diff --git a/el_GR.ISO8859-7/books/handbook/introduction/chapter.sgml b/el_GR.ISO8859-7/books/handbook/introduction/chapter.sgml index 2628d1686a..d4e002815a 100644 --- a/el_GR.ISO8859-7/books/handbook/introduction/chapter.sgml +++ b/el_GR.ISO8859-7/books/handbook/introduction/chapter.sgml @@ -1,1064 +1,1070 @@ Jim Mock Ανασχηματισμένο, αναδιοργανωμένο, και μερικώς ξαναγραμμένο από τον Εισαγωγή Σύνοψη Ευχαριστούμε για το ενδιαφέρον σας για το &os;! Το ακόλουθο κεφάλαιο καλύπτει διάφορες πτυχές του &os; Project, όπως την ιστορία του, τους στόχους του, το μοντέλο ανάπτυξης, κ.τ.λ. Μετά την ανάγνωση αυτού του κεφαλαίου, θα γνωρίζετε: Πως σχετίζεται το &os; με άλλα λειτουργικά συστήματα Η/Υ. Την ιστορία του &os; Project. Τους στόχους του &os; Project. Τις βασικές αρχές του open-source μοντέλου ανάπτυξης του &os;. Και φυσικά: από που προέρχεται το όνομα &os;. Καλώς ήλθατε στο &os;! 4.4BSD-Lite Το &os; είναι ένα λειτουργικό σύστημα βασισμένο στο 4.4BSD-Lite, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε Η/Υ Intel (x86 και &itanium;), AMD64, Alpha, και Sun &ultrasparc;. Σε εξέλιξη βρίσκεται επίσης η διαδικασία μεταφοράς του &os; σε άλλες αρχιτεκτονικές. Μπορείτε επίσης να διαβάσετε για την ιστορία του &os;, ή για την πιο πρόσφατη επίσημη έκδοση του. Εάν ενδιαφέρεστε να συμβάλλετε με κάποιο τρόπο στο Project (κώδικας, hardware, μη-προσημειωμένα χαρτονομίσματα), διαβάστε το άρθρο Συνεισφέροντας στην Ανάπτυξη του &os;. Τι μπορεί να κάνει το &os;; Το &os; έχει πολλά αξιόλογα χαρακτηριστικά. Μερικά από αυτά είναι: preemptive multitasking preemptive πολυεπεξεργασία Preemptive πολυεπεξεργασία (preemptive multitasking) με δυναμικό έλεγχο προτεραιότητας για να εξασφαλιστεί ομαλός και δίκαιος διαμοιρασμός των πόρων του Η/Υ μεταξύ εφαρμογών και χρηστών, ακόμη και στις πιο αντίξοες συνθήκες. multi-user facilities πολυχρηστικές δυνατότητες Πολυχρηστικές δυνατότητες (multi-user facilities) οι οποίες επιτρέπουν σε πολλά άτομα ταυτόχρονα να χρησιμοποιήσουν ένα σύστημα &os; για διαφορετικά πράγματα. Αυτό σημαίνει, για παράδειγμα, ότι τα περιφερειακά του συστήματος, όπως εκτυπωτές και οδηγοί ταινιών είναι σωστά μοιρασμένα μεταξύ όλων των χρηστών του συστήματος ή του δικτύου και πως μπορούν να τεθούν συγκεκριμένα όρια σε χρήστες ή ομάδες χρηστών, προστατεύοντας κρίσιμους πόρους του συστήματος από υπερβολική χρήση. TCP/IP networking δικτυακές δυνατότητες TCP/IP Ισχυρές δυνατότητες δικτύωσης TCP/IP (TCP/IP networking) με υποστήριξη για βιομηχανικά πρότυπα όπως τα SCTP, DHCP, NFS, NIS, PPP, SLIP, IPsec και IPv6. Αυτό σημαίνει πως ένα μηχάνημα &os; μπορεί να αλληλεπιδρά εύκολα με άλλα συστήματα και να εργάζεται σαν εταιρικός εξυπηρετητής, υποστηρίζοντας λειτουργίες ζωτικής σημασίας, όπως NFS (απομακρυσμένη πρόσβαση σε αρχεία) και υπηρεσίες ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail), ή την παρουσία του οργανισμού σας στο διαδίκτυο μέσω των υπηρεσιών WWW, FTP, routing και firewall (ασφάλειας). memory protection προστασία μνήμης Η προστασία της μνήμης (memory protection) εξασφαλίζει ότι οι διάφορες εφαρμογές (ή οι χρήστες) δεν αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Μια εφαρμογή που παρουσιάζει κάποιο πρόβλημα δε μπορεί να επηρεάσει άλλες με κανέναν τρόπο. Το &os; είναι ένα λειτουργικό σύστημα 32-bit (64-bit σε Alpha, &itanium;, AMD64, και &ultrasparc;) και σχεδιάστηκε με αυτό τον τρόπο εξ' αρχής. X Window System XFree86 Το βιομηχανικό πρότυπο X Window System (X11R6) προσφέρει γραφικό περιβάλλον εργασίας (GUI) στο κόστος μιας κοινής κάρτας VGA και μιας οθόνης και διατίθεται με τον πλήρη πηγαίο κώδικα. συμβατότητα εκτελέσιμων Linux συμβατότητα εκτελέσιμων SCO συμβατότητα εκτελέσιμων SVR4 συμβατότητα εκτελέσιμων BSD/OS συμβατότητα εκτελέσιμων NetBSD Συμβατότητα εκτελέσιμων με πολλά προγράμματα που έχουν μεταγλωττιστεί για Linux, SCO, SVR4, BSDI και NetBSD. Χιλιάδες έτοιμες-προς-εκτέλεση εφαρμογές είναι διαθέσιμες από την συλλογή ports και packages για το &os;. Γιατί να ψάχνετε στο διαδίκτυο όταν μπορείτε να τα βρείτε όλα εδώ; Στο διαδίκτυο είναι επίσης διαθέσιμες χιλιάδες πρόσθετες και εύκολες στην προσαρμογή εφαρμογές. Το &os; έχει συμβατότητα πηγαίου κώδικα με τα πιο δημοφιλή εμπορικά συστήματα &unix;, επομένως οι περισσότερες εφαρμογές χρειάζονται λίγες έως καθόλου μετατροπές για να μεταγλωττιστούν (compile). virtual memory Η Δυναμική σελιδοποίηση εικονικής μνήμης και το ολοκληρωμένο VM/buffer cache παρέχουν υψηλή απόδοση σε εφαρμογές με αυξημένες ανάγκες σε μνήμη, ενώ διατηρούν την ικανοποιητική απόκριση του συστήματος στους άλλους χρήστες. Symmetric Multi-Processing (SMP) Συμμετρική Πολυ-Επεξεργασία (SMP) Υποστήριξη SMP για μηχανήματα με πολλαπλές CPU. compilers C compilers C++ compilers FORTRAN Πλήρης σειρά εργαλείων ανάπτυξης για C, C++, και Fortran. Στη Συλλογή των Ports και των έτοιμων πακέτων, θα βρείτε πολλές ακόμα γλώσσες προγραμματισμού, κατάλληλες τόσο για έρευνα όσο και για ανάπτυξη λογισμικού. πηγαίος κώδικας source code Η διαθεσιμότητα του πηγαίου κώδικα ολόκληρου του συστήματος σημαίνει ότι έχετε τον υψηλότερο βαθμό ελέγχου στο περιβάλλον σας. Γιατί να είστε κλειδωμένοι σε ένα κλειστό σύστημα και να είστε εξαρτημένοι από τον προμηθευτή σας, όταν μπορείτε να έχετε ένα πραγματικά ανοιχτό σύστημα; Εκτεταμένη online τεκμηρίωση. Και πολλά άλλα! 4.4BSD-Lite Computer Systems Research Group (CSRG) U.C. Berkeley Το &os; βασίζεται στην έκδοση 4.4BSD-Lite του Computer Systems Research Group (CSRG) του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Berkeley, και συνεχίζει την διακεκριμένη παράδοση του στην ανάπτυξη συστημάτων BSD. Επιπρόσθετα στο εξαίρετο έργο που παρείχε το CSRG, το &os; Project ξόδεψε πολλές χιλιάδες ώρες στη βελτιστοποίηση του συστήματος για μέγιστες επιδόσεις και αξιοπιστία σε καθημερινές καταστάσεις πραγματικού φόρτου εργασίας. Αν και πολλοί εμπορικοί κολοσσοί δυσκολεύονται να προσφέρουν λειτουργικά συστήματα με τέτοια χαρακτηριστικά, επιδόσεις και αξιοπιστία, το &os; μπορεί να τα προσφέρει τώρα! Οι εφαρμογές στις οποίες μπορεί να χρησιμοποιηθεί το &os;, πραγματικά περιορίζονται μόνο από την φαντασία σας. Από ανάπτυξη λογισμικού μέχρι αυτοματισμούς εργοστασίων, από απογραφή ειδών μέχρι την διόρθωση του αζιμούθιου απομακρυσμένων δορυφορικών κεραιών, εάν μπορεί να γίνει με ένα εμπορικό προϊόν &unix;, είναι παραπάνω από πιθανό ότι μπορεί να γίνει και με το &os;! Το &os; επίσης ωφελείται σημαντικά από κυριολεκτικά χιλιάδες εφαρμογές υψηλής ποιότητας που αναπτύσσονται από κέντρα ερευνών και πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο, και συχνά διατίθενται σε χαμηλό κόστος ή δωρεάν. Το πλήθος των εμπορικών εφαρμογών που διατίθενται για το &os;, αυξάνεται επίσης καθημερινά. Ο πηγαίος κώδικας του ίδιου του &os; είναι πλήρως διαθέσιμος, και έτσι το σύστημα μπορεί να προσαρμοστεί σε αφάνταστα υψηλό επίπεδο για ειδικές εφαρμογές ή projects, και με τρόπους γενικά μη πραγματοποιήσιμους σε άλλα λειτουργικά εμπορικών προμηθευτών. Παρακάτω θα βρείτε μερικά μόνο παραδείγματα από εφαρμογές στις οποίες μπορεί να χρησιμοποιηθεί αυτή τη στιγμή το &os;: Υπηρεσίες Ίντερνετ: Το ισχυρό σύστημα δικτύωσης TCP/IP του &os;, το αναδεικνύει σε ιδεώδη πλατφόρμα για μια μεγάλη γκάμα υπηρεσιών Ίντερνετ όπως: FTP servers Εξυπηρετητές FTP web servers Εξυπηρετητές ιστοσελίδων World Wide Web (κοινούς ή με ασφαλή σύνδεση [SSL]) Δρομολόγηση πρωτοκόλλων IPv4 και IPv6 firewall NAT Firewalls και πύλες NAT (IP masquerading) ηλεκτρονικό ταχυδρομείο email email Εξυπηρετητές ηλεκτρονικού ταχυδρομείου USENET USENET News ή Bulletin Board Systems Και άλλα... Με το &os;, μπορείτε εύκολα να ξεκινήσετε από χαμηλά με ένα φτηνό PC της οικογένειας 386, και καθώς η επιχείρηση σας μεγαλώνει, να αναβαθμιστείτε σε ένα τετραπύρηνο επεξεργαστή Xeon με δίσκους RAID. Εκπαίδευση: Είστε φοιτητής πληροφορικής ή κάποιου σχετικού τομέα; Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να μάθετε για λειτουργικά συστήματα, αρχιτεκτονικές Η/Υ, και συστήματα δικτύων από την πρακτική εμπειρία και την σε βάθος γνώση που μπορεί να σας παρέχει το &os;. Το μεγάλο πλήθος των δωρεάν διαθέσιμων πακέτων εφαρμογών CAD, γραφικής σχεδίασης, και μαθηματικών, κάνουν το &os; εξαιρετικά χρήσιμο σε όσους το κύριο ενδιαφέρον τους στους υπολογιστές είναι να κάνουν τη δουλειά τους! Έρευνα: Με διαθέσιμο τον πηγαίο κώδικα ολόκληρου του συστήματος, το &os; είναι μία εξαίρετη πλατφόρμα για την έρευνα στα λειτουργικά συστήματα όπως επίσης για άλλους κλάδους της πληροφορικής. Η φύση της ελεύθερης διάθεσης του &os; επιτρέπει επίσης σε απομακρυσμένες ομάδες να συνεργάζονται σε ιδέες ή να μοιράζονται την ανάπτυξη εφαρμογών, χωρίς να ανησυχούν για άδειες χρήσης και χωρίς να περιορίζεται η δυνατότητα τους για ελεύθερη συζήτηση οποιουδήποτε θέματος σε ανοιχτές ομάδες συζήτησης (forums). router DNS Server Δικτύωση: Χρειάζεστε ένα καινούργιο router (δρομολογητή); Ένα εξυπηρετητή DNS; Ένα firewall για να κρατάτε τον κόσμο έξω από το εσωτερικό σας δίκτυο; Το &os; μπορεί εύκολα να μετατρέψει εκείνο το άχρηστο 386 ή 486 PC που κάθεται στην γωνία, σε ένα προηγμένο δρομολογητή με εξεζητημένες δυνατότητες φιλτραρίσματος πακέτων. Σύστημα X Window XFree86 Σύστημα X Window Accelerated-X Σταθμός εργασίας με X Window: Το &os; είναι μια εξαίρετη επιλογή για ένα οικονομικό εξυπηρετητή Χ τερματικών, χρησιμοποιώντας τον ελεύθερα διαθέσιμο εξυπηρετητή X11. Σε αντίθεση με τα απλά τερματικά X, με το &os; μπορείτε, εφόσον το επιθυμείτε, να εκτελείτε πολλές εφαρμογές τοπικά, απαλλάσσοντας έτσι τον κεντρικό εξυπηρετητή από περιττό φορτίο. To &os; μπορεί να ξεκινήσει ακόμα και diskless (χωρίς σκληρό δίσκο), κάνοντας έτσι τους προσωπικούς σταθμούς εργασίας ακόμη πιο φτηνούς και ευκολότερους στη διαχείριση. GNU Compiler Collection Ανάπτυξη Λογισμικού: Το βασικό σύστημα του &os; διατίθεται ολοκληρωμένο, με πλήρη σειρά εργαλείων ανάπτυξης, που περιλαμβάνουν τον αναγνωρισμένο GNU C/C++ compiler και debugger. Το &os; είναι διαθέσιμο σε μορφή πηγαίου κώδικα αλλά και έτοιμου, μεταγλωττισμένου εκτελέσιμου σε CD-ROM, DVD, και μέσω ανώνυμου FTP. Δείτε το για περισσότερες πληροφορίες για το πως να αποκτήσετε το &os;. Ποιος χρησιμοποιεί &os;; χρήστες μεγάλες τοποθεσίες που τρέχουν &os; Το &os; χρησιμοποιείται ως βάση για την ανάπτυξη συσκευών και προϊόντων σε μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρίες πληροφορικής, περιλαμβανομένων των: Apple Apple Cisco Cisco Juniper Juniper NetApp NetApp Το &os; χρησιμοποιείται για να υποστηρίζει μερικές από τις μεγαλύτερες τοποθεσίες στο Ίντερνετ, περιλαμβανομένων των: Yahoo! Yahoo! Yandex Yandex Apache Apache Rambler Rambler Sina Sina Pair Networks Pair Networks Sony Japan Sony Japan Netcraft Netcraft NetEase NetEase Weathernews Weathernews TELEHOUSE America TELEHOUSE America + + Experts Exchange + + Experts + Exchange + και πολλών ακόμη. Πληροφορίες για το &os; Project Το ακόλουθο τμήμα παρέχει μερικές πληροφορίες σχετικές με το project, και περιλαμβάνει μια σύντομη ιστορία του &os;, τους στόχους, και το μοντέλο ανάπτυξης του. Jordan Hubbard Συνεισφορά του Μια σύντομη ιστορία του &os; 386BSD Patchkit Hubbard, Jordan Williams, Nate Grimes, Rod FreeBSD Project history To &os; Project γεννήθηκε στις αρχές του 1993, μερικώς σαν εξέλιξη του Unofficial 386BSD Patchkit από τους 3 τελευταίους συντονιστές του patchkit: τον Nate Williams, τον Rod Grimes και εμένα. 386BSD Ο πρωταρχικός στόχος μας ήταν να παράγουμε ένα ενδιάμεσο στιγμιότυπο (snapshot) του 386BSD ώστε να διορθώσουμε μερικά προβλήματα που ο μηχανισμός του patchkit δεν ήταν ικανός να λύσει. Μερικοί από σας, ίσως να θυμούνται πως ο αρχικός τίτλος εργασίας για το project ήταν 386BSD 0.5 ή 386BSD Interim και αναφέρονταν σε αυτό ακριβώς το γεγονός. Jolitz, Bill Το 386BSD ήταν το λειτουργικό σύστημα του Bill Jolitz, το οποίο μέχρι εκείνο το σημείο, υπέφερε βαριά έχοντας αμεληθεί για σχεδόν ένα έτος. Καθώς το patchkit φούσκωνε ολοένα και περισσότερο με το πέρασμα των ημερών, είχαμε αποφασίσει ομόφωνα πως έπρεπε να γίνει κάτι, και αποφασίσαμε να συμπαρασταθούμε στον Bill παρέχοντας του αυτό το ενδιάμεσο cleanup snapshot. Τα σχέδια αυτά διακόπηκαν απότομα, όταν ξαφνικά ο Bill Jolitz αποφάσισε να αποσύρει την έγκριση του στο project δίχως μια ξεκάθαρη ένδειξη του τι θα έπρεπε να γίνει. Greenman, David Walnut Creek CDROM Δεν μας πήρε πολύ να αποφασίσουμε πως ο στόχος παρέμενε αξιόλογος, ακόμη και χωρίς την βοήθεια του Bill, και έτσι υιοθετήσαμε το όνομα &os;, που επινόησε ο David Greenman. Οι αρχικοί στόχοι μας τέθηκαν αφού συμβουλευθήκαμε τους τότε χρήστες του συστήματος, και όταν έγινε πλέον ξεκάθαρο πως το project είχε πάρει σωστή πορεία και ίσως έτεινε να γίνει πραγματικότητα, ήρθα σε επαφή με την Walnut Creek CDROM προσβλέποντας στην βελτίωση των καναλιών διανομής του &os; για όλους αυτούς τους άτυχους που δεν είχαν εύκολη πρόσβαση στο Ίντερνετ. Η Walnut Creek CDROM, όχι μόνο υποστήριξε την ιδέα διανομής του &os; σε CD, αλλά προχώρησε αρκετά περισσότερο, παρέχοντας στο project ένα μηχάνημα εργασίας και μια γρήγορη σύνδεση στο Ίντερνετ. Δίχως τον βαθμό πίστης της Walnut Creek CDROM σε αυτό που εκείνο τον καιρό ήταν ένα εντελώς άγνωστο project, είναι πολύ απίθανο το &os; να είχε φτάσει τόσο μακριά, και τόσο γρήγορα, όπως σήμερα. 4.3BSD-Lite Net/2 U.C. Berkeley 386BSD Free Software Foundation Η πρώτη διανομή CD-ROM (και με γενικά ευρεία διάδοση στο δίκτυο) ήταν η &os; 1.0, που κυκλοφόρησε τον Δεκέμβρη του 1993. Βασίζονταν σε μια ταινία του 4.3BSD-Lite (Net/2) του U.C. Berkeley, έχοντας πάρει και πολλά στοιχεία από το 386BSD και το Free Software Foundation. Ήταν αρκετά επιτυχημένη για πρώτη προσπάθεια, και την συνεχίσαμε με την αρκετά επιτυχημένη έκδοση &os; 1.1 που κυκλοφόρησε τον Μάϊο του 1994. Novell U.C. Berkeley Net/2 AT&T Περίπου εκείνη την περίοδο, σχηματίστηκαν απρόσμενα στον ορίζοντα σύννεφα καταιγίδας, καθώς η Novell και το U.C. Berkeley τακτοποίησαν την μακράς διαρκείας δικαστική διαμάχη σχετικά με τα δικαιώματα της ταινίας Net/2. Μία συνθήκη αυτής της συμφωνίας ήταν η παραδοχή από την μεριά του U.C. Berkeley ότι μεγάλο μέρος του Net/2 ήταν επιβαρυμένος κώδικας και ιδιοκτησία της Novell, η οποία με την σειρά της το είχε αποκτήσει από την AT&T λίγο καιρό πριν. Αυτό που πήρε ως αντάλλαγμα το Berkeley ήταν οι ευλογίες της Novell ότι η έκδοση 4.4BSD-Lite, όταν τελικά ολοκληρωνόταν, θα δηλωνόταν ως μη-επιβαρυμένη, και όλοι οι μέχρι τότε χρήστες του Net/2 θα ενθαρρύνονταν ένθερμα να μεταβούν σε αυτή. Αυτό συμπεριλάμβανε και το &os;, και στο project δόθηκε χρόνος μέχρι τον Ιούλιο του 1994 να σταματήσει τις παραδόσεις των προϊόντων που βασίζονταν στο Net/2. Υπό τους όρους αυτής της συμφωνίας, επιτράπηκε στο project μια τελευταία έκδοση πριν την λήξη της προθεσμίας, και αυτή ήταν η έκδοση &os; 1.1.5.1. Το &os; βρέθηκε τότε στη δυσχερή θέση κυριολεκτικά να ξανα-ανακαλύψει τον εαυτό του από ένα σύνολο από bit του 4.4BSD-Lite, εντελώς καινούργιο, και κυρίως ατελές. Οι εκδόσεις Lite ήταν light (ελαφριές) εν' μέρει επειδή το CSRG του Berkeley είχε αφαιρέσει μεγάλο όγκο κώδικα ο οποίος ήταν απαραίτητος για να κατασκευαστεί ένα πραγματικά εκκινήσιμο λειτουργικό σύστημα (λόγω διαφόρων νομικών ζητημάτων), και εν' μέρει επειδή το port για Intel του 4.4 ήταν σε υψηλό βαθμό ατελές. Η μετάβαση ολοκληρώθηκε τον Νοέμβριο του 1994, και σε αυτό το σημείο κυκλοφόρησε η &os; 2.0 στο δίκτυο και σε CD-ROM (τέλη Δεκέμβρη). Παρά το γεγονός ότι ήταν ακόμη αρκετά πρόχειρη μέσες-άκρες, η έκδοση ήταν μια σημαντική επιτυχία και την ακολούθησε η πιο αξιόπιστη και ευκολότερη ως προς την εγκατάσταση έκδοση &os; 2.0.5 τον Ιούνιο του 1995. Κυκλοφορήσαμε την &os; 2.1.5 τον Αύγουστο του 1996, και φάνηκε να είναι αρκετά δημοφιλής στους ISP και στις εμπορικές κοινότητες, τόσο που άξιζε άλλο ένα παρακλάδι στον κορμό της 2.1-STABLE. Αυτή ήταν η &os; 2.1.7.1, που κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο του 1997 και ήταν η αποκορύφωση της κύριας ανάπτυξης της 2.1-STABLE, η οποία βρίσκεται πλέον σε κατάσταση συντήρησης. θα γίνονται μόνο βελτιώσεις ασφαλείας και άλλες κρίσιμες διορθώσεις bugs σε αυτό τον κορμό (RELENG_2_1_0). Η &os; 2.2 διακλαδώθηκε από την ανάπτυξη της κύριας γραμμής (-CURRENT) τον Νοέμβριο του 1996, ως κλάδος RELENG_2_2, και η πρώτη πλήρη έκδοση (2.2.1) κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 1997. Πρόσθετες εκδόσεις από τον κλάδο 2.2 δόθηκαν σε κυκλοφορία το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του '97, η τελευταία των οποίων (η 2.2.8) εμφανίστηκε τον Νοέμβρη του 1998. Η πρώτη επίσημη έκδοση 3.0 εμφανίστηκε τον Οκτώβριο του 1998 και σημάδεψε την αρχή του τέλους για τον κλάδο 2.2. Ο κορμός διακλαδώθηκε πάλι στις 20 Ιανουαρίου 1999, οδηγώντας στην 4.0-CURRENT και στον κλάδο 3.X-STABLE. Από τον 3.X-STABLE, η 3.1 κυκλοφόρησε στις 15 Φεβρουαρίου 1999, η 3.2 στις 15 Μαΐου 1999, η 3.3 στις 16 Σεπτεμβρίου 1999, η 3.4 στις 20 Δεκεμβρίου του 1999, και η 3.5 στις 24 Ιουνίου 2000, την οποία ακολούθησε λίγες μέρες μετά μία μικρής τάξεως αναβάθμιση, η 3.5.1, για να συμπεριληφθούν κάποιες αναβαθμίσεις ασφαλείας της τελευταίας στιγμής στο Kerberos. Αυτή ήταν και η τελική έκδοση από τον κλάδο της 3.X. Ένα νέο παρακλάδι δημιουργήθηκε στις 13 Μαρτίου 2000, δημιουργώντας έτσι τον κλάδο ανάπτυξης 4.X-STABLE. Δημιουργήθηκαν διάφορες εκδόσεις από αυτό τον κλάδο: Η 4.0-RELEASE κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 2000, και η τελευταία 4.11-RELEASE κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 2005. Μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα αναμονής, η 5.0-RELEASE ανακοινώθηκε στις 19 Ιανουαρίου του 2003. Ως αποκορύφωμα σχεδόν τριών χρόνων εργασίας, η έκδοση αυτή εισήγαγε το &os; στο μονοπάτι των εξελιγμένων πολυεπεξεργαστών και στην υποστήριξη εφαρμογών με threads, ενώ εισήγαγε και υποστήριξη για τις πλατφόρμες &ultrasparc; και ia64. Αυτήν την έκδοση ακολούθησε η 5.1 τον Ιούνιο του 2003. Η τελευταία έκδοση 5.X από τον κορμό της -CURRENT ήταν η 5.2.1-RELEASE, που κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο του 2004. Ο κορμός της RELENG_5, δημιουργήθηκε τον Αύγουστο του 2004, και ακολούθησε η 5.3-RELEASE, η οποία σημάδεψε την αρχή των εκδόσεων από τον κλάδο 5-STABLE. Η πιο πρόσφατη 5.5-RELEASE κυκλοφόρησε τον Μάιο του 2006. Δεν Θα υπάρξουν πρόσθετες εκδόσεις από τον κορμό της RELENG_5. Ο κορμός διακλαδώθηκε πάλι τον Ιούλιο του 2005, αυτή τη φορά για την δημιουργία του κλάδου RELENG_6. Η 6.0-RELEASE είναι η πρώτη έκδοση της σειράς 6.X, και κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 2005. Η πιο πρόσφατη 6.4-RELEASE κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 2008. Δεν θα υπάρξουν πρόσθετες εκδόσεις από τον κορμό της RELENG_6. Ο κλάδος ανάπτυξης RELENG_7, δημιουργήθηκε τον Οκτώβριο του 2007. Η πρώτη έκδοση από αυτό τον κλάδο, ήταν η 7.0-RELEASE η οποία κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο του 2008. Η πιο πρόσφατη &rel2.current;-RELEASE κυκλοφόρησε τον &rel2.current.date;. Θα υπάρξουν πρόσθετες εκδόσεις από τον κλάδο RELENG_7. Ο κορμός διακλαδώθηκε πάλι τον Αύγουστο του 2009, αυτή τη φορά για την δημιουργία του κλάδου RELENG_8. Η 8.0-RELEASE είναι η πρώτη έκδοση της σειράς 8.Χ και κυκλοφόρησε τον &rel.current.date;. Για την ώρα, η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη συνεχίζεται στον κλάδο 9.X-CURRENT. Νέες εκδόσεις SNAPshot του 9.X σε CD-ROM (και φυσικά στο Διαδίκτυο), διατίθενται από τον τον snapshot server καθώς συνεχίζεται η ανάπτυξη. Jordan Hubbard Συνεισφορά του Στόχοι του &os; Project FreeBSD Project goals Οι στόχοι του &os; Project είναι να παρέχει λογισμικό που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για οποιαδήποτε περίσταση και δίχως δεσμεύσεις. Πολλοί από μας έχουν κάνει σημαντική επένδυση στον κώδικα (και το project) και σίγουρα δε θα μας πείραζε πότε-πότε μια μικρή οικονομική συνεισφορά, αλλά σίγουρα δεν είμαστε έτοιμοι να επιμείνουμε σε αυτό. Πιστεύουμε ότι η πρωταρχική και σπουδαιότερη αποστολή μας είναι να παρέχουμε κώδικα σε υπάρχοντες και μελλοντικούς χρήστες, και για οποιοδήποτε σκοπό, ώστε ο κώδικας μας να έχει την ευρύτερη πιθανή χρήση και να αποφέρει το μεγαλύτερο δυνατό όφελος. Αυτό είναι, πιστεύω, ένας από τους σημαντικότερους στόχους του Ελεύθερου Λογισμικού και ένας από τους οποίους υποστηρίζουμε με ενθουσιασμό. GNU General Public License (GPL) GNU Lesser General Public License (LGPL) BSD Copyright Το τμήμα του πηγαίου μας κώδικα που βρίσκεται υπό την GNU General Public License (GPL) ή την Library General Public License (LGPL) έχει κάπως περισσότερες δεσμεύσεις, αν και σκοπός τους είναι μάλλον να διασφαλίσουν την ελεύθερη διάθεση του κώδικα, παρά το αντίθετο. Λόγω των επιπρόσθετων επιπλοκών που θέτει η άδεια χρήσης GPL στην εμπορική χρήση του λογισμικού, προτιμούμε, όσο είναι εφικτό, να παρέχουμε το λογισμικό μας υπό το χαλαρότερο BSD copyright. Satoshi Asami Συνεισφορά του Το Μοντέλο Ανάπτυξης του &os; FreeBSD Project μοντέλο ανάπτυξης Η ανάπτυξη του &os; είναι μία πολύ ανοικτή και ευέλικτη διαδικασία, αφού κυριολεκτικά βασίζεται στην συνεισφορά εκατοντάδων ανθρώπων από όλο τον κόσμο, όπως μπορείτε να δείτε από την λίστα των συνεργατών μας. Η υποδομή ανάπτυξης του &os; επιτρέπει στα εκατοντάδες μέλη της ομάδας ανάπτυξης να συνεργάζονται μέσω του Ίντερνετ. Είμαστε σταθερά σε αναζήτηση για νέα μέλη στην ομάδα ανάπτυξης και για ιδέες, και όσοι ενδιαφέρονται να ασχοληθούν ακόμη περισσότερο με το project χρειάζεται απλά να επικοινωνήσουν μαζί μας στην &a.hackers;. Επίσης η &a.announce; είναι διαθέσιμη σε όσους επιθυμούν να ενημερώσουν άλλους χρήστες του &os; για κύριους τομείς εργασίας σχετικά με το Project. Χρήσιμα πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για το &os; Project και την διαδικασία ανάπτυξης του, είτε δουλεύετε ανεξάρτητα είτε ως στενοί συνεργάτες: Τα SVN και CVS repositories CVS repository Concurrent Versions System CVS SVN repository Subversion SVN Για πολλά χρόνια, ο κεντρικός κορμός κώδικα του &os; συντηρούνταν μέσω του CVS (Concurrent Versions System), ενός ελεύθερα διαθέσιμου εργαλείου ελέγχου πηγαίου κώδικα που προσφέρεται ενσωματωμένο στο &os;. Τον Ιούνιο του 2008, το Project αποφάσισε τη μετάβαση στο SVN (Subversion). Η αλλαγή κρίθηκε αναγκαία, καθώς οι τεχνικοί περιορισμοί του CVS ήταν πλέον εμφανείς, εξαιτίας του μεγέθους του αποθηκευμένου κώδικα και του ιστορικού που τον συνοδεύει. Αν και το κύριο repository χρησιμοποιεί πλέον το SVN, τα εργαλεία χρήστη όπως τα CVSup και csup τα οποία εξαρτώνται από τη λειτουργία του παλαιότερου συστήματος CVS, συνεχίζουν να λειτουργούν κανονικά. Αυτό εξασφαλίζεται με συγχρονισμό των αλλαγών του SVN στο υπάρχον CVS. Τη δεδομένη στιγμή, το SVN χρησιμοποιείται μόνο στο κεντρικό repository πηγαίου κώδικα. Τα repositories που χρησιμοποιούνται για το documentation (τεκμηρίωση), το World Wide Web (το δικτυακό τόπο) καθώς και τα Ports, συνεχίζουν να χρησιμοποιούν το CVS. Το κύριο repository βρίσκεται σε ένα μηχάνημα στην Santa Clara CA, USA από όπου αντιγράφεται σε μεγάλο αριθμό μηχανών mirror σε όλο τον κόσμο. Ο κορμός SVN, ο οποίος περιέχει τους κλάδους -CURRENT και -STABLE, μπορεί επίσης εύκολα να αντιγραφεί και στo δικό σας υπολογιστή. Περισσότερες πληροφορίες για αυτό το θέμα μπορείτε να βρείτε στην ενότητα Συγχρονίζοντας τον Πηγαίο σας Κώδικα. Η λίστα των committers committers Οι committers είναι άτομα που έχουν άδεια εγγραφής (write) στον κορμό του CVS, και είναι εξουσιοδοτημένοι να κάνουν μετατροπές στον κώδικα του &os; (ο όρος committer προέρχεται από την εντολή &man.cvs.1; commit, η οποία χρησιμοποιείται για να γίνουν νέες αλλαγές στο CVS repository). Ο καλύτερος τρόπος για να τεθούν αλλαγές προς αναθεώρηση εκ μέρους της λίστας των committers είναι να χρησιμοποιείται η εντολή &man.send-pr.1;. Εάν το παραπάνω σύστημα φαίνεται μπλοκαρισμένο, μπορείτε να τους προσεγγίσετε στέλνοντας email στην &a.committers;. The FreeBSD core team core team Η &os; core team θα ήταν ισοδύναμη με το διοικητικό συμβούλιο αν το &os; Project ήταν μια ανώνυμη εταιρεία. Ο πρωταρχικός στόχος της core team είναι να εξασφαλίσει ότι το project, στο σύνολο του, είναι σε καλή κατάσταση και να το οδηγεί προς την σωστή κατεύθυνση. Μια από τις λειτουργίες της core team είναι να προσκαλεί αφοσιωμένους και υπεύθυνους developers να συμμετέχουν στην ομάδα ανάπτυξης (τους committers) καθώς και να βρίσκει νέα μέλη για την ίδια την core team καθώς κάποιοι αποχωρούν. Η παρούσα core team εκλέχτηκε από ένα σύνολο υποψηφίων committers τον Ιούλιο του 2008. Εκλογές διεξάγονται κάθε 2 χρόνια. Μερικά μέλη της core team έχουν επίσης ειδικούς τομείς ευθύνης, και αυτό σημαίνει πως δεσμεύονται να εξασφαλίσουν ότι ένα μεγάλο μέρος του συστήματος λειτουργεί όπως πρέπει. Για ολοκληρωμένη λίστα της ομάδας ανάπτυξης του &os; και των τομέων ευθύνης τους, παρακαλούμε δείτε την Λίστα των Συνεργατών μας. Τα περισσότερα μέλη του core team είναι εθελοντές όσον αφορά την ανάπτυξη του &os; και δεν έχουν οικονομικής φύσεως οφέλη από το project, επομένως η δέσμευση δεν θα πρέπει να παρερμηνεύεται ως εγγυημένη υποστήριξη. Η παραπάνω παρομοίωση με το διοικητικό συμβούλιο δεν είναι πολύ ακριβής, ίσως είναι καταλληλότερο να πούμε ότι πρόκειται για ανθρώπους που θυσίασαν τις ζωές τους για χάρη του &os; ενάντια στην καλύτερη τους κρίση! Εξωτερικοί συνεργάτες συνεργάτες contributors Τέλος, αλλά οπωσδήποτε όχι μικρότερης σημασίας, η μεγαλύτερη ομάδα ανάπτυξης είναι οι ίδιοι οι χρήστες που μας παρέχουν σχόλια και διορθώσεις των bug σε σχεδόν σταθερή βάση. Ο κύριος τρόπος για να κρατάτε επαφή με την μη-συγκεντρωτική ομάδα ανάπτυξης του &os; είναι να γίνετε συνδρομητές στην &a.hackers; όπου γίνονται οι ανάλογες συζητήσεις. Δείτε το για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις διάφορες λίστες ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του &os;. Η Λίστα Συνεργατών του &os; είναι μεγάλη και συνεχώς αυξανόμενη, επομένως γιατί να μην γίνετε και εσείς μέλος της και να συμβάλλετε σήμερα σε κάτι στο &os;; Η παροχή κώδικα δεν είναι ο μόνος τρόπος για να συνεισφέρετε στο project. Για μια ολοκληρωμένη λίστα των πραγμάτων στα οποία χρειαζόμαστε βοήθεια, παρακαλούμε επισκεφθείτε την Δικτυακή τοποθεσία του &os; Project. Συνοψίζοντας, το μοντέλο ανάπτυξης μας είναι οργανωμένο σαν ένα χαλαρό σύνολο ομόκεντρων κύκλων. Το συγκεντρωτικό μοντέλο είναι σχεδιασμένο για να διευκολύνει τους χρήστες του &os;, στους οποίους παρέχεται έτσι ένας εύκολος τρόπος παρακολούθησης του βασικού κώδικα, και όχι για να αποκλείουμε πιθανούς συνεργάτες! Επιθυμία μας είναι να παρουσιάσουμε ένα σταθερό λειτουργικό σύστημα σε συνάρτηση με μια μεγάλη γκάμα από προγράμματα εφαρμογών που οι χρήστες να μπορούν εύκολα να εγκαθιστούν και να χρησιμοποιούν — για την εκπλήρωση αυτών των στόχων, το μοντέλο αυτό δουλεύει πολύ καλά. Το μόνο που ζητάμε από όσους ενδιαφέρονται να ενωθούν μαζί μας στην ομάδα ανάπτυξης του &os;, είναι λίγη από την ίδια αφοσίωση της τωρινής ομάδας, για μια συνεχή πορεία στην επιτυχία του! Η Τρέχουσα Έκδοση του &os; NetBSD OpenBSD 386BSD Free Software Foundation U.C. Berkeley Computer Systems Research Group (CSRG) Το &os; είναι ελεύθερα διαθέσιμο, βασίζεται ολόκληρο στον πηγαίο κώδικα του 4.4BSD-Lite, και αναπτύσσεται για συστήματα ηλεκτρονικών υπολογιστών βασισμένα σε επεξεργαστές Intel &i386;, &i486;, &pentium;, &pentium; Pro, &celeron;, &pentium; II, &pentium; III, &pentium; 4 (ή συμβατούς), &xeon;, DEC Alpha και Sun &ultrasparc;. Βασίζεται κυρίως στο software της ομάδας U.C. Berkeley CSRG, με κάποιες βελτιώσεις που προέρχονται από τα NetBSD, OpenBSD, 386BSD, και το Free Software Foundation. Από την έκδοση του &os; 2.0 στα τέλη του 1994, η απόδοση, το σύνολο των χαρακτηριστικών, και η σταθερότητα του &os; έχει βελτιωθεί σημαντικά. Η μεγαλύτερη αλλαγή είναι η επανασχεδίαση του συστήματος εικονικής μνήμης (virtual memory) με ένα ολοκληρωμένο VM/file buffer cache το οποίο όχι μόνο αυξάνει την απόδοση, αλλά επίσης μειώνει τις απαιτήσεις μνήμης του &os;, επιτρέποντας ως ελάχιστο αποδεκτό όριο τα 5 MB. Περιέχονται επίσης και άλλες βελτιώσεις, όπως πλήρης υποστήριξη πελάτη και εξυπηρετητή NIS, υποστήριξη συναλλαγών TCP, dial-on-demand PPP, ενσωματωμένη υποστήριξη DHCP, ένα βελτιωμένο υποσύστημα SCSI, υποστήριξη ISDN, υποστήριξη για ATM, FDDI, προσαρμογείς δικτύου Fast και Gigabit Ethernet (1000 Mbit), βελτιωμένη υποστήριξη για τους τελευταίους ελεγκτές της Adaptec και πολλές χιλιάδες διορθώσεις λαθών (bug). Εκτός από τη βασική του διανομή, το &os; προσφέρει μια συλλογή λογισμικού με χιλιάδες προγράμματα για καθημερινή χρήση. Την στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, υπάρχουν πάνω από &os.numports; ports! Η λίστα των ports ξεκινάει από εξυπηρετητές http (WWW), μέχρι παιχνίδια, γλώσσες προγραμματισμού, κειμενογράφους, και οτιδήποτε άλλο ενδιάμεσα. Η συνολική Συλλογή των Ports απαιτεί προσεγγιστικά &ports.size; αποθηκευτικό χώρο, αφού όλα τα ports εκφράζονται με deltas (αρχεία διαφορών) των αυθεντικών πηγών τους. Το γεγονός αυτό μας επιτρέπει να αναβαθμίσουμε τα ports πολύ ευκολότερα, και μειώνει δραστικά τις απαιτήσεις σε σκληρό δίσκο σε σχέση με την παλαιότερη Συλλογή Ports 1.0. Για να μεταγλωττιστεί (compile) ένα port, χρειάζεται απλώς να μεταβείτε στον κατάλογο του προγράμματος που επιθυμείτε να εγκαταστήσετε, να πληκτρολογήσετε make install, και να αφήσετε το σύστημα σας να κάνει τα υπόλοιπα. Ολόκληρη η αυθεντική διανομή για κάθε port που κάνετε build παρέχεται δυναμικά από το CD-ROM ή από μία τοπική τοποθεσία FTP, έτσι τα ports που δεν χρειάζεστε δεν καταλαμβάνουν άσκοπο χώρο στο σκληρό σας δίσκο. Σχεδόν κάθε port παρέχεται επίσης και σαν προ-μεταγλωττισμένο (pre-compiled) πακέτο (package), το οποίο μπορεί να εγκατασταθεί με μια απλή εντολή (pkg_add) για εκείνους που δεν επιθυμούν να μεταγλωττίζουν τα ports τους από τον πηγαίο κώδικα. Περισσότερες πληροφορίες για τα packages και τα ports μπορείτε να βρείτε στο . Υπάρχει αρκετά μεγάλη επιπλέον τεκμηρίωση την οποία μπορεί να βρείτε πολύ χρήσιμη για την διαδικασία εγκατάστασης και χρήσης του &os;. Μπορείτε να την βρείτε εγκατεστημένη στον κατάλογο /usr/share/doc σε οποιοδήποτε σύγχρονο μηχάνημα &os;. Τα τοπικά εγκατεστημένα εγχειρίδια μπορείτε να τα δείτε σε μορφή HTML, χρησιμοποιώντας οποιοδήποτε κατάλληλο browser στις ακόλουθες URL: Το Εγχειρίδιο Χρήσης του &os; /usr/share/doc/handbook/index.html Συχνές ερωτήσεις του &os; (FAQ) /usr/share/doc/faq/index.html Μπορείτε επίσης να δείτε τα πρωτότυπα (και συχνά αναβαθμιζόμενα) αντίγραφα στο .