry>
 	      </row>
 	    </tbody>
 	  </tgroup>
 	</informaltable>
 
 	<para>Урьдаар &mylex; юм уу эсвэл PERC/3 RAID програм хангамжаар 
 	хоёр логик хөтчийг тохируулж эхлүүлэх хэрэгтэй. Програм хангамж нь 
 	<acronym>BIOS</acronym>-ийн ачаалах үед эхлүүлэгдэж болдог.</para>
 
 	<para>Энэхүү дискний байршил нь &sap;-ийн зөвлөдгөөс шал ондоо 
 	байгааг санаарай. &sap; нь <application>&oracle;</application> 
 	дэд сангуудыг (болон бусад заримыг) тусад нь холбохыг санал болгодог &mdash; 
 	бид хялбар байх үүднээс тэдгээрийг жинхэнэ дэд сангууд маягаар үүсгэхээр 
 	шийдсэн юм.</para>
       </sect3>
 
       <sect3 id="makeworldandnewkernel">
 	<title><command>make world</command> болон шинэ цөм</title>
 
 	<para>Хамгийн сүүлийн -STABLE эхийг татаж авах хэрэгтэй. Өөрийн цөмийн тохиргооны 
 	файлаа тохируулсны дараа ертөнц болон өөрийн өөрчилсөн цөмөө дахин бүтээх хэрэгтэй. 
 	Энд та бас <application>&sap.r3;</application>
 	  болон <application>&oracle;</application>-ийн шаарддаг 
 	<link linkend="kerneltuning">цөмийн параметрүүдийг</link> 
 	оруулах хэрэгтэй.</para>
       </sect3>
     </sect2>
 
     <sect2 id="installingthelinuxenviornment">
       <title>Линуксийн орчныг суулгах</title>
 
       <sect3 id="installinglinuxbase-system">
 	<title>Линуксийн үндсэн системийн суулгах</title>
 
 	<para>Эхлээд <link linkend="linuxemu-libs-port">linux_base</link> портыг 
 		суулгах хэрэгтэй (<username>root</username> эрхээр):</para>
 
-	<screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/emulators/linux_base</userinput>
+	<screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/emulators/linux_base-fc4</userinput>
 &prompt.root; <userinput>make install distclean</userinput></screen>
 
       </sect3>
 
 
       <sect3 id="installinglinuxdevelopment">
 	<title>Линуксийн хөгжүүлэлтийн орчинг суулгах</title>
 
 	<para><xref linkend="linuxemu-oracle">-д дурдсаны дагуу FreeBSD дээр 
 	<application>&oracle;</application>-г суулгахыг хүсэж байгаа бол Линуксийн 
 	хөгжүүлэлтийн орчин хэрэгтэй:</para>
 
 	<screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/devel/linux_devtools</userinput>
 &prompt.root; <userinput>make install distclean</userinput></screen>
 
 	<para>Линуксийн хөгжүүлэлтийн орчин зөвхөн <application>&sap.r3;
 	  46B IDES</application> суулгалтад зориулагдан суугдсан. 
 	<application>&oracle; DB</application> нь FreeBSD систем дээр 
 	дахин холбоос хийгдээгүй бол энэ нь шаардлагагүй юм. Линукс 
 	системээс <application>&oracle;</application>-ийн tar бөмбөгийг 
 	ашиглаж байгаа тохиолдол нь энэ юм.</para>
 
       </sect3>
 
 
       <sect3 id="installingnecessaryrpms">
 	<title>Шаардлагатай RPM-үүдийг суулгах</title>
 	<indexterm><primary>RPM-үүд</primary></indexterm>
 
 	<para><command>R3SETUP</command> програмыг эхлүүлэхийн тулд PAM дэмжлэг 
 	хэрэгтэй. FreeBSD 4.3-STABLE дээрх эхний <application>&sap;</application> 
 	суулгалтын үед бид PAM-ийг шаардлагатай бүх багцуудтай нь суулгахыг оролдсон 
 	бөгөөд эцэст нь PAM багцын суулгалтыг хийсэн юм. Үүний дүнд энэ нь ажилласан.
 	<application>&sap.r3; 4.6C SR2</application>-ийн хувьд бид 
 	PAM RPM-ийн суулгалтыг шууд хийсэн ба энэ нь бас ажилласан юм. Тийм болохоор 
 	хамааралтай багцууд хэрэггүй байх:</para>
 
 
 <screen>&prompt.root; <userinput>rpm -i --ignoreos --nodeps --root /compat/linux --dbpath /var/lib/rpm \
 pam-0.68-7.i386.rpm</userinput></screen>
 
 	<para><application>&oracle; 8.0.5</application>-ийн хувьд 
 	ухаалаг агентийг ажиллуулахын тулд бид RedHat Tcl багц
 	  <filename>tcl-8.0.5-30.i386.rpm</filename>-г 
 	суулгах хэрэгтэй болсон (тэгэхгүй бол <application>&oracle;</application>-г 
 	суулгах явцад дахин холбоос үүсгэлт ажиллахгүй болно). <application>&oracle;</application>-ийн 
 	дахин холбоос үүсгэлтийн талаар бусад зарим асуудлууд байдаг боловч 
 	энэ нь FreeBSD-тэй холбоотой биш <application>&oracle;</application> Линуксийн 
 	асуудал юм.</para>
 
       </sect3>
 
       <sect3 id="linuxprocandfallbackelfbrand">
 	<title>Зарим нэгэн нэмэлт зөвлөмжүүд</title>
 
 	<para><literal>linprocfs</literal>-г <filename>/etc/fstab</filename> 
 	уруу нэмэх нь сайн санаа байж болох бөгөөд дэлгэрэнгүй мэдээллийг &man.linprocfs.5; 
 	гарын авлагын хуудаснаас үзнэ үү. Тохируулах өөр нэг параметр нь <filename>/etc/sysctl.conf</filename>-д 
 	хийгддэг <literal>kern.fallback_elf_brand=3</literal> тохиргоо юм.</para>
       </sect3>
     </sect2>
 
     <sect2 id="creatingsapr3env">
       <title>&sap.r3; орчинг үүсгэх</title>
 
       <sect3 id="filesystemsandmountpoints">
 	<title>Шаардлагатай файлын системүүд болон холболтын цэгүүдийг үүсгэх</title>
 
 	<para>Хялбар суулгалтын хувьд дараах файлын системүүдийг үүсгэхэд 
 	хангалттай:</para>
 
 	<informaltable frame="none" pgwide="1">
 	  <tgroup cols="2">
 	    <thead>
 	      <row>
 		<entry>холбох цэг</entry>
 		<entry>хэмжээ GB</entry>
 	      </row>
 	    </thead>
 	    <tbody>
 	      <row>
 		<entry><filename>/compat/linux/oracle</filename></entry>
 		<entry>45 GB</entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry><filename>/compat/linux/sapmnt</filename></entry>
 		<entry>2 GB</entry>
 	      </row>
 
 	      <row>
 		<entry><filename>/compat/linux/usr/sap</filename></entry>
 		<entry>2 GB</entry>
 	      </row>
 	    </tbody>
 	  </tgroup>
 	</informaltable>
 
 	<para>Зарим нэгэн холбоосуудыг бас үүсгэх шаардлагатай. Тэгэхгүй бол 
 	<application>&sap;</application> суулгагч холбоосуудыг шалгаж 
 	гомдоллох болно:</para>
 
 	<screen>&prompt.root; <userinput>ln -s /compat/linux/oracle /oracle</userinput>
 &prompt.root; <userinput>ln -s /compat/linux/sapmnt /sapmnt</userinput>
 &prompt.root; <userinput>ln -s /compat/linux/usr/sap /usr/sap</userinput></screen>
 
 	<para>Суулгалтын явц дахь болзошгүй алдааны мэдэгдэл (энд
 	  Систем <emphasis>PRD</emphasis> болон
 	  <application>&sap.r3; 4.6C SR2</application>
 	  суулгалттай цуг):</para>
 
 	<screen>INFO 2002-03-19 16:45:36 R3LINKS_IND_IND SyLinkCreate:200
     Checking existence of symbolic link /usr/sap/PRD/SYS/exe/dbg to
     /sapmnt/PRD/exe. Creating if it does not exist...
 
 WARNING 2002-03-19 16:45:36 R3LINKS_IND_IND SyLinkCreate:400
     Link /usr/sap/PRD/SYS/exe/dbg exists but it points to file
     /compat/linux/sapmnt/PRD/exe instead of /sapmnt/PRD/exe. The
     program cannot go on as long as this link exists at this
     location. Move the link to another location.
 
 ERROR 2002-03-19 16:45:36 R3LINKS_IND_IND Ins_SetupLinks:0
     can not setup link '/usr/sap/PRD/SYS/exe/dbg' with content
     '/sapmnt/PRD/exe'</screen>
       </sect3>
 
       <sect3 id="creatingusersanddirectories">
 	<title>Хэрэглэгчид болон сангуудыг үүсгэх</title>
 
 	<para><application>&sap.r3;</application>-д хоёр хэрэглэгч болон 
 	гурван бүлэг хэрэгтэй. Хэрэглэгчийн нэрс гурван үсгээс тогтох 
 	<application>&sap;</application> системийн ID-с (SID) 
 	хамаарна. Эдгээр SID-үүдийн зарим нь <application>&sap;</application>-р 
 	нөөцлөгдсөн (жишээ нь <literal>SAP</literal> болон <literal>NIX</literal>. 
 	Бүрэн жагсаалтын талаар дэлгэрэнгүйг <application>&sap;</application>-ийн 
 	баримтаас үзнэ үү). IDES суулгалтын хувьд бид <literal>IDS</literal>-г 
 	4.6C SR2 суулгалтын хувьд систем нь үйлдвэрлэлийн хэрэглээнд зориулагдсан болохоор 
 	<literal>PRD</literal>-г ашигласан. Тиймээс бид дараах бүлгүүдтэй байна 
 	(бүлгийн ID-ууд өөр байж болох бөгөөд эдгээр нь ердөө л бидний суулгалтандаа ашигласан 
 	утгууд юм):</para>
 
         <informaltable frame="none" pgwide="1">
           <tgroup cols="3">
           <thead>
           <row>
             <entry>бүлгийн ID</entry>
             <entry>бүлгийн нэр</entry>
             <entry>тайлбар</entry>
           </row>
           </thead>
           <tbody>
           <row>
             <entry>100</entry>
             <entry>dba</entry>
             <entry>Data Base Administrator буюу Өгөгдлийн Баазын Администратор</entry>
           </row>
           <row>
             <entry>101</entry>
             <entry>sapsys</entry>
             <entry>&sap; Систем</entry>
           </row>
           <row>
             <entry>102</entry>
             <entry>oper</entry>
             <entry>Өгөгдлийн Баазын Оператор</entry>
           </row>
           </tbody>
           </tgroup>
         </informaltable>
 
         <para>Анхдагч <application>&oracle;</application> суулгалтын хувьд 
 	зөвхөн <groupname>dba</groupname> бүлэг ашиглагдана. 
 	<groupname>oper</groupname> бүлэг маягаар <groupname>dba</groupname> 
 	бүлгийг бас зарим нь ашигладаг (илүү мэдээллийг <application>&oracle;</application> болон
           <application>&sap;</application> баримтаас үзнэ үү).</para>
 
         <para>Бидэнд бас дараах хэрэглэгчид хэрэгтэй:</para>
 
         <informaltable frame="none" pgwide="1">
           <tgroup cols="6">
           <thead>
           <row>
             <entry>хэрэглэгчийн ID</entry>
             <entry>хэрэглэгчийн нэр</entry>
             <entry>ерөнхий нэр</entry>
             <entry>бүлэг</entry>
             <entry>нэмэлт бүлгүүд</entry>
             <entry>тайлбар</entry>
           </row>
           </thead>
           <tbody>
           <row>
             <entry>1000</entry>
             <entry>idsadm/prdadm</entry>
             <entry><replaceable>sid</replaceable>adm</entry>
             <entry>sapsys</entry>
             <entry>oper</entry>
             <entry>&sap; администратор</entry>
           </row>
           <row>
             <entry>1002</entry>
             <entry>oraids/oraprd</entry>
             <entry>ora<replaceable>sid</replaceable></entry>
             <entry>dba</entry>
             <entry>oper</entry>
             <entry>&oracle; администратор</entry>
           </row>
           </tbody>
           </tgroup>
         </informaltable>
 
         <para>&man.adduser.8;-ээр хэрэглэгчид нэмэх нь 
 	<quote>&sap; администратор</quote>ын хувьд дараах (бүрхүүл болон гэрийн сан 
 	гэдгийг санаарай) оруулгуудыг шаарддаг:</para>
 
         <programlisting>Name: <replaceable>sid</replaceable>adm
 Password: ******
 Fullname: SAP Administrator <replaceable>SID</replaceable>
 Uid: 1000
 Gid: 101 (sapsys)
 Class:
 Groups: sapsys dba
 HOME: /home/<replaceable>sid</replaceable>adm
 Shell: bash  (/compat/linux/bin/bash)</programlisting>
 
         <para>бөгөөд <quote>&oracle; администратор</quote>ын хувьд:</para>
 
         <programlisting>Name: ora<replaceable>sid</replaceable> 
 Password: ****** 
 Fullname: Oracle Administrator <replaceable>SID</replaceable>
 Uid: 1002 
 Gid: 100 (dba) 
 Class: 
 Groups: dba 
 HOME: /oracle/<replaceable>sid</replaceable> 
 Shell: bash  (/compat/linux/bin/bash)</programlisting>
 
         <para><groupname>dba</groupname> болон
           <groupname>oper</groupname> бүлгүүдийг хоёуланг та 
 		ашиглаж байгаа бол энэ нь бас <groupname>oper</groupname> 
 		бүлгийг оруулсан байх ёстой.</para>
 
       </sect3>
 
       <sect3 id="creatingdirectories">
         <title>Сангуудыг үүсгэх</title>
 
         <para>Эдгээр сангууд нь тусдаа файлын системүүд маягаар ихэвчлэн 
 	үүсгэгддэг. Таны шаардлагуудаас энэ нь шууд хамаарах юм. 
 	Тэдгээр нь бүгд нэг RAID 5 дээр байрлаж байгаа болохоор 
 	бид тэдгээрийг энгийн сангууд маягаар үүсгэхээр сонгосон юм:</para>
 
         <para>Эхлээд бид зарим сангуудын эзэмшигчид болон эрхүүдийг тохируулна 
 	(<username>root</username> хэрэглэгчээр):</para>
 
         <screen>&prompt.root; <userinput>chmod 775 /oracle</userinput>
 &prompt.root; <userinput>chmod 777 /sapmnt</userinput>
 &prompt.root; <userinput>chown root:dba /oracle</userinput>
 &prompt.root; <userinput>chown <replaceable>sid</replaceable>adm:sapsys /compat/linux/usr/sap</userinput>
 &prompt.root; <userinput>chmod 775 /compat/linux/usr/sap</userinput></screen>
 
         <para>Дараа нь бид сангуудыг <username>ora<replaceable>sid</replaceable></username> 
 	хэрэглэгчээр үүсгэнэ. Эдгээр нь бүгдээрээ <filename>/oracle/<replaceable>SID</replaceable></filename>-ийн 
 	дэд сангууд байх болно:</para>
 
         <screen>&prompt.root; <userinput>su - ora<replaceable>sid</replaceable></userinput>
 &prompt.root; <userinput>cd /oracle/<replaceable>SID</replaceable></userinput>
 &prompt.root; <userinput>mkdir mirrlogA mirrlogB origlogA origlogB</userinput>
 &prompt.root; <userinput>mkdir sapdata1 sapdata2 sapdata3 sapdata4 sapdata5 sapdata6</userinput>
 &prompt.root; <userinput>mkdir saparch sapreorg</userinput>
 &prompt.root; <userinput>exit</userinput></screen>
 
 	<para><application>&oracle; 8.1.7</application> суулгалтын хувьд 
 	зарим нэгэн нэмэлт сангууд хэрэгтэй:</para>
 
 	<screen>&prompt.root; <userinput>su - ora<replaceable>sid</replaceable></userinput>
 &prompt.root; <userinput>cd /oracle</userinput>
 &prompt.root; <userinput>mkdir 805_32</userinput>
 &prompt.root; <userinput>mkdir client stage</userinput>
 &prompt.root; <userinput>mkdir client/80x_32</userinput>
 &prompt.root; <userinput>mkdir stage/817_32</userinput>
 &prompt.root; <userinput>cd /oracle/<replaceable>SID</replaceable></userinput>
 &prompt.root; <userinput>mkdir 817_32</userinput></screen>
 
 	<note><para><filename>client/80x_32</filename> сан 
 	яг энэ нэртэйгээр ашиглагддаг. <emphasis>x</emphasis>-г 
 	ямар нэгэн тоо юм уу эсвэл өөр зүйлээр битгий солиорой.</para></note>
 
         <para>Гурав дахь шатанд бид <username><replaceable>sid</replaceable>adm</username> 
 	хэрэглэгчээр сангуудыг үүсгэнэ:</para>
 
         <screen>&prompt.root; <userinput>su - <replaceable>sid</replaceable>adm</userinput>
 &prompt.root; <userinput>cd /usr/sap</userinput>
 &prompt.root; <userinput>mkdir <replaceable>SID</replaceable></userinput>
 &prompt.root; <userinput>mkdir trans</userinput>
 &prompt.root; <userinput>exit</userinput></screen>
       </sect3>
 
       <sect3 id="entriesinslashetcslashservices">
         <title><filename>/etc/services</filename> файл дахь оруулгууд</title>
 
         <para><application>&sap.r3;</application> нь <filename>/etc/services</filename>
 	файлд зарим нэгэн оруулгуудыг шаарддаг бөгөөд FreeBSD дээр суулгаж байх явцад зөвөөр 
 	тохируулагддаггүй. Дараах оруулгуудыг нэмнэ үү (танд хамгийн багадаа тохиолдлын 
 	дугаартай тохирох оруулгууд хэрэгтэй. Энэ тохиолдолд <literal>00</literal> 
 	байна. Бүх оруулгуудыг <literal>00</literal>-с эхлээд <literal>99</literal> 
 	хүртэл <literal>dp</literal>, <literal>gw</literal>, <literal>sp</literal> болон
           <literal>ms</literal>-т зориулж нэмэх нь аюулгүй юм). Хэрэв та <application>SAProuter</application> 
 	юм уу эсвэл <application>&sap;</application> OSS-т хандах хэрэгтэй болвол танд бас 
 	<literal>99</literal> хэрэгтэй болох бөгөөд учир нь порт 3299 нь систем дээрх 
 	<application>SAProuter</application> процессийн хувьд ихэвчлэн ашиглагддаг:</para>
 
         <programlisting>
 sapdp00    3200/tcp # SAP Dispatcher.      3200 + Instance-Number
 sapgw00  3300/tcp # SAP Gateway.         3300 + Instance-Number
 sapsp00  3400/tcp #                      3400 + Instance-Number
 sapms00  3500/tcp #                      3500 + Instance-Number
 sapms<replaceable>SID</replaceable> 3600/tcp # SAP Message Server.  3600 + Instance-Number
 sapgw00s   4800/tcp # SAP Secure Gateway   4800 + Instance-Number</programlisting>
       </sect3>
 
       <sect3 id="necessarylocales">
         <title>Шаардлагатай локалууд</title>
 	<indexterm><primary>локаль</primary></indexterm>
 
         <para><application>&sap;</application> нь анхдагч RedHat суулгацад 
 	байдаггүй хоёр локалыг хамгийн багадаа шаарддаг. &sap; нь шаардлагатай 
 	RPM-үүдийг тэдгээрийн FTP серверээс (хэрэв та OSS хандалттай үйлчлүүлэгч бол 
 	энэ нь хандах боломжтой байна) татаж авах боломжтойгоор санал 
 	болгодог. Хэрэгтэй RPM-үүдийн жагсаалтын талаар  0171356 тэмдэглэгээг 
 	үзнэ үү.</para>
 
         <para>Ердөө л тохирох холбоосуудыг (жишээ нь <emphasis>de_DE</emphasis> болон
           <emphasis>en_US</emphasis>-с) үүсгэх бас боломжтой байдаг боловч 
 	бид үүнийг үйлдвэрлэлийн систем дээр зөвлөдөггүй (гэхдээ энэ нь IDES системтэй 
 	одоогоор ямар ч асуудалгүй ажилласан). Дараах локалууд хэрэгтэй:</para>
 
         <programlisting>de_DE.ISO-8859-1
 en_US.ISO-8859-1</programlisting>
 
 	<para>Үүнтэй адил холбоосуудыг үүсгэнэ:</para>
 
 	<screen>&prompt.root; <userinput>cd /compat/linux/usr/share/locale</userinput>
 &prompt.root; <userinput>ln -s de_DE de_DE.ISO-8859-1</userinput>
 &prompt.root; <userinput>ln -s en_US en_US.ISO-8859-1</userinput></screen>
 
         <para>Хэрэв тэдгээр нь байхгүй бол суулгацын явцад зарим асуудлууд гарах 
 	болно. Хэрэв эдгээрийг тэгээд дараа нь (зөрчиж байгаа алхмуудын 
 	<literal>STATUS</literal>-г <literal>OK</literal> 
 	болгон <filename>CENTRDB.R3S</filename> файлд тохируулж) дахин орхигдуулбал 
 	зарим нэг нэмэлт оролдлогогүйгээр <application>&sap;</application> систем уруу 
 	нэвтрэн орох боломжгүй болно.</para>
       </sect3>
 
       <sect3 id="kerneltuning">
         <title>Цөмийг тааруулах</title>
 	<indexterm><primary>цөмийг тааруулах</primary></indexterm>
 
         <para><application>&sap.r3;</application> системүүд нь маш их эх үүсвэрүүд 
 	шаарддаг. Тийм болохоор бид дараах параметрүүдийг цөмийн тохиргооны файлд 
 	нэмсэн билээ:</para>
 
         <programlisting># Set these for memory pigs (SAP and Oracle):
 options MAXDSIZ="(1024*1024*1024)"
 options DFLDSIZ="(1024*1024*1024)"
 # System V options needed.
 options SYSVSHM #SYSV-style shared memory
 options SHMMAXPGS=262144 #max amount of shared mem. pages
 #options SHMMAXPGS=393216 #use this for the 46C inst.parameters
 options SHMMNI=256 #max number of shared memory ident if.
 options SHMSEG=100 #max shared mem.segs per process
 options SYSVMSG #SYSV-style message queues 
 options MSGSEG=32767 #max num. of mes.segments in system 
 options MSGSSZ=32 #size of msg-seg. MUST be power of 2
 options MSGMNB=65535 #max char. per message queue
 options MSGTQL=2046 #max amount of msgs in system
 options SYSVSEM #SYSV-style semaphores 
 options SEMMNU=256 #number of semaphore UNDO structures
 options SEMMNS=1024 #number of semaphores in system
 options SEMMNI=520 #number of semaphore identifiers
 options SEMUME=100       #number of UNDO keys</programlisting>
 
         <para>&sap;-с ирсэн баримтан дээр хамгийн бага утгуудыг заасан байдаг. 
 	Линуксд зориулсан тайлбар байдаггүй учраас илүү мэдээллийг HP-UX хэсгээс (32-бит) 
 	үзнэ үү. 4.6C SR2 суулгацад зориулсан систем нь илүү их гол санах ойтой болохоор 
 	хуваалцсан сегмент нь <application>&sap;</application>
 	  болон <application>&oracle;</application>-ийн хувьд илүү том байж 
 	болох юм. Тийм болохоор илүү их тооны хуваалцсан санах ойн хуудсуудыг сонгох
 	хэрэгтэй.</para>
 
 	<note><para>&i386; дээрх FreeBSD-ийн анхдагч суулгалтад
 	<literal>MAXDSIZ</literal> болон <literal>DFLDSIZ</literal>-г 
 	хамгийн ихдээ 1&nbsp;GB болгох хэрэгтэй. Тэгэхгүй бол <errorname>ORA-27102: out of memory</errorname> 
 	болон <errorname>Linux Error: 12: Cannot allocate memory</errorname> 
 	зэрэг хачирхалтай алдаанууд гарч болзошгүй юм.</para></note>
       </sect3>
     </sect2>
 
     <sect2 id="installingsapr3">
       <title>&sap.r3;-г суулгах</title>
 
       <sect3 id="preparingsapcdroms">
         <title>&sap; CDROM-уудыг бэлтгэх</title>
 
         <para>Суулгалтын явцад олон CDROM-уудыг холбож, салгах болдог. 
 	Таныг олон CDROM хөтчүүдтэй гэж үзвэл та тэдгээрийг бүгдийг холбож 
 	болох юм. Бид CDROM-уудын агуулгыг харгалзах сангуудад хуулахаар 
 	шийдсэн юм:</para>
 
 	<programlisting>/oracle/<replaceable>SID</replaceable>/sapreorg/<replaceable>cd-name</replaceable></programlisting>
 
         <para>Энд байгаа <replaceable>cd-name</replaceable> нь 
 	4.6B/IDES суулгацын хувьд <filename>KERNEL</filename>, 
 	  <filename>RDBMS</filename>, <filename>EXPORT1</filename>,
 	  <filename>EXPORT2</filename>, <filename>EXPORT3</filename>,
 	  <filename>EXPORT4</filename>, <filename>EXPORT5</filename> болон 
 	  <filename>EXPORT6</filename> дискнүүдийн аль нэг бөгөөд 4.6C SR2 суулгацын 
 	хувьд <filename>KERNEL</filename>, <filename>RDBMS</filename>,
 	  <filename>DISK1</filename>, <filename>DISK2</filename>,
 	  <filename>DISK3</filename>, <filename>DISK4</filename> болон 
 	  <filename>LANG</filename> дискнүүдийн аль нэг байна. Холбогдсон CD-үүд дээрх 
 	бүх файлын нэрс томоор байх ёстой, аль эсвэл холболт хийхдээ <option>-g</option> 
 	тохируулгыг ашиглах хэрэгтэй. Тийм болохоор дараах тушаалуудыг ашиглах хэрэгтэй:</para>
 
         <screen>&prompt.root; <userinput>mount_cd9660 -g /dev/cd0a /mnt</userinput>
 &prompt.root; <userinput>cp -R /mnt/* /oracle/<replaceable>SID</replaceable>/sapreorg/<replaceable>cd-name</replaceable></userinput>
 &prompt.root; <userinput>umount /mnt</userinput></screen>
       </sect3>
 
       <sect3 id="runningtheinstall-script">
         <title>Суулгалтын скриптийг ажиллуулах</title>
 
 	<para>Эхлээд та <filename class="directory">install</filename> санг бэлдэх хэрэгтэй:</para>
 
 	<screen>&prompt.root; <userinput>cd /oracle/<replaceable>SID</replaceable>/sapreorg</userinput>
 &prompt.root; <userinput>mkdir install</userinput>
 &prompt.root; <userinput>cd install</userinput></screen>
 
         <para>Тэгээд суулгах скрипт эхлэх бөгөөд бүх холбоотой файлуудыг <filename class="directory">install</filename> 
 	сан уруу хуулах болно:</para>
 
 	<screen>&prompt.root; <userinput>/oracle/<replaceable>SID</replaceable>/sapreorg/KERNEL/UNIX/INSTTOOL.SH</userinput></screen>
 
 	<para>IDES суулгац (4.6B) нь бүрэн өөрчлөн тохируулагдсан &sap.r3; үзүүлэх 
 	системтэй ирдэг болохоор гурван EXPORT CD-ний оронд зургаа байдаг. 
 	Энэ үед суулгах загвар <filename>CENTRDB.R3S</filename> нь 
 	IDES төв тохиолдолд зориулагдаагүй харин стандарт төв тохиолдлын 
 	(<application>&r3;</application> болон мэдээллийн бааз) хувьд 
 	зориулагдсан байх учраас <filename class="directory">EXPORT1</filename> сангийн 
 	харгалзах  <filename>CENTRDB.R3S</filename> файлыг хуулах хэрэгтэй бөгөөд 
 	тэгэхгүй бол <command>R3SETUP</command> тушаал зөвхөн гурван EXPORT CD-г 
 	асуух болно.</para>
 
 	<para>Шинэ <application>&sap; 4.6C SR2</application> хувилбар 
 	дөрвөн EXPORT CD-тэй ирдэг. Суулгалтын алхмуудыг хянадаг параметрийн 
 	файл нь <filename>CENTRAL.R3S</filename> байна. 
 	Өмнөх хувилбаруудтай харьцуулах юм бол мэдээллийн баазтай эсвэл баазгүй 
 	төв тохиолдолд зориулагдсан суулгалтын тусдаа загвар байдаггүй. 
 	<application>&sap;</application> нь мэдээллийн баазын 
 	суулгацад зориулж тусдаа загвар ашиглаж байна. Суулгалтыг дараа нь дахин эхлүүлэхийн 
 	тулд анхны файлтай дахин эхлүүлэх нь хангалттай байдаг.</para>
 
 	<para>Суулгалтын үед болон дараа <application>&sap;</application> нь 
 	<command>hostname</command> тушаалаас бүрэн танигдсан домэйн нэрийг биш 
 	зөвхөн компьютерийн нэрийг буцаахыг шаарддаг. Хостын нэрийг тааруулах юм уу 
 	эсвэл <username>ora<replaceable>sid</replaceable></username> болон 
 	  <username><replaceable>sid</replaceable>adm</username> 
 	(болон <username>root</username> хэрэглэгчээр хийсэн суулгалтын алхмуудын 
 	үед ядаж <username>root</username>) хэрэглэгчдэд зориулж 
 	<command>alias hostname='hostname -s'</command> 
 	тушаалаар alias буюу өөр нэрийг тохируулах хэрэгтэй. <application>&sap;</application> 
 	суулгацын үед суулгагдсан хоёр хэрэглэгчийн <filename>.profile</filename> болон 
 	<filename>.login</filename> файлуудыг тааруулах боломж бас байдаг.</para>
       </sect3>
 
       <sect3 id="startr3setup-46B">
         <title><command>R3SETUP</command> 4.6B-г эхлүүлнэ</title>
 
         <para><envar>LD_LIBRARY_PATH</envar> зөв тохируулагдсан эсэхийг шалгаарай:</para>
 
         <screen>&prompt.root; <userinput>export LD_LIBRARY_PATH=/oracle/IDS/lib:/sapmnt/IDS/exe:/oracle/805_32/lib</userinput></screen>
 
         <para>Суулгалтын сангаас <command>R3SETUP</command> тушаалыг 
 	<username>root</username> эрхээр эхлүүлнэ:</para>
 
         <screen>&prompt.root; <userinput>cd /oracle/IDS/sapreorg/install</userinput>
 &prompt.root; <userinput>./R3SETUP -f CENTRDB.R3S</userinput></screen>
 
         <para>Дараа нь скрипт зарим асуултууд асууна (хаалтанд анхдагчид байх бөгөөд оролт үүний дараа хийгдэнэ):</para>
 
         <informaltable frame="none" pgwide="1">
           <tgroup cols="3">
           <thead>
           <row>
             <entry>Асуулт</entry>
             <entry>Анхдагч</entry>
             <entry>Оролт</entry>
           </row>
           </thead>
           <tbody>
           <row>
             <entry>Enter SAP System ID</entry>
             <entry>[C11]</entry>
             <entry>IDS<keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Enter SAP Instance Number</entry>
             <entry>[00]</entry>
             <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Enter SAPMOUNT Directory</entry>
             <entry>[/sapmnt]</entry>
             <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Enter name of SAP central host</entry>
             <entry>[troubadix.domain.de]</entry>
             <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Enter name of SAP db host</entry>
             <entry>[troubadix]</entry>
             <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Select character set</entry>
             <entry>[1] (WE8DEC)</entry>
             <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Enter Oracle server version (1) Oracle 8.0.5, (2) Oracle 8.0.6, (3) Oracle 8.1.5, (4) Oracle 8.1.6</entry>
             <entry> </entry>
             <entry>1<keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Extract Oracle Client archive</entry>
             <entry>[1] (Yes, extract)</entry>
             <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Enter path to KERNEL CD</entry>
             <entry>[/sapcd]</entry>
             <entry>/oracle/IDS/sapreorg/KERNEL</entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Enter path to RDBMS CD</entry>
             <entry>[/sapcd]</entry>
             <entry>/oracle/IDS/sapreorg/RDBMS</entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Enter path to EXPORT1 CD</entry>
             <entry>[/sapcd]</entry>
             <entry>/oracle/IDS/sapreorg/EXPORT1</entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Directory to copy EXPORT1 CD</entry>
             <entry>[/oracle/IDS/sapreorg/CD4_DIR]</entry>
             <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Enter path to EXPORT2 CD</entry>
             <entry>[/sapcd]</entry>
             <entry>/oracle/IDS/sapreorg/EXPORT2</entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Directory to copy EXPORT2 CD</entry>
             <entry>[/oracle/IDS/sapreorg/CD5_DIR]</entry>
             <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Enter path to EXPORT3 CD</entry>
             <entry>[/sapcd]</entry>
             <entry>/oracle/IDS/sapreorg/EXPORT3</entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Directory to copy EXPORT3 CD</entry>
             <entry>[/oracle/IDS/sapreorg/CD6_DIR]</entry>
             <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Enter path to EXPORT4 CD</entry>
             <entry>[/sapcd]</entry>
             <entry>/oracle/IDS/sapreorg/EXPORT4</entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Directory to copy EXPORT4 CD</entry>
             <entry>[/oracle/IDS/sapreorg/CD7_DIR]</entry>
             <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Enter path to EXPORT5 CD</entry>
             <entry>[/sapcd]</entry>
             <entry>/oracle/IDS/sapreorg/EXPORT5</entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Directory to copy EXPORT5 CD</entry>
             <entry>[/oracle/IDS/sapreorg/CD8_DIR]</entry>
             <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Enter path to EXPORT6 CD</entry>
             <entry>[/sapcd]</entry>
             <entry>/oracle/IDS/sapreorg/EXPORT6</entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Directory to copy EXPORT6 CD</entry>
             <entry>[/oracle/IDS/sapreorg/CD9_DIR]</entry>
             <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Enter amount of RAM for SAP + DB</entry>
             <entry> </entry>
             <entry>850<keycap>Enter</keycap> (in Megabytes)</entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Service Entry Message Server</entry>
             <entry>[3600]</entry>
             <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Enter Group-ID of sapsys</entry>
             <entry>[101]</entry>
             <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Enter Group-ID of oper</entry>
             <entry>[102]</entry>
             <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Enter Group-ID of dba</entry>
             <entry>[100]</entry>
             <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Enter User-ID of <replaceable>sid</replaceable>adm</entry>
             <entry>[1000]</entry>
             <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Enter User-ID of ora<replaceable>sid</replaceable></entry>
             <entry>[1002]</entry>
             <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Number of parallel procs</entry>
             <entry>[2]</entry>
             <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           </tbody>
           </tgroup>
         </informaltable>
       
         <para>Хэрэв та CD-үүдийг өөр байрлалууд уруу хуулаагүй бол <application>&sap;</application> 
 	суулгагч хэрэгтэй CD-гээ (CD дээрх <filename>LABEL.ASC</filename> файлаар танигддаг) 
 	олж чадахгүй бөгөөд танаас CD-г хийн холбож холбох цэгийг оруулахыг асуух болно.</para>
    
         <para><filename>CENTRDB.R3S</filename> нь алдаатай байж 
 	болох юм. Бидний тохиолдолд энэ нь EXPORT4 CD-г дахин хүсэх боловч 
 	зөв түлхүүрийг үзүүлсэн (6_LOCATION, дараа нь 7_LOCATION
           	гэх мэт.), тэгэхээр зөв утгуудыг оруулан үргэлжлүүлж болох юм.</para>
 
         <para>Доор дурдсан зарим асуудлуудыг тооцохгүй юм бол бүгд 
 	&oracle; мэдээллийн баазын програм хангамжийг суулгах хэрэгтэй болох 
 	хүртэл шулуун явах ёстой.</para>
       </sect3>
 
       <sect3 id="startr3setup-46C">
 	<title><command>R3SETUP</command> 4.6C SR2-г эхлүүлнэ</title>
 
 	<para><envar>LD_LIBRARY_PATH</envar> зөв тохируулагдсан эсэхийг шалгаарай. 
 	Энэ нь <application>&oracle; 8.0.5</application>-тай 4.6B суулгацаас  
 	өөр утга байна:</para>
 
 	<screen>&prompt.root; <userinput>export LD_LIBRARY_PATH=/sapmnt/PRD/exe:/oracle/PRD/817_32/lib</userinput></screen>
 
 	<para>Суулгалтын сангаас <command>R3SETUP</command> тушаалыг <username>root</username> хэрэглэгчээр 
 	эхлүүлнэ:</para>
 
 	<screen>&prompt.root; <userinput>cd /oracle/PRD/sapreorg/install</userinput>
 &prompt.root; <userinput>./R3SETUP -f CENTRAL.R3S</userinput></screen>
 
 	<para>Дараа нь скрипт зарим асуултууд асууна (хаалтанд анхдагчид байх бөгөөд оролт үүний дараа хийгдэнэ):</para>
 
 	<informaltable frame="none" pgwide="1">
 	  <tgroup cols="3">
 	  <thead>
 	  <row>
 	    <entry>Асуулт</entry>
 	    <entry>Анхдагч</entry>
 	    <entry>Оролт</entry>
 	  </row>
 	  </thead>
 	  <tbody>
 	  <row>
 	    <entry>Enter SAP System ID</entry>
 	    <entry>[C11]</entry>
 	    <entry>PRD<keycap>Enter</keycap></entry>
 	  </row>
 	  <row>
 	    <entry>Enter SAP Instance Number</entry>
 	    <entry>[00]</entry>
 	    <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
 	  </row>
 	  <row>
 	    <entry>Enter SAPMOUNT Directory</entry>
 	    <entry>[/sapmnt]</entry>
 	    <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
 	  </row>
 	  <row>
 	    <entry>Enter name of SAP central host</entry>
 	    <entry>[majestix]</entry>
 	    <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
 	  </row>
 	  <row>
 	    <entry>Enter Database System ID</entry>
 	    <entry>[PRD]</entry>
 	    <entry>PRD<keycap>Enter</keycap></entry>
 	  </row>
 	  <row>
 	    <entry>Enter name of SAP db host</entry>
 	    <entry>[majestix]</entry>
 	    <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
 	  </row>
 	  <row>
 	    <entry>Select character set</entry>
 	    <entry>[1] (WE8DEC)</entry>
 	    <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
 	  </row>
 	  <row>
 	    <entry>Enter Oracle server version (2) Oracle 8.1.7</entry>
 	    <entry> </entry>
 	    <entry>2<keycap>Enter</keycap></entry>
 	  </row>
 	  <row>
 	    <entry>Extract Oracle Client archive</entry>
 	    <entry>[1] (Yes, extract)</entry>
 	    <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
 	  </row>
 	  <row>
 	    <entry>Enter path to KERNEL CD</entry>
 	    <entry>[/sapcd]</entry>
 	    <entry>/oracle/PRD/sapreorg/KERNEL</entry>
 	  </row>
 	  <row>
 	    <entry>Enter amount of RAM for SAP + DB</entry>
 	    <entry>2044</entry>
 	    <entry>1800<keycap>Enter</keycap> (in Megabytes)</entry>
 	  </row>
 	  <row>
 	    <entry>Service Entry Message Server</entry>
 	    <entry>[3600]</entry>
 	    <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
 	  </row>
 	  <row>
 	    <entry>Enter Group-ID of sapsys</entry>
 	    <entry>[100]</entry>
 	    <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
 	  </row>
 	  <row>
             <entry>Enter Group-ID of oper</entry>
             <entry>[101]</entry>
             <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Enter Group-ID of dba</entry>
             <entry>[102]</entry>
             <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Enter User-ID of <username>oraprd</username></entry>
             <entry>[1002]</entry>
             <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Enter User-ID of <username>prdadm</username></entry>
             <entry>[1000]</entry>
             <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>LDAP support</entry>
             <entry> </entry>
             <entry>3<keycap>Enter</keycap> (no support)</entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Installation step completed</entry>
             <entry>[1] (continue)</entry>
             <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Choose installation service</entry>
             <entry>[1] (DB inst,file)</entry>
             <entry><keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           </tbody>
           </tgroup>
         </informaltable>
       
         <para>Суулгалтын явцад OSUSERDBSID_IND_ORA 
 	(<username>ora<replaceable>sid</replaceable></username> 
 	хэрэглэгчийг үүсгэх) үе болон OSUSERSIDADM_IND_ORA 
 	(<username><replaceable>sid</replaceable>adm</username> хэрэглэгчийг 
 	үүсгэх) үед хэрэглэгчдийг  үүсгэхэд алдаа өгч байна.</para>
    
         <para>Доор дурдсан зарим асуудлуудыг тооцохгүй юм бол бүгд 
 	&oracle; мэдээллийн баазын програм хангамжийг суулгах хэрэгтэй болох 
 	хүртэл шулуун явах ёстой.</para>
       </sect3>
     </sect2>
 
     <sect2 id="installingoracle805">
       <title>&oracle; 8.0.5-г суулгах</title>
 
       <para>Линукс болон <application>&oracle; DB</application>-ийн болзошгүй асуудлуудын талаар 
 	харгалзах &sap;-ийн тэмдэглэгээнүүд болон &oracle;-ийн <filename>Readme</filename> файлуудыг 
 	үзнэ үү. Бүх асуудлуудын ихэнх нь нийцгүй сангуудаас болдог.</para>
 
       <para><application>&oracle;</application> суулгах тухай дэлгэрэнгүй мэдээллийг 
 	<link linkend="linuxemu-oracle">&oracle; суулгах нь бүлгээс</link> 
 	лавлана уу.</para>
 
 
       <sect3 id="installingtheoracle805withorainst">
         <title>&oracle; 8.0.5-г <command>orainst</command>-ээр суулгах</title>
 
         <para>Хэрэв <application>&oracle; 8.0.5</application> ашиглагдах 
 	болвол амжилттай дахин холбоход зарим нэмэлт сангууд хэрэгтэй. 
 	<application>&oracle; 8.0.5</application> нь хуучин glibc-тэй (RedHat 6.0) 
 	холбогдсон байдаг болохоор тэр юм. Гэхдээ RedHat 6.1 нь шинэ glibc ашигладаг. 
 	Тэгэхээр холболт ажиллахыг баталгаажуулахын тулд та дараах нэмэлт багцуудыг 
 	суулгах хэрэгтэй:</para>
 
 	<itemizedlist>
           <listitem><para><filename>compat-libs-5.2-2.i386.rpm</filename></para></listitem>
           <listitem><para><filename>compat-glibc-5.2-2.0.7.2.i386.rpm</filename></para></listitem>
           <listitem><para><filename>compat-egcs-5.2-1.0.3a.1.i386.rpm</filename></para></listitem>
           <listitem><para><filename>compat-egcs-c++-5.2-1.0.3a.1.i386.rpm</filename></para></listitem>
           <listitem><para><filename>compat-binutils-5.2-2.9.1.0.23.1.i386.rpm</filename></para></listitem>
 	</itemizedlist>
 
         <para>Цаашхи мэдээллийн талаар харгалзах &sap;-ийн тэмдэглэгээнүүд болон &oracle;-ийн 
 	<filename>Readme</filename> файлуудыг үзнэ үү. Хэрэв энэ нь 
 	сонголт биш бол (суулгах явцад бидэнд үүнийг шалгах хангалттай хугацаа 
 	байгаагүй) анхны хоёртын файлууд юм уу эсвэл анхны RedHat системээс дахин холбогдсон 
 	хоёртын файлуудыг ашиглаж болох юм.</para>
 
         <para>Ухаалаг агентийг эмхэтгэхийн тулд RedHat Tcl багц суулгагдсан байх 
 	ёстой. Хэрэв та <filename>tcl-8.0.3-20.i386.rpm</filename> файлыг 
 	авч чадахгүй байгаа бол RedHat 6.1-д зориулагдсан <filename>tcl-8.0.5-30.i386.rpm</filename> 
 	зэрэг шинэ бас байж болох юм.</para>
 
         <para>Дахин холбохоос бусдаараа суулгалт нь шулуухан юм:</para>
 
         <screen>&prompt.root; <userinput>su - oraids</userinput>
 &prompt.root; <userinput>export TERM=xterm</userinput>
 &prompt.root; <userinput>export ORACLE_TERM=xterm</userinput>
 &prompt.root; <userinput>export ORACLE_HOME=/oracle/IDS</userinput>
 &prompt.root; <userinput>cd $ORACLE_HOME/orainst_sap</userinput>
 &prompt.root; <userinput>./orainst</userinput></screen>
 
         <para>Програм хангамж суулгагдах хүртэл бүх дэлгэц дээр байгааг 
 	<keycap>Enter</keycap> дарж баталгаажуулах хэрэгтэй. Гэхдээ 
 	<emphasis>&oracle; On-Line Text Viewer</emphasis> гэдгийг сонгосноо 
 	болиулах хэрэгтэй, учир нь энэ нь Линукс дээр байдаггүй. <application>&oracle;</application> 
 	дараа нь байгаа <command>gcc</command>,
           <command>egcs</command> болон <command>i386-redhat-linux-gcc
           </command>-үүдийн оронд <command>i386-glibc20-linux-gcc</command>-ээр 
 	дахин холбогдохыг хүсдэг.</para>
 
         <para>Хугацаанаас болоод бид <application>&oracle; 8.0.5 PreProduction</application> 
 	хувилбарын хоёртын файлуудыг ашиглахаар шийдсэн юм. Учир нь тэр үед 
 	RDBMS CD-ээс хувилбарыг ажиллуулах эхний оролдлого амжилтгүй 
 	болсон, бас зөв RPM-үүдийг олж тэдгээрт хандах нь аймшгийн хар дарсан 
 	зүүд шиг байсан зэргээс болсон юм.</para>
 
       </sect3>
 
       <sect3 id="installingtheoracle805preproduction">
         <title>Линуксд (Цөм 2.0.33) зориулсан &oracle; 8.0.5 Pre-production Release-г
 		суулгах</title>
 
         <para>Энэ суулгалт нь их амархан. CD-г холбож суулгагчийг эхлүүлнэ. 
 	Энэ нь &oracle;-ийн гэрийн сангийн байрлалыг асуух бөгөөд бүх хоёртын 
 	файлуудыг тэнд хуулах болно. Гэхдээ бид өөрсдийн өмнөх RDBMS суулгалтын файлуудын 
 	үлдэгдлүүдийг устгаагүй болно.</para>
 
         <para>Дараа нь <application>&oracle;</application> мэдээллийн баазыг ямар ч асуудалгүйгээр 
 	эхлүүлж болно.</para>
       </sect3>
     </sect2>
 
     <sect2 id="installingoracle817">
       <title>&oracle; 8.1.7 Линуксийн tar бөмбөгийг суулгах</title>
       <para>Линукс систем дээрх суулгалтын сангаас үүсгэсэн <filename>oracle81732.tgz</filename> 
 	tar бөмбөгөө аваад <filename>/oracle/<replaceable>SID</replaceable>/817_32/</filename> уруу 
 	буцааж задлах хэрэгтэй.</para>
     </sect2>
 
     <sect2 id="continuewithsapr4installation">
       <title>&sap.r3;-ийн суулгацыг үргэлжлүүлэх</title>
 
       <para>Эхлээд <username>idsamd</username>
         (<replaceable>sid</replaceable>adm) болон 
 	<username>oraids</username> (ora<replaceable>sid</replaceable>) 
 	хэрэглэгчдийн орчны тохиргоонуудыг шалгах хэрэгтэй. 
 	Тэдгээр нь одоо бүгд <command>hostname</command> тушаалыг ашиглаж 
 	байгаа <filename>.profile</filename>,
         <filename>.login</filename> болон <filename>.cshrc</filename> 
 	файлуудтай байх ёстой. Системийн хостын нэр бүрэн танигдах нэр бол 
 	та <command>hostname</command> тушаалыг <command>hostname
         -s</command> тушаалаар бүх гурван файл дотор өөрчлөх хэрэгтэй.</para>
 
       <sect3 id="databaseload">
         <title>Мэдээллийн баазыг дуудах</title>
 
         <para>Дараа нь <command>R3SETUP</command> тушаалыг дахин эхлүүлэх юм уу эсвэл 
 	үргэлжлүүлж болно (гарахыг сонгосон эсэхээс хамаарч). <command>R3SETUP</command> нь 
 	дараа нь хүснэгтийн талбаруудыг үүсгэж өгөгдлийг (46B IDES-ийн хувьд EXPORT1-с EXPORT6, 
 	46C-ийн хувьд DISK1-с DISK4) мэдээллийн бааз уруу <command>R3load</command> тушаалаар 
 	дуудна.</para>
 
         <para>Мэдээллийн бааз дуудагдаж дууссаны дараа (хэдэн цаг болж болно) 
 	зарим нууц үгсийг асуудаг. Тест суулгалтуудад хүн бүхний мэддэг анхдагч 
 	нууц үгсийг ашиглаж болох юм (хэрэв аюулгүй байдал чухал бол өөрийг 
 	ашиглаарай!):</para>
 
         <informaltable frame="none" pgwide="1">
           <tgroup cols="2">
           <thead>
           <row>
             <entry>Асуулт</entry>
             <entry>Оролт</entry>
           </row>
           </thead>
           <tbody>
           <row>
             <entry>Enter Password for sapr3</entry>
             <entry>sap<keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Confirum Password for sapr3</entry>
             <entry>sap<keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Enter Password for sys</entry>
             <entry>change_on_install<keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Confirm Password for sys</entry>
             <entry>change_on_install<keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Enter Password for system</entry>
             <entry>manager<keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Confirm Password for system</entry>
             <entry>manager<keycap>Enter</keycap></entry>
           </row>
           </tbody>
           </tgroup>
         </informaltable>
 
         <para>Энэ үед бид 4.6B суулгаж байх явцад <command>dipgntab</command> 
 	тушаалын хувьд цөөн асуудлуудтай тулгарсан.</para>
       </sect3>
 
       <sect3 id="listener">
         <title>Сонсогч</title>
 
         <para><application>&oracle;</application> сонсогчийг 
 	<username>ora<replaceable>sid</replaceable></username> хэрэглэгчээр дараах 
 	маягаар эхлүүлнэ:</para>
 
         <screen>&prompt.user; <userinput>umask 0; lsnrctl start</userinput></screen>
 
         <para>Тэгэхгүй бол сокетууд нь зөв зөвшөөрлүүдгүй байх учраас <errorcode>ORA-12546</errorcode> 
 	алдааг та харж болох юм. &sap; Тэмдэглэгээ 072984-г үзнэ үү.</para>
       </sect3>
 
       <sect3 id="mnlstables">
 	<title>MNLS хүснэгтүүдийг шинэчлэх</title>
 	<para>Хэрэв та Latin-1 биш хэлүүдийг <application>&sap;</application> систем уруу импорт хийхээр 
 	төлөвлөж байгаа бол Multi National Language Support хүснэгтүүд буюу Олон Үндэстний Хэлний Дэмжлэгийн 
 	хүснэгтүүдийг шинэчлэх хэрэгтэй. Энэ нь &sap; OSS Тэмдэглэгээнүүд 15023 болон 45619-д тайлбарлагдсан 
 	байгаа. Үгүй бол энэ асуултыг <application>&sap;</application> суулгалтын явцад орхиж болно.</para>
 	<note><para>Хэрэв танд MNLS хэрэггүй бол хүснэгт TCPDB-г шалгаж эхлүүлэлт хийгдээгүй бол 
 	эхлүүлэх шаардлага хэвээр байсаар байх болно. Дэлгэрэнгүй мэдээллийг &sap; тэмдэглэгээ 0015023 болон 0045619-с
 	үзнэ үү.</para></note>
       </sect3>
     </sect2>
 
     <sect2 id="postinstallationsteps">
       <title>Суулгалтын дараах алхмууд</title>
 
       <sect3 id="requestsapr3licensekey">
         <title>&sap.r3;-ийн лиценз түлхүүрийг хүснэ</title>
 
         <para>Та өөрийн <application>&sap.r3;</application> лиценз түлхүүрийг хүсэх хэрэгтэй. 
 	Суулгалтын үед суулгагдсан түр зуурын лиценз нь зөвхөн дөрвөн долоо хоног хүчинтэй байдаг болохоор 
 	ингэх хэрэгтэй юм. Эхлээд тоног төхөөрөмжийн түлхүүрийг авах хэрэгтэй. 
 	<username>idsadm</username> хэрэглэгчээр нэвтэрч <command>saplicense</command> 
 	тушаалыг дуудна:</para>
 
         <screen>&prompt.root; <userinput>/sapmnt/IDS/exe/saplicense -get</userinput></screen>
 
 	<para><command>saplicense</command> тушаалыг параметрүүдгүй дуудах нь 
 	тохируулгуудын жагсаалтыг үзүүлдэг. Лицензийн түлхүүрийг авсныхаа дараа үүнийг 
 	дараах тушаалыг ашиглан суулгаж болно:</para>
 
         <screen>&prompt.root; <userinput>/sapmnt/IDS/exe/saplicense -install</userinput></screen>
 
         <para>Тэгээд та дараах утгуудыг оруулах шаардлагатай болно:</para>
 
         <programlisting>SAP SYSTEM ID   = <replaceable>SID, 3 chars</replaceable>
 CUSTOMER KEY    = <replaceable>hardware key, 11 chars</replaceable>
 INSTALLATION NO = <replaceable>installation, 10 digits</replaceable>
 EXPIRATION DATE = <replaceable>yyyymmdd, usually "99991231"</replaceable>
 LICENSE KEY     = <replaceable>license key, 24 chars</replaceable></programlisting>
       </sect3>
 
       <sect3 id="creatingusers">
         <title>Хэрэглэгчдийг үүсгэх</title>
 
         <para>Клиент 000 дотор хэрэглэгч үүсгэнэ (зарим ажлуудын хувьд клиент 000 
 	дотор хийхийг шаарддаг, гэхдээ <username>sap*</username> болон 
 	<username>ddic</username> хэрэглэгчдээс өөр хэрэглэгчээр). 
 	Хэрэглэгчийн нэрийн хувьд бид <username>wartung</username> (эсвэл
         	Англиар <username>service</username>) гэж ихэвчлэн сонгодог. 
 	Шаардлагатай хувийн тохиргоонууд нь <literal>sap_new</literal> болон
         <literal>sap_all</literal> юм. Аюулгүй байдлыг нэмэлтээр хангаж 
 	бүх клиентүүд доторх анхдагч хэрэглэгчдийн нууц үгсийг өөрчлөх хэрэгтэй 
 	(эдгээр хэрэглэгчдэд <username>sap*</username> болон 
         <username>ddic</username> орно).</para>
       </sect3>
 
       <sect3 id="configtranssysprofileopermodesetc">
         <title>Тээвэрлэлтийн систем, хувийн тохиргоо, үйлдлийн горимууд гэх мэтийг 
 		тохируулах</title>
 
         <para><username>ddic</username> болон <username>sap*</username> 
 	хэрэглэгчээс өөр клиент 000 дотор  доор дурдсаныг хамгийн багадаа хийх хэрэгтэй:</para>
 
         <informaltable frame="none" pgwide="1">
           <tgroup cols="2">
           <thead>
           <row>
             <entry>Ажил</entry>
             <entry>Шилжүүлгэ</entry>
           </row>
           </thead>
           <tbody>
           <row>
             <entry>Тээвэрлэлтийн системийг тохируулна, өөрөөр хэлбэл 
 		<emphasis>Тусдаа ажиллах Тээвэрлэлтийн Домэйн</emphasis> маягаар</entry>
 	    <entry>STMS</entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Системийн хувьд хувийн тохиргоог үүсгэнэ / засварлана</entry>
             <entry>RZ10</entry>
           </row>
           <row>
             <entry>Үйлдлийн горимууд болон тохиолдлуудыг арчилна</entry>
             <entry>RZ04</entry>
           </row>
           </tbody>
           </tgroup>
         </informaltable>
 
         <para>Эдгээр болон бусад бүх суулгалтын дараах алхмууд нь <application>&sap;</application>-г 
 	суулгах заавруудад дэлгэрэнгүй тайлбарлагдсан байгаа.</para>
       </sect3>
 
       <sect3 id="editintsidsap">
         <title><filename>init<replaceable>sid</replaceable>.sap</filename> (<filename>initIDS.sap</filename>) 
 	файлыг засварлана</title>
 
 	<para><filename>/oracle/IDS/dbs/initIDS.sap</filename> файл 
 	<application>&sap;</application>-ийн нөөц хувийн тохиргоог агуулдаг. 
 	Энд ашиглагдах соронзон хальсны хэмжээ, шахалтын төрөл гэх зэргийг 
 	тодорхойлох хэрэгтэй. <command>sapdba</command> /
 	  <command>brbackup</command> тушаалаар үүнийг ажиллуулахын 
 	тулд бид дараах утгуудыг өөрчилсөн:</para>
 
         <programlisting>compress = hardware
 archive_function = copy_delete_save
 cpio_flags = "-ov --format=newc --block-size=128 --quiet"
 cpio_in_flags = "-iuv --block-size=128 --quiet"
 tape_size = 38000M
 tape_address = /dev/nsa0
 tape_address_rew = /dev/sa0</programlisting>
 
         <para>Тайлбарууд:</para>
 
         <para><varname>compress</varname>: Бидний ашиглах соронзон хальс 
 	бол HP DLT1 бөгөөд энэ нь тоног төхөөрөмжийн шахалтыг хийдэг.</para>
 
         <para><varname>archive_function</varname>: Энэ нь &oracle;-ийн 
 	архив бүртгэлүүдийг хадгалах анхдагч үйлдлийг тодорхойлдог: шинэ бүртгэлийн 
 	файлууд нь соронзон хальсанд хадгалагдаж аль хэдийн хадгалагдсан бүртгэлийн 
 	файлууд нь дахин хадгалагдаж дараа нь устгагддаг. Хэрэв танд мэдээллийн баазыг 
 	сэргээх хэрэг байгаа бөгөөд аль нэг архивын соронзон хальс муудсан бол энэ нь 
 	их олон асуудлаас сэргийлэх юм.</para>
 
         <para><varname>cpio_flags</varname>: Анхдагч нь блокийн хэмжээг 
 	5120&nbsp;байт болгож тохируулдаг <option>-B</option> тохируулгыг 
 	ашиглах явдал юм. DLT соронзон хальснуудын хувьд HP нь хамгийн багаар 
 	бодоход 32&nbsp;K блокийн хэмжээтэй байхыг зөвлөдөг, тийм болохоор 
 	бид 64&nbsp;K-д зориулж <option>--block-size=128</option> тохируулгыг 
 	ашигласан. Бидэнд 65535-с их inode дугаарууд байгаа болохоор 
 	<option>--format=newc</option> тохируулга хэрэгтэй. 
 	Сүүлийн тохируулга <option>--quiet</option> нь хэрэгтэй бөгөөд тэгэхгүй 
 	бол <command>cpio</command> тушаал хадгалсан блокуудын тоог гаргасны дараа 
 	<command>brbackup</command> тушаал гомдоллох болно.</para>
 
         <para><varname>cpio_in_flags</varname>: Соронзон хальснаас өгөгдлийг 
 	буцааж дуудахад тугнууд хэрэгтэй. Хэлбэршилт автоматаар танигддаг.</para>
 
         <para><varname>tape_size</varname>: Энэ нь соронзон хальсны 
 	түүхий хадгалалтын багтаамжийг ихэвчлэн өгдөг. Аюулгүй байдлын үүднээс 
 	(бид тоног төхөөрөмжийн шахалтыг ашиглаж байгаа) уг утга нь жинхэнэ утгаас 
 	хамаагүй бага байна.</para>
 
         <para><varname>tape_address</varname>: <command>cpio</command> тушаалд ашиглагдах 
 	дахин буцаагддаггүй төхөөрөмж байна.</para>
 
         <para><varname>tape_address_rew</varname>: <command>cpio</command> тушаалд ашиглагдах 
 	буцаагдаж болох төхөөрөмж байна.</para>
       </sect3>
 
       <sect3>
 	<title>Суулгалтын дараах тохиргооны асуудлууд</title>
 
 	<para>Суулгалтын дараа дараах <application>&sap;</application> параметрүүдийг 
 	тааруулах хэрэгтэй (IDES 46B, 1&nbsp;GB санах ойд зориулсан жишээнүүд):</para>
 
 	<informaltable frame="none" pgwide="1">
 	  <tgroup cols="2">
 	    <thead>
 	      <row>
 		<entry>Нэр</entry>
 		<entry>Утга</entry>
 	      </row>
 	    </thead>
 	    <tbody>
 	      <row>
 		<entry>ztta/roll_extension</entry>
 		<entry>250000000</entry>
 	      </row>
 	      <row>
 		<entry>abap/heap_area_dia</entry>
                 <entry>300000000</entry>
 	      </row>
 	      <row>
 		<entry>abap/heap_area_nondia</entry>
 		<entry>400000000</entry>
 	      </row>
 	      <row>
 		<entry>em/initial_size_MB</entry>
 		<entry>256</entry>
 	      </row>
 	      <row>
 		<entry>em/blocksize_kB</entry>
 		<entry>1024</entry>
 	      </row>
 	      <row>
 		<entry>ipc/shm_psize_40</entry>
 		<entry>70000000</entry>
 	      </row>
 	    </tbody>
 	  </tgroup>
 	</informaltable>
 
 	<para>&sap; Тэмдэглэгээ 0013026:</para>
 
 	<informaltable frame="none" pgwide="1">
 	  <tgroup cols="2">
 	    <thead>
 	      <row>
 		<entry>Нэр</entry>
 		<entry>Утга</entry>
 	      </row>
 	    </thead>
 	    <tbody>
 	      <row>
 		<entry>ztta/dynpro_area</entry>
 		<entry>2500000</entry>
 	      </row>
 	    </tbody>
 	  </tgroup>
 	</informaltable>
 
 	<para>&sap; Тэмдэглэгээ 0157246:</para>
 
 	<informaltable frame="none" pgwide="1">
 	  <tgroup cols="2">
 	    <thead>
 	      <row>
 		<entry>Нэр</entry>
 		<entry>Утга</entry>
 	      </row>
 	    </thead>
 	    <tbody>
 	      <row>
 		<entry>rdisp/ROLL_MAXFS</entry>
 		<entry>16000</entry>
 	      </row>
 	      <row>
 		<entry>rdisp/PG_MAXFS</entry>
 		<entry>30000</entry>
 	      </row>
 	    </tbody>
 	  </tgroup>
 	</informaltable>
 
 	<note>
 	  <para>Дээрх параметрүүдтэй 1&nbsp;гигабайт санах ойтой систем дээр 
 		санах ойн иймэрхүү хэрэглээг олж харж болох юм:</para>
 
 	  <programlisting>Mem: 547M Active, 305M Inact, 109M Wired, 40M Cache, 112M Buf, 3492K Free</programlisting>
 	</note>
       </sect3>
     </sect2>
 
     <sect2 id="problemsduringinstallation">
       <title>Суулгалтын үеийн асуудлууд</title>
 
       <sect3 id="restartr3setup">
 	<title>Асуудлыг засварласны дараа <command>R3SETUP</command>-г дахин эхлүүлнэ</title>
 
 	<para><command>R3SETUP</command> тушаал алдаа гарвал зогсдог. Хэрэв та харгалзах 
 	бүртгэлийн файлуудыг үзэж алдааг зассан бол <command>R3SETUP</command> тушаалыг 
 	дахин эхлүүлэх хэрэгтэй. Ингэхийн тулд <command>R3SETUP</command>-ийн гомдоллосон 
 	сүүлийн алхамд зориулж ихэвчлэн REPEAT-ийг тохируулга болгон сонгоно.</para>
 
 	<para><command>R3SETUP</command>-г дахин эхлүүлэхийн тулд түүнийг ердөө л харгалзах 
 	<filename>R3S</filename> файлтай нь эхлүүлнэ, 4.6B-ийн хувьд:</para>
 
 	  <screen>&prompt.root; <userinput>./R3SETUP -f CENTRDB.R3S</userinput></screen>
 
 	  <para>эсвэл 4.6C-ийн хувьд</para>
 
 	  <screen>&prompt.root; <userinput>./R3SETUP -f CENTRAL.R3S</userinput></screen>
 
 	  <para>байх бөгөөд алдаа <filename>CENTRAL.R3S</filename> юм уу эсвэл
 	  <filename>DATABASE.R3S</filename> файлд гарснаас үл хамаарах юм.</para>
 
 	<note><para>Зарим алхмууд дээр <command>R3SETUP</command> тушаал нь 
 	мэдээллийн бааз болон <application>&sap;</application> процессууд нь 
 	эхлээд ажиллаж байгаа гэж үздэг (тэдгээр нь аль хэдийн гүйцэтгэсэн алхмууд юм). 
 	Алдаанууд гарахад, жишээ нь мэдээллийн баазыг эхлүүлж болохгүй байвал 
 	алдаануудыг засварласны дараа <command>R3SETUP</command>-г дахин эхлүүлэхээсээ өмнө 
 	та мэдээллийн бааз болон <application>&sap;</application>-ийг 
 	гараараа эхлүүлэх хэрэгтэй.</para>
 	  <para><application>&oracle;</application> сонсогч хэрэв (жишээ нь системийг 
 		шаардлагаар дахин ачаалснаас болоод) зогссон бол 	
 		түүнийг бас (<username>ora<replaceable>sid</replaceable></username> хэрэглэгчээр 
 		<command>umask 0; lsnrctl start</command> тушаалаар)
 		дахин эхлүүлэхээ битгий мартаарай.</para>
 	</note>
       </sect3>
 
       <sect3 id="indoraduringduringr3setup">
         <title><command>R3SETUP</command>-ийн үе дэх OSUSERSIDADM_IND_ORA</title>
 
         <para>Хэрэв <command>R3SETUP</command> энэ үе дээр гомдоллож байвал 
 	тэр үед <command>R3SETUP</command>-ийн ашиглагдсан загвар файлыг 
 	засварлах хэрэгтэй (<filename>CENTRDB.R3S</filename> (4.6B) эсвэл
 	  <filename>CENTRAL.R3S</filename> эсвэл
 	  <filename>DATABASE.R3S</filename> (4.6C)). 
 	<literal>[OSUSERSIDADM_IND_ORA]</literal>-г олох юм уу эсвэл 
 	зөвхөн <literal>STATUS=ERROR</literal> оруулгыг хайж дараах утгуудыг 
 	засварлах хэрэгтэй:</para>
 
         <programlisting>HOME=/home/<replaceable>sid</replaceable>adm (was empty)
 STATUS=OK (had status ERROR)
         </programlisting>
 
         <para>Дараа нь та <command>R3SETUP</command>-г дахин эхлүүлж болно.</para>
       </sect3>
 
       <sect3 id="indoraduringr3setup">
         <title><command>R3SETUP</command>-ийн үе дэх OSUSERDBSID_IND_ORA</title>
 
         <para>Магадгүй <command>R3SETUP</command> тушаал бас энэ үед гомдоллох байх. 
 	Энд байгаа алдаа нь OSUSERSIDADM_IND_ORA үе дэх алдаатай төстэй юм. 
 	Тэр үед <command>R3SETUP</command>-ийн ашиглагдсан загвар файлыг 
 	засварлах хэрэгтэй (<filename>CENTRDB.R3S</filename> (4.6B) эсвэл
 	  <filename>CENTRAL.R3S</filename> эсвэл
 	  <filename>DATABASE.R3S</filename> (4.6C)). 
 	<literal>[OSUSERDBSID_IND_ORA]</literal>-г олох юм уу эсвэл 
 	зөвхөн <literal>STATUS=ERROR</literal> оруулгыг хайж тэр хэсэг дэх дараах утгыг 
 	засварлах хэрэгтэй:</para>
 
         <programlisting>STATUS=OK</programlisting>
 
         <para>Дараа нь <command>R3SETUP</command>-г дахин эхлүүлнэ.</para>
       </sect3>
 
       <sect3 id="oraviewvrffilenotfound">
         <title>&oracle;-ийн суулгалтын үе дэх <errorname>oraview.vrf FILE NOT FOUND</errorname></title>
 
         <para>Та суулгалтыг эхлүүлэхээсээ өмнө <emphasis>&oracle; On-Line Text Viewer</emphasis> 
 	сонголтыг болиулаагүй байна. Энэ тохируулга нь Линукс дээр байдаггүй ч гэсэн суулгагдахаар 
 	тэмдэглэгдсэн байдаг. <application>&oracle;</application> суулгалтын цэсэн 
 	дотор энэ бүтээгдэхүүнийг сонгосноо болиулаад суулгалтыг дахин эхлүүлэх хэрэгтэй.</para>
       </sect3>
 
       <sect3 id="textenvincalid">
         <title><command>R3SETUP</command>, RFC эсвэл SAPgui Эхлэлийн үе дэх <errorname>TEXTENV_INVALID</errorname></title>
 
         <para>Хэрэв энэ алдаа гарсан бол зөв локал байхгүй байна. &sap; тэмдэглэгээ 0171356 нь 
 	суулгахад шаардлагатай RPM-үүдийг жагсаасан байдаг (өөрөөр хэлбэл RedHat 6.1-т зориулсан 
 	<filename>saplocales-1.0-3</filename>, <filename>saposcheck-1.0-1</filename>). 
 	Та <command>R3SETUP</command> тушаал гомдоллох бүрт бүх хамааралтай алдаануудыг 
 	хаяж харгалзах <literal>STATUS</literal> тохируулгыг 
 	<literal>ERROR</literal> гэдгээс <literal>OK</literal> болгон 
 	(<filename>CENTRDB.R3S</filename> файлд) тохируулж 
 	 <command>R3SETUP</command>-г дахин эхлүүлсэн бол
 	<application>&sap;</application> систем нь зөв тохируулагдахгүй бөгөөд 
 	хэдий системийг эхлүүлж болох ч гэсэн та дараа нь системд <application>SAPgui</application> 
 	програмаар холбогдож чадахгүй болно. Линуксийн хуучин <application>SAPgui</application>-аар 
 	холбогдохыг оролдоход дараах мэдэгдлүүдийг өгсөн:</para>
 
         <programlisting>Sat May 5 14:23:14 2001
 *** ERROR => no valid userarea given [trgmsgo. 0401]
 Sat May 5 14:23:22 2001
 *** ERROR => ERROR NR 24 occured [trgmsgi. 0410]
 *** ERROR => Error when generating text environment. [trgmsgi. 0435]
 *** ERROR => function failed [trgmsgi. 0447]
 *** ERROR => no socket operation allowed [trxio.c 3363]
 Speicherzugriffsfehler</programlisting>
 
         <para>Энэ ажиллагаа нь <application>&sap.r3;</application>-ийн локалыг 
 	зөв зааж өгч чадахгүй байдал болон бас өөрийгөө зөв тохируулж 
 	чадахгүй (зарим мэдээллийн баазын хүснэгтүүдэд оруулгууд байхгүй) байдлаас болдог. 
 	<application>&sap;</application> уруу холбогдож чаддаг байхын тулд 
 	<filename>DEFAULT.PFL</filename> файлд дараах оруулгуудыг нэмнэ
 	(Тэмдэглэгээ 0043288-г үзнэ үү):</para>
 
 	<programlisting>abap/set_etct_env_at_new_mode = 0
 install/collate/active = 0
 rscp/TCP0B = TCP0B</programlisting>
 
         <para><application>&sap;</application> системийг дахин эхлүүлнэ. Улстай холбоотой 
 	хэлний тохиргоонууд хүссэнээр ажиллахгүй байсан ч гэсэн одоо та 
 	систем уруу холбогдож чадна. Улсын тохиргоонуудыг зөв болгосны
 	(зөв локалыг зааж өгсний) дараа эдгээр оруулгуудыг 
 	<filename>DEFAULT.PFL</filename> файлаас арилгаж 
 	<application>&sap;</application> системийг дахин эхлүүлж болно.</para>
 
       </sect3>
 
       <sect3 id="ora-00001">
 	<title><errorcode>ORA-00001</errorcode></title>
 	<para>Энэ алдаа нь FreeBSD дээрх <application>&oracle; 8.1.7</application> 
 	дээр зөвхөн гардаг. Үүний шалтгаан нь <application>&oracle;</application> 
 	мэдээллийн бааз өөрийгээ зөв эхлүүлж чадахгүй, систем дээр семафорууд болон хуваалцсан 
 	санах ойг үлдээн сүйрдэг явдал юм. Мэдээллийн баазыг эхлүүлэх дараагийн оролдлого тэгээд 
 	<errorcode>ORA-00001</errorcode> алдааг буцаадаг.</para>
 
 	<para><command>ipcs -a</command> тушаалаар тэдгээрийг олж 
 	<command>ipcrm</command> тушаалаар устгах хэрэгтэй.</para>
       </sect3>
 
       <sect3 id="ora-00445pmon">
 	<title><errorcode>ORA-00445</errorcode> (Арын процесс PMON эхлээгүй)</title>
 	<para>Энэ алдаа нь <application>&oracle; 8.1.7</application> дээр гардаг. 
 	Энэ алдаа нь мэдээллийн бааз <username>prdadm</username> хэрэглэгчээр 
 	ердийн <command>startsap</command> скриптээр (жишээ нь 
 	  <command>startsap_majestix_00</command>) 
 	эхлүүлэгдсэн бол гардаг.</para>
 
 	<para>Боломжит тойрон гарах зам нь <username>oraprd</username> 
 	хэрэглэгчээр <command>svrmgrl</command> тушаалын тусламжтай 
 	мэдээллийн баазыг эхлүүлэх явдал юм:</para>
 
 	<screen>&prompt.user; <userinput>svrmgrl</userinput>
 SVRMGR&gt; <userinput>connect internal;</userinput>
 SVRMGR&gt; <userinput>startup</userinput>;
 SVRMGR&gt; <userinput>exit</userinput></screen>
 
       </sect3>
 
       <sect3 id="ora-12546">
         <title><errorcode>ORA-12546</errorcode> (Сонсогчийг зөв зөвшөөрлүүдтэй эхлүүлэх)</title>
 
         <para><username>oraids</username> хэрэглэгчээр <application>&oracle;</application> 
 	сонсогчийг дараах тушаалаар эхлүүлнэ:</para>
 
         <screen>&prompt.root; <userinput>umask 0; lsnrctl start</userinput></screen>
 
         <para>Ингэхгүй бол сокетууд нь зөв зөвшөөрлүүдгүйн улмаас та <errorcode>ORA-12546</errorcode> 
 	алдаа харж болох юм. &sap; тэмдэглэгээ 0072984-г үзнэ үү.</para>
       </sect3>
 
       <sect3 id="ora-27102">
 	<title><errorcode>ORA-27102</errorcode> (Out of Memory буюу санах ой хүрэлцэхгүй)</title>
 
 	<para><literal>MAXDSIZ</literal> болон <literal>DFLDSIZ</literal> 
 	тохируулгуудын хувьд 1&nbsp;GB-с (1024x1024x1024) их хэмжээтэй утгуудыг 
 	ашиглахаар оролдох үед энэ алдаа гарсан. Мөн <errorname>Linux Error 12: Cannot allocate memory</errorname> 
 	буюу санах ойг хуваарилж чадахгүй байна гэсэн алдааг бид бас авсан.</para>
       </sect3>
 
       <sect3 id="dipgntabindind">
         <title><command>R3SETUP</command>-ийн үе дэх [DIPGNTAB_IND_IND]</title>
 
         <para>Ерөнхийдөө &sap; тэмдэглэгээ 0130581-г үзнэ үү  (<command>R3SETUP</command> алхам  
 	  <literal>DIPGNTAB</literal> төгссөн). IDES-тэй холбоотой суулгалтын 
 	үед ямар нэг шалтгаанаас болоод суулгах процесс зөв <application>&sap;</application> 
 	системийн нэр <quote>IDS</quote>-г ашиглалгүй хоосон мөр <literal>""</literal>-г 
 	ашигладаг. Замууд нь динамикаар <replaceable>SID</replaceable>-г (энэ тохиолдолд IDS)
 	ашиглан үүсгэгддэг учраас энэ нь сангуудад хандах үед зарим нэг жижиг асуудлуудад хүргэдэг. 
 	Доор дурдсан уруу хандахын оронд:</para>
 
         <programlisting>/usr/sap/IDS/SYS/...
 /usr/sap/IDS/DVMGS00</programlisting>
 
         <para>дараах замуудыг ашигласан:</para>
 
         <programlisting>/usr/sap//SYS/...
 /usr/sap/D00</programlisting>
 
         <para>Суулгалтыг үргэлжлүүлэхийн тулд бид холбоос болон нэмэлт сан үүсгэсэн:</para>
 
         <screen>&prompt.root; <userinput>pwd</userinput>
 /compat/linux/usr/sap
 &prompt.root; <userinput>ls -l</userinput>
 total 4
 drwxr-xr-x 3  idsadm sapsys 512 May 5 11:20 D00
 drwxr-x--x 5  idsadm sapsys 512 May 5 11:35 IDS
 lrwxr-xr-x 1  root   sapsys 7 May 5 11:35 SYS -&gt; IDS/SYS
 drwxrwxr-x 2  idsadm sapsys 512 May 5 13:00 tmp
 drwxrwxr-x 11 idsadm sapsys 512 May 4 14:20 trans</screen>
    
         <para>&sap; тэмдэглэгээнүүд (0029227 болон 0008401) үүнийг тайлбарладгийг 
 	бид бас олсон юм. Бид эдгээр асуудлуудын алийг ч <application>&sap; 4.6C</application> 
 	суулгалтаас олж хараагүй.</para>
       </sect3>
 
       <sect3 id="rfcrswboiniindind">
         <title><command>R3SETUP</command>-ийн үе дэх [RFCRSWBOINI_IND_IND]</title>
 
 	<para><application>&sap; 4.6C</application>-г суулгаж байхад 
 	энэ алдаа нь суулгалтын эхэн үед гарсан өөр алдаанаас болж гарсан алдаа байсан. 
 	Энэ тохиолдолд та харгалзах бүртгэлийн файлуудыг үзэж жинхэнэ асуудлыг 
 	засварлах хэрэгтэй.</para>
 
         <para>Бүртгэлийн файлуудыг үзсэний дараа хэрэв энэ алдаа нь харин зөв бол 
 	(&sap; тэмдэглэгээнүүдийг шалгана уу) зөрчсөн алхмын <literal>STATUS</literal> 
 	тохируулгыг <literal>ERROR</literal> гэдгээс <literal>OK</literal> уруу 
 	(файл  <filename>CENTRDB.R3S</filename>) болгож тохируулан 
 	<command>R3SETUP</command>-г дахин эхлүүлж болно. Суулгалтын дараа та 
 	шилжүүлгэ SE38-аас тайлан <literal>RSWBOINS</literal>-г ажиллуулах хэрэгтэй. 
 	<literal>RFCRSWBOINI</literal> болон <literal>RFCRADDBDIF</literal> 
 	үеүүдийн тухай нэмэлт мэдээллийг &sap; тэмдэглэгээ 0162266-с үзнэ үү.</para>
       </sect3>
 
       <sect3 id="rfcraddbdifindind">
         <title><command>R3SETUP</command>-ийн үе дэх [RFCRADDBDIF_IND_IND]</title>
 	<para>Энд ижил хязгаарлалтууд ашиглагдана: бүртгэлийн файлуудыг үзэж 
 	энэ алдаа нь урьдны өөр асуудлуудаас болсон эсэхийг шалгана.</para>
 
         <para>Хэрэв та &sap; тэмдэглэгээ 0162266 хамаарч байгааг баталбал 
 	зөрчсөн алхмын <literal>STATUS</literal> 
 	тохируулгыг <literal>ERROR</literal> гэдгээс <literal>OK</literal> уруу 
 	(файл  <filename>CENTRDB.R3S</filename>) болгож тохируулан 
 	<command>R3SETUP</command>-г дахин эхлүүлэх хэрэгтэй. Суулгалтын дараа та 
 	шилжүүлгэ SE38-аас тайлан <literal>RADDBDIF</literal>-г ажиллуулах 
 	хэрэгтэй.</para>
       </sect3>
 
       <sect3 id="sigactionsig31">
         <title><errorcode>sigaction sig31: File size limit exceeded</errorcode> буюу файлын хэмжээний хязгаар илүүдсэн</title>
 
 	<para>Энэ алдаа нь <application>&sap;</application>-ийн процессууд 
 	<emphasis>disp+work</emphasis>-г эхлүүлэх үед гардаг. Хэрэв <application>&sap;</application>-г 
 	<command>startsap</command> скриптээр эхлүүлэхэд дэд процессууд нь дараа нь эхлүүлэгдэх бөгөөд 
 	эдгээр нь бусад бүх <application>&sap;</application> процессуудыг эхлүүлэх бохир ажлыг хийж 
 	салдаг. Үүний үр дүнд скрипт нь өөрөө ямар нэг зүйл буруу болохыг анзаардаггүй.</para>
 
 	<para><application>&sap;</application>-ийн процессууд зөв эхэлсэн эсэхийг шалгахын 
 	тулд <command>ps ax | grep <replaceable>SID</replaceable></command> тушаалаар 
 	процессийн төлөвийг үзэх хэрэгтэй. Энэ нь танд <application>&oracle;</application> болон 
 	<application>&sap;</application>-ийн бүх процессуудын жагсаалтыг харуулдаг. 
 	Хэрэв зарим процессууд байхгүй юм уу эсвэл та <application>&sap;</application> систем уруу 
 	холбогдож чадахгүй байвал 
 	<filename>/usr/sap/<replaceable>SID</replaceable>/DVEBMGS<replaceable>nr</replaceable>/work/</filename> 
 	санд байх харгалзах бүртгэлийн файлуудыг үзэх хэрэгтэй. Үзэх файлууд нь <filename>dev_ms</filename> болон 
 	  <filename>dev_disp</filename> юм.</para>
 
 	<para><application>&oracle;</application> болон <application>&sap;</application>-ийн 
 	ашигласан хуваалцсан санах ойн хэмжээ цөмийн тохиргооны файлд тааруулснаас илүү гарвал энд дохио 31 гарах 
 	бөгөөд илүү том утгыг ашиглаж энэ асуудлыг шийдэж болно:</para>
 
         <programlisting># larger value for 46C production systems:
 options SHMMAXPGS=393216
 # smaller value sufficient for 46B:
 #options SHMMAXPGS=262144</programlisting>
 	  
       </sect3>
 
       <sect3 id="saposcolfails">
         <title><command>saposcol</command> тушаалын эхлэл амжилтгүй болсон</title>
 	<para><command>saposcol</command> програмд (хувилбар 4.6D) зарим асуудлууд байдаг.
 	<application>&sap;</application> систем нь системийн ажиллагааны тухай өгөгдлийг цуглуулахын тулд  
 	<command>saposcol</command>-г ашигладаг. Энэ програм нь 
 	<application>&sap;</application> системийг ашиглахад хэрэггүй болохоор 
 	энэ асуудлыг жижиг гэж тооцож болох юм. Хуучин хувилбарууд (4.6B) нь 
 	ажилладаг боловч бүх өгөгдлийг цуглуулдаггүй (олон дуудлагууд нь 0-г буцаах болно, жишээ нь 
 	CPU-ийн хэрэглээний хувьд).</para>
       </sect3>
     </sect2>
   </sect1>
 
   <sect1 id="linuxemu-advanced">
     <title>Нэмэлт сэдвүүд</title>
 
     <para>Хэрэв та Линуксийн хоёртын нийлэмж хэрхэн ажилладгийг мэдэхийг хүсэж байгаа 
 	бол энэ хэсэг нь таны уншихыг хүсэж байгаа хэсэг юм. Доор бичигдсэн зүйлийн ихэнх нь 
 	Тэрри Лэмбэрт <email>tlambert@primenet.com</email>-ийн  
 	&a.chat; руу бичсэн цахим захидал (Message ID:
       <literal>&lt;199906020108.SAA07001@usr09.primenet.com&gt;</literal>) 
 	дээр тулгуурласан байгаа.</para>
 
     <sect2>
       <title>Хэрхэн ажилладаг вэ?</title>
       <indexterm><primary>ажиллуулах ангилал дуудагч</primary></indexterm>
 
       <para>FreeBSD нь <quote>execution class
 	loader</quote> буюу ажиллуулах ангилал дуудагч гэгддэг хийсвэрлэлттэй байдаг. 
 	Энэ нь &man.execve.2; системийн дуудлага уруу хийгдэх шаантаг юм.</para>
 
       <para>Юу болдог вэ гэхээр FreeBSD нь ямар нэгэн бүрхүүлийн тайлбарлагчид эсвэл 
 	бүрхүүлийн скриптүүдийг ажиллуулахын тулд <literal>#!</literal> дуудагч 
 	уруу ордог нэг дуудагчийн оронд дуудагчдын жагсаалттай байдаг.</para>
 
       <para>Уламжлалаар бол &unix; тавцангийн дуудагч нь хоёртын файлыг системд 
 	мэдэгдэж байгаа эсэхийг мэдэхийн тулд шидэт тоог 
 	(ерөнхийдөө файлын эхний 4 эсвэл 8 байт) шалгадаг бөгөөд 
 	хэрэв мэдэгдэж байвал хоёртын дуудагчийг ажиллуулдаг ганц дуудагч юм.</para>
 
       <para>Хэрэв энэ нь системд зориулагдсан хоёртын төрөл биш бол &man.execve.2; 
 	дуудлага амжилгүй болон буцаж бүрхүүл үүнийг бүрхүүлийн тушаалууд маягаар 
 	ажиллуулж эхлэхийг оролддог.</para>
 
       <para><quote>Тухайн үеийн бүрхүүл ямар байгаа</quote> түүнийг анхдагч гэж 
 	таамагладаг.</para>
 
       <para>Дараа нь эхний хоёр тэмдэгтүүдийг шалгах засварыг (hack) &man.sh.1;-д 
 	зориулж хийсэн бөгөөд хэрэв тэдгээр нь <literal>:\n</literal> бол энэ нь 
 	&man.csh.1; бүрхүүлийг ажиллуулдаг (энэ засварыг SCO анхлан хийсэн гэж 
 	бид итгэдэг).</para>
 
       <para>Төгсгөлийн дараах дараагийн хоосон зайны дараа байдаг тэмдэгтүүдийн дараа
 	<filename>/bin/sh</filename> уруу буцдаг тэмдэгтүүд байдаг болохоор
 	одоо FreeBSD юу хийдэг вэ гэхээр дуудагчдын жагсаалтаар тайлбарлагчдын талаар 
 	мэддэг ерөнхий <literal>#!</literal> дуудагчтай явдаг.</para>
       <indexterm><primary>ELF</primary></indexterm>
 
       <para>Линуксийн ABI дэмжлэгийн хувьд FreeBSD нь шидэт тоог ELF хоёртын файл 
 	гэж хардаг (одоогоор энэ нь FreeBSD, &solaris;, Линукс болон ELF дүрсний төрөл бүхий 
 	бусад OS-ийг хооронд нь ялгадаггүй).</para>
       <indexterm><primary>Solaris</primary></indexterm>
 
       <para>ELF дуудагч нь тусгай <emphasis>тамга</emphasis> хайдаг бөгөөд
 	энэ нь ELF дүрс дэх тайлбар хэсэг юм. Энэ нь SVR4/&solaris; ELF хоёртын 
 	файлуудад байдаггүй.</para>
 
       <para>Линукс хоёртын файлууд нь ажиллахын тулд тэдгээр нь 
 	&man.brandelf.1;-ээр <literal>Линукс</literal> гэж <emphasis>тамгалагдах</emphasis>
 	ёстой байдаг:</para>
 
       <screen>&prompt.root; <userinput>brandelf -t Linux file</userinput></screen>
 
       <para>Үүнийг хийсний дараа ELF дуудагч нь файлд 
 	<literal>Линукс</literal> тамгыг харах болно.</para>
       <indexterm>
         <primary>ELF</primary>
 	<secondary>тамгалах</secondary>
       </indexterm>
 
       <para>ELF дуудагч <literal>Линукс</literal> тамгыг харах үед дуудагч 
 	<literal>proc</literal> бүтэц дэх заагчийг сольдог. Энэ заагчаар 
 	бүх системийн дуудлагууд индекслэгддэг (уламжлалт &unix; систем дээр 
 	энэ нь системийн дуудлагуудыг агуулах <literal>sysent[]</literal> 
 	бүтцийн массив байх юм). Үүнээс гадна процесс нь дохионы трамплиний 
 	кодонд зориулсан занга векторыг тусгайлан зохицуулахад болон Линуксийн 
 	цөмийн модулиар зохицуулагддаг бусад хэд хэдэн (жижиг) засваруудад 
 	зориулагдаж тэмдэглэгддэг.</para>
 
       <para>Линукс системийн дуудлагын вектор нь бусад зүйлүүдээс гадна 
 	цөмийн модульд хаягууд нь байдаг <literal>sysent[]</literal> оруулгуудын 
 	жагсаалтыг агуулдаг.</para>
 
       <para>Системийн дуудлага Линуксийн хоёртын файлаар дуудагдахад занга код 
 	системийн дуудлагын функц заагчийн хаягийг <literal>proc</literal> бүтцээс 
 	авч FreeBSD-ийн биш Линуксийн системийн дуудлагын оруулгын цэгүүдийг 
 	авдаг.</para>
 
       <para>Мөн Линукс горим нь хайлтыг динамикаар <emphasis>дахин эхлүүлдэг</emphasis>; 
 	энэ нь файлын системийн холболтууд дахь <option>union</option> тохируулга 
 	(<literal>unionfs</literal> файлын системийн төрөл <emphasis>биш</emphasis>!) 
 	хийдэг тэр зүйл юм. Эхлээд <filename>/compat/linux/<replaceable>original-path</replaceable></filename> 
 	сан дахь файлыг хайх бөгөөд <emphasis>дараа нь</emphasis> хэрэв энэ нь 
 	амжилтгүй болвол хайлт 
 	<filename>/<replaceable>original-path</replaceable></filename>
 	санд хийгддэг. Энэ нь бусад хоёртын файлуудыг шаарддаг хоёртын файлуудыг 
 	ажиллаж чадахаар (өөрөөр хэлбэл Линуксийн хэрэгслийн цуглуулга 
 	бүгдээрээ Линуксийн ABI дэмжлэгийн доор ажиллаж чаддаг байхаар) болгодог. 
 	Линуксийн хоёртын файлууд нь тохирох Линуксийн хоёртын файлууд байхгүй бол 
 	FreeBSD-ийн хоёртын файлуудыг дуудаж ажиллуулж бас чадна гэсэн үг бөгөөд 
 	Линуксийн хоёртын файлуудыг Линукс дээр ажиллахгүй байгааг нь хэлж чадахааргүй 
 	болгохын тулд та &man.uname.1; тушаалыг <filename>/compat/linux</filename> 
 	санд байрлуулж болно гэсэн үг юм.</para>
 
       <para>Үндсэндээ Линуксийн цөм FreeBSD цөмд байдаг; цөмийн үзүүлдэг 
 	бүх үйлчилгээнүүдийг хийдэг, доор нь орших төрөл бүрийн функцууд нь 
 	FreeBSD-ийн системийн дуудлагын хүснэгтийн оруулгууд болон 
 	Линуксийн системийн дуудлагын хүснэгтийн оруулгуудтай ижил байдаг: 
 	файлын системийн үйлдлүүд, виртуал санах ойн үйлдлүүд, дохио 
 	хүргэлт, System V IPC, гэх мэт&hellip; Цорын ганц ялгаа нь 
 	FreeBSD-ийн хоёртын файлууд FreeBSD-ийн <emphasis>цавуу</emphasis> 
 	функцуудыг, Линуксийн хоёртын файлууд Линуксийн <emphasis>цавуу</emphasis> 
 	функцуудыг авдаг явдал юм (ихэнх хуучин OS-үүд зөвхөн өөрсдийн <emphasis>цавуу</emphasis> 
 	функцуудтай байсан: дуудлага хийж байгаа процессийн <literal>proc</literal> бүтэц дэх 
 	динамикаар эхлүүлэгдсэн заагчаар хийгдсэн функцуудын хаягуудын оронд 
 	статик глобал <literal>sysent[]</literal> бүтцийн 
 	массив дахь функцуудын хаягуудтай байсан).</para>
 
       <para>Аль нь эх FreeBSD ABI вэ? Энэ нь хамаагүй юм. 
 	Үндсэндээ цорын ганц ялгаа нь (зөвхөн одоогоор; эдгээр нь ирээдүйн хувилбаруудад 
 	амархан өөрчлөгдөж болох бөгөөд магадгүй үүний дараагаар хийгдэх байх) 
 	FreeBSD-ийн <emphasis>цавуу</emphasis> функцууд нь 
 	цөмд статикаар холбогдсон байдаг бөгөөд Линуксийн 
 	<emphasis>цавуу</emphasis> функцууд нь статикаар холбогдож эсвэл 
 	тэдгээрт цөмийн модулийн тусламжтайгаар хандаж болдог явдал юм.</para>
 
       <para>Тиймээ, гэхдээ энэ нь жинхэнэ эмуляц мөн үү? Үгүй ээ. Энэ нь ABI шийдэл 
 	болохоос эмуляц биш юм. Ямар ч эмулятор (эсвэл дүр үзүүлэгч (simulator) 
 	(дараагийн асуултыг асуулгахгүйн тулд)) оролцоогүй.</para>
 
       <para>Тэгэхээр яагаад энэ нь заримдаа <quote>Линукс эмуляц</quote> гэгддэг 
 	юм бэ? FreeBSD-г худалдахад хэцүү болгохын тулд! Тиймээ, 
 	юу болж байгааг тайлбарлаж байгаагаас өөр зүйлгүй байх тэр үед уламжлалт 
 	шийдэл хийгдсэн болохоор тэр юм; хэрэв та кодыг эмхэтгээгүй эсвэл модулийг дуудаагүй бол 
 	Линуксийн хоёртын файлуудыг FreeBSD ажиллуулдаг гэж хэлэх нь
 	үнэн биш бөгөөд юу дуудагдсаныг тайлбарлах үг хэрэгтэй байсан болохоор 
 	&mdash;<quote>Линукс эмулятор</quote> гэсэн үг гарсан юм.</para>
     </sect2>
   </sect1>
 </chapter>
 
 <!-- 
      Local Variables:
      mode: sgml
      sgml-declaration: "../chapter.decl"
      sgml-indent-data: t
      sgml-omittag: nil
      sgml-always-quote-attributes: t
      sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "chapter")
      End:
 -->